Polmic - FB

from the world

Od Kiepury do „Gloria Artis”. Jubileusz prof. Waltera Buczyńskiego

Jubileusz prof. Waltera BuczyńskiegoŚrodowisko artystyczne Toronto bardzo uroczyście obchodzi 75 urodziny jednego z najwybitniejszych i najbardziej znanych i cenionych kompozytorów w Kanadzie, prof. Waltera Buczyńskiego. Prof. Buczyński środowisku polonijnemu dał sie poznać już w roku 1950, kiedy mając 17 lat akompaniował na fortepianie naszemu najwiekszemu tenorowi Janowi Kiepurze na koncertach w Toronto Massey Hall.

W poniedziałek, 2 marca 2009 roku w prestiżowej sali koncertowej „The Arts and Letters Club of Toronto” w centrum miasta odbył się uroczysty koncert autorski Jubilata. W programie usłyszeliśmy utwory skomponowane dawniej, jak i ostatnio przez bohatera wieczoru. Baryton Doug MacNaughton, solista Canadian Opera Company zaśpiewał 3 pieśni z cyklu Letters to a Musical Friend, sopran Lorna MacDonald wykonała utwory z cyklu Part of Seven, następnie pianista Gregory Oh wykonał szalenie trudną, ale i efektowną Piano Sonata #7. Finałem koncertu były cztery pieśni na baryton i akordeon. Solistami tym razem byli baryton Doug MacNaughton i uznawany za najlepszego kanadyjskiego wirtuoza akordeonu Joe Macerollo. Wszystkie wykonania wymienionych utworów były na jak najwyższym możliwym poziomie, co nie powinno dziwić, jako że wszyscy soliści są wykładowcami Faculty of Music na University of Toronto.

Kompozytor i pianista prof. Walter Buczyński, urodził się 17 grudnia 1933 roku w Toronto w polskiej rodzinie. Lekcje gry na fortepianie pobierał u Earle Moss, a teorii i kompozycji u prof. Godfrey Ridout w University of Toronto. W roku 1954 zdobył pierwszą nagrodę w konkursie kompozytorskim CAPAC’s za Piano Trio. W roku 1955 debiutował jako solista z Toronto Symphony Orchestra wykonując Koncert Fortepianowy f-moll Fryderyka Chopina. Lekcje kompozycji kontynuował u Dariusa Milhaud w Aspen oraz u Nadii Boulanger w Paryżu (1960). Do Polski wyjechał w 1959 roku, gdzie w Warszawie kontynuował studia pianistyczne w latach 1959-61 w klasie prof. Zbigniewa Drzewieckiego jako stypendysta polskiego rządu. W 1960 roku jako pierwszy w historii pianista z Kanady wystąpił w VI Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Głównej nagrody konkursu co prawda nie zdobył, ale do Kanady wrócił z nowo poślubioną żoną Danutą, absolwentką filologii polskiej Warszawskiego Uniwersytetu. W latach 1962-69 Walter Buczyński prowadził klasę fortepianu i teorii w Royal Conservatory of Toronto, a od roku 1970 jest profesorem na Wydziale Teorii i Kompozycji, Faculty of Music, University of Toronto. W latach 1974-75 pełnił funkcję prezesa Związku Kompozytorów Kanadyjskich.

Przez wiele lat Walter Buczyński dzielił swoje zainteresowania pomiędzy fortepianem i kompozycją. Jako pianista wirtuoz dokonał wielu nagrań utworów Fryderyka Chopina, utworów własnych jak również innych kompozytorów kanadyjskich. Przez 25 lat prof. Walter Buczyński był Dziekanem Kompozycji na Faculty of Music University of Toronto. Od roku 1975 całą swoja uwagę i zainteresowania skierował na kompozycje. Powstała wtedy suita na fortepian Zeroing In, składająca się z 27 części, stanowiąc w całości utwór 27 minutowy. Powstała również w tym okresie opera kameralna Book of the Living. Są one bardzo prowokacyjne, pełne satyrycznego podejścia do teatralnych aspektów współczesnych technik kompozytorskich. Od roku 1975 napisał niezliczoną ilość utworów kameralnych, jak również serię utworów zatytułowanych Lyric for..., utwory na instrument solowy i orkiestrę, poczynając od Lyric I na fortepian i orkiestrę, a kończąc na Lyric V na obój i orkiestrę smyczkową. Walter Buczyński przeszedł na emeryturę w 1999 roku z funkcji profesora kompozycji University of Toronto. Jego 70 urodziny były celebrowane przez całe środowisko muzyczne Kanady. Odbyło się wtedy również wiele koncertów prezentujących jego artystyczny dorobek.

W jego życiu jest wiele epizodów związanych z polską kulturą. W latach pięćdziesiątych jako bardzo młody wirtuoz był głównym polonijnym pianistą, biorąc udział w wielu koncertach z okazji polskich świąt 3 maja czy 11 listopada. W 1950 roku występował w najbardziej prestiżowej sali koncertowej w Toronto Massey Hall wraz z Janem Kiepurą, akompaniując mu na fortepianie. Mówi, że mając wtedy 17 lat nie bardzo zdawał sobie sprawę z wielkości i popularności naszego tenora. W roku 1957 Walter Buczyński był solistą w tej samej sali w Koncercie fortepianowym f-moll Fryderyka Chopina z towarzyszeniem Toronto Symphony Orchestra pod dyrekcją polskiego dyrygenta Henryka Rzepusa.

Jako profesor University of Toronto Walter Buczyński wykształcił wielu znakomitych - cieszących się obecnie dużym uznaniem nie tylko w Kanadzie - kompozytorów. Wśród nich jest dwóch kompozytorów mających polskie pochodzenie: Henry Kucharzyk i Gary Kulesha.

Za najbardziej polski utwór ze wszystkich swoich kompozycji, Walter Buczyński uważa Fantasy on themes of the Past na akordeon i orkiestrę smyczkową, który napisał w 1980 roku na zamówienie dyrygenta Pro Art Orchestra, Victora Di Bello, oraz najsłynniejszego kanadyjskiego akordeonisty wirtuoza, Joseph’a Macerollo. Utwór składa się z pięciu części, a pierwsza z nich jest zatytułowana Old Polish Folk Songs. Są cytowane tam dwie melodie ludowe: Pije Kuba do Jakuba i Pytała się pani. Walter Buczyński twierdzi, że jak był małym chłopcem, to jego mama często śpiewała mu w domu właśnie te dwie piosenki.

Utwory Buczyńskiego są często wykonywane przez najlepsze kanadyjskie orkiestry takie, jak Toronto Symphony, Montréal Symphony, CBC Vancouver Orchestra, Hamilton Philharmonic and Manitoba Chamber Orchestra. Utwory kameralne wykonywali Purcell String Quartet, Lyric Arts Trio, Canadian Brass & York Winds oraz tacy soliści, jak Antonin Kubalek, Mark Dubois, Victor Danchenko, Vladimir Orloff, Robert Aitken i William Aide. Dnia 12 maja 2007 roku również Celebrity Symphony Orchestra w koncercie „Chopin and Friends” w Living Arts Centre w Mississauga wykonała Fantasie on theme from Past z udziałem akordeonisty wirtuoza Josepha Macerollo. Wykonanie tego utworu w obecności kompozytora zostało entuzjastycznie przyjęte przez licznie wypełnioną widownię w Living Arts Centre w Mississauga.

Profesor Walter Buczyński w dniu swoich urodzin 17 grudnia 2008 roku w Konsulacie Rzeczypospolitej Polskiej otrzymał medal „Gloria Artis”. 100 lat Profesorze!

(Dr. Andrzej Rozbicki - Toronto, 7 marca 2009)