Międzynarodowym Seminarium Gordonowskim odbyło się w Łodzi dniach 21-23 maja 2010 roku.
W trzydniowym seminarium zostało zaprezentowane praktyczne zastosowanie Teorii uczenia się muzyki E.E. Gordona: edukatora, muzyka i psychologa muzyki. Miały miejsce zajęcia z doskonalenia własnej muzykalności poprzez improwizacje oraz uczenia gry na instrumentach, zgodne z założeniami teorii. Ponadto nie zabrakło teatru tańca wg znakomitego choreografa Rudolfa Labana – warsztaty poprowadził Emilia Kubik. Stronę polską reprezentowali praktycy - Miłosz Gawryłkiewicz oraz teoretycy, zasłużeni dla polskiego ruchu gordonowskiego: dr Wojciech Jankowski oraz dr Ewa Klimas Kuchtowa. W tym roku organizatorzy zaprosili również gości z Gordon Institute for Music Learning ze Stanów Zjednoczonych – dr Richarda Grunowa oraz Michaela Siefke, doskonałego perkusistę z Niemiec. Całość dopełnią występy portugalskich artystów z Companhia de Música Teatral.
Seminarium towarzyszyły koncerty i spektakle teatralne dla rodzin z małymi dziećmi.
Patronat medialny nad Seminarium objęło m.in. Polskie Centrum Informacji Muzycznej.
To już drugie przedsięwzięcie o międzynarodowej skali, podejmowane przez Fundację Kreatywnej Edukacji. Tym razem partnerami, dzięki którym wydarzenie mogło dojść do skutku były: Filharmonia Łódzka, reprezentowana przez Dominikę Jakubowską – koordynatorkę odpowiedzialną za portugalską Companhię de Musica Teatral, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wspierające finansowo seminarium oraz Instytut Camoes i Ambasada Portugalska. Grono partnerów medialnych tworzyły: Qlturka, Wychowanie Muzyczne w Szkole, Bliżej Przedszkola, jak i Polskie Centrum Informacji Muzycznej.
Prace przygotowawcze rozpoczęły się jeszcze w trakcie Europejskiego Seminarium Gordonowskiego, które odbyło się w maju 2009 w Bydgoszczy. Wtedy to, jedna z uczestniczek seminarium, jak również absolwentka kursu gordonowskiego Dominika Jakubowska współpracująca z Filharmonią Łódzką zaproponowała swą macierzystą placówkę na miejsce kolejnego seminarium. Od tego momentu upłynęło 12 miesięcy, w trakcie których ruszył projekt Baby Boom Bum: warsztaty dla rodziców z dziećmi do lat 3 w Filharmonii Łódzkiej (6 warsztatów w miesiącu), odbyły się warsztaty dla studentów kilku uczelni, koncerty promujące seminarium i jesteśmy już po tym międzynarodowym wydarzeniu . Ze względu na splot katastroficznych wydarzeń w miesiącach: kwiecień i maj (wybuch wulkanu i zamknięte lotniska, katastrofa lotnicza samolotu prezydenckiego oraz powódź) już myśleliśmy, że sympozjum nie dojdzie do skutku, ale na szczęście się udało i mam podstawy twierdzić, że tegoroczne spotkanie było jeszcze lepsze od poprzedniego.
A dlaczego? Mieliśmy możliwość gościć w pełnym składzie grupę teatralną, łączącą założenia Teorii uczenia się muzyki E.E. Gordona (poprzez różnorodny melodycznie, rytmicznie materiał) oraz fantastyczną technikę aktorską. Paulo Maria Rodrigues to mistrz zarówno w kontekście kompozytorskim, jak i genialny aranżer i pedagog. Związany na co dzień z Casa de Musica w Porto tworzy baśniowe, piękne muzycznie i doskonałe wykonawczo spektakle. Mieliśmy możliwość obejrzeć Andakibebe oraz warsztaty oparte na materiale muzycznym ze spektaklu. Radość dzieci była ogromna, aktorzy oprócz wykorzystania mowy ciała, wszechstronności przekazu muzycznego nauczyli się nawet polskiego, by złapać lepszy kontakt z małymi widzami. Zdjęcia ze spektakli oraz warsztatów mówią same za siebie. Helena Rodrigues pokazała seminarzystom dokument projektu realizowanego z nauczycielami muzyki, którym zainspirowała nas do zaproszenia w przyszłym roku ponownie Companhia de Musica Teatral. Tym razem naszym celem będzie zmotywowanie edukatorów do walki o mądrą edukację muzyczną, twórcze formy, pracę nad uczeniem się muzyki przez dzieci a nie narzucaniem treści, głównie teoretycznych.
Naszym kolejnym wykładowcą był dr Richard Grunow z Eastman School of Music. Gościł już dwukrotnie w Polsce, podczas seminariów gordonowskich w Zamościu (1998 rok) i Bydgoszczy (2001). Przybliżył nam metodykę grupowego uczenia gry na instrumentach, głównie dętych drewnianych i blaszanych, dzięki udziałowi młodzieży szkolnej z łódzkiej szkoły muzycznej. Seminarzyści mogli również poznać tajniki uczenia gry na sobie – za pomocą fletów prostych, tak powszechnych w nauczaniu formalnym. Mogliśmy zobaczyć i usłyszeć efekty pracy prowadzonej w opisany przez doktora sposób na filmach zarejestrowanych podczas koncertów uczniów. Warto dodać, że młodzi adepci muzyki uczestniczą czynnie w takich wydarzeniach jeszcze zanim nauczą się czytać nuty. W ten sposób rozwija się ich muzykalność i zdolność do improwizacji. Nie są skazani tylko na dekodowanie nut. Profesor podkreślał ogromny potencjał uczestników seminarium, który ujawniał się podczas improwizowania melodii opartych na określonych przebiegach harmonicznych.
Warsztaty Emilii Kubik są jak zawsze momentem rozluźnienia, odreagowania i wędrówką w głąb siebie oraz partnera. W tym roku uczestniczyli wszyscy, bez wyjątku, bez względu na wiek (ćwiczył nawet sam dr Grunow!) czy zajmowane stanowisko. Atmosfera była niepowtarzalna. Myślimy o zorganizowaniu systematycznych lub co najmniej tygodniowych warsztatów labanowskich – tak wielką mamy potrzebę pracy z ciałem. Emilia Kubik wykorzystuje podczas zajęć pomysły Detlefa Kapperta, założyciela Instytutu Dynamiki Tańca i Ruchu w Essen. Zadania, które realizowaliśmy świetnie nadają się do pracy z osobami zdrowymi oraz z zaburzeniami. Przede wszystkim są też dobrym rozwiązaniem dla rozładowania agresji i ukierunkowania jej na współdziałanie, czy też przełamywanie blokad we własnym ciele oraz budowanie relacji z drugim człowiekiem.
Miłosz Gawryłkiewicz w skrócie opisał założenia audiacji wstępnej, by móc przejść do kierowania edukacją muzyczną naszych dzieci i ich rodziców zgromadzonych podczas koncertu gordonowskiego Happy Jazz. Zaangażowani w śpiew i rytmizowanie byli wszyscy seminarzyści (ponad 70 osób), natomiast do ścisłego współprowadzenia koncertu zaproszone zostały: Zofia Wolniakowska-Majewska (członek Polskiego Towarzystwa E.E. Gordona, założycielka Centrum Twórczej Edukacji w Szczecinie, organizatorka koncertów Maluch w Operze – w Operze na Zamku w Szczecinie oraz Jolanta Gawryłkiewicz (założycielka Fundacji Kreatywnej Edukacji). Koncert składał się z części czysto wokalnych: rytmicznych oraz melodycznych, jak również instrumentalnych. Utwory z nurtu nowoorleańskiego grali Miłosz Gawryłkiewicz (trąbka), Marek Marszałek (saksofony), Artur Lawrenz (perkusja), Łukasz Borowiecki (kontrabas) i Jakub Kujawa (gitara). Chociaż było nas w sali kameralnej ponad 120 osób, a atmosfera gorąca całe rodziny improwizowały, tańczyły i śmiały się wspólnie bawiąc w takt muzyki. Polecamy formułę koncertów gordonowskich wszystkim, którzy chcą zarazić miłośicą muzyki małe dzieci – są niezawodne.
Michael Siefke przekazał nam swą pasję do instrumentów perkusyjnych, na których można śmiało grać nawet przy niewielkim stopniu umiejętności. Seminarzystom podobały się zwłaszcza duże instrumenty: congi, bębny basowe, djambee. Kilka osób wypróbowało swoich zdolności dyrygenckich za pośrednictwem całego ciała: głosu, skoków, ruchu rąk i innych ekwilibrystycznych zabiegów. A na prawdę było warto, bo radość z tworzenia jest przeogromna.
Warsztaty Emilii Kubik (sobota) oraz Michaela Siefke (niedziela) prowadzone były w dwóch grupach, na zmianę z warsztatami (sobota) i spektaklami (niedziela) Andakibebe. Dzięki temu w zajęciach praktycznych uczestniczyło maksymalnie 35 osób, co zwiększyło komfort pracy.
Seminarium nie miałoby swej naukowej rangi, gdyby nie Panie: prof. UWM dr hab. Małgorzata Suświłło, prezentująca wykład: Rozwijanie inteligencji muzycznej w kontekście inteligencji wielorakich oraz dr Ewa Klimas Kuchtowa z Akademii Muzycznej w Krakowie. Pani Małgorzata Suświłło zaraziła nas swoją żywiołowością, umiejętnością wplatania własnych doświadczeń, wieloletniej pracy pedagogicznej z dziećmi przedszkolnymi do formuły wykładu. Pani Ewa Klimas-Kuchtowa oprócz swojej pracy naukowej tłumaczy również szalenie ciekawe książki, które stają się inspiracja do jej pracy. Tak było z „Umuzykalnianiem niemowląt i małych dzieci” E.E. Gordona (tłumaczenie: E. Klimas-Kuchtowa oraz A. Zielińska) oraz książką Efekt Mozarta Dona Campbella. Pani Ewa porównuje matki do Pigmalionów – rzeźbiących doświadczenie własnego dziecka. Nie ulega wątpliwości, że muzyka w edukacji powinna być celem samym w sobie, bo jest tego warta jak wielokrotnie powtarza E.E. Gordon. Natomiast rozpatrywanie holistyczne edukacji, tak wcześnie rozpoczętej dzięki wszechstronności muzyki rozwija i nie pozostaje bez wpływu na: metaprocesy umysłowe, takie jak: koncentracja, operacje abstrahowania, porównania, syntezowanie, analizowanie oraz na procesy pamięciowe.
Z seminarium pozostaną wspaniałe wspomnienia: obraz pięknego, nowoczesnego, przeszklonego i bardzo funkcjonalnego budynku Filharmonii Łódzkiej, zdjęcia z warsztatów, wykładów, koncertów i spektakli oraz film dokumentalny, zarejestrowany oraz wyreżyserowany przez Andrzeja Starszewskiego i Adama Kossakowskiego. Ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zostanie również sfinansowana publikacja: Podręcznik do kierowania rozwojem muzycznym dziecka do lat 6, autorstwa głównie członków reaktywowanego Polskiego Towarzystwa E.E. Gordona.
(materiały organizatora)