Orkiestra Vita Activa
ul. Aksamitna 4a
80-858 Gdańsk
tel. +48 606 409 160
e-mail: orkiestra@psoni.gda.pl
Orkiestra Vita Activa działa w Polskim Stowarzyszeniu na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym – Koło w Gdańsku od 1995 roku. Wśród 35 członków orkiestry są wyłącznie osoby dorosłe (pełnoletnie), w tym większość to osoby z niepełnosprawnością intelektualną, rodzice osób z niepełnosprawnością, wolontariusze. W niektórych koncertach z OVA występują zawodowi artyści. Orkiestra ma w swym dorobku ponad 250 koncertów w Polsce i za granicą. Prezentowała muzykę w 60 miastach. Od 1995 roku z zespołem związanych było ponad 80 wykonawców.
Dyrygentką Orkiestry Vita Activa i kierownikiem artystycznym jest Mirosława Lipińska, absolwentka Akademii Muzycznej w Gdańsku. Organizacją koncertów zajmuje się dr Ryszard Popowski.
Orkiestra wykonuje muzykę z różnych epok i o różnorodnej stylistyce, od barokowej do współczesnej muzyki sonorystycznej. Oryginalne aranżacje na instrumenty perkusyjne (których autorką jest Mirosława Lipińska) i ekspresyjne wykonanie utworów, składają się na niezapomniane przeżycie artystyczne.
Działalność Orkiestry jest dla jej członków formą nieustającej edukacji i zarazem spełnieniem dorosłości w działaniach społecznie ważnych, znajdujących uznanie i szacunek. Udział w działalności zespołu sprzyja odkrywaniu nowych obszarów aktywności, w których kształtują się lub usprawniają nowe umiejętności. Próbom i koncertom towarzyszą liczne zadania pozamuzyczne, którym członkowie orkiestry muszą podołać, o ile to tylko możliwe, o własnych siłach. Istotę działalności wyraża motto programu: przez sztukę do samodzielności. Poza celami artystycznymi i osobowymi celem programu jest integracja środowiska osób wychowujących dzieci z niepełnosprawnością intelektualną. Kształtowanie poprzez występy opinii społecznej, upowszechnianie postawy otwarcia na problemy rodzin, których członkami są osoby z niepełnosprawnością oraz pełnego rozumienia potrzeb osób niepełnosprawnych intelektualnie. Jednym z celów działalności OVA jest popularyzacja postanowień Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnością, a szczególnie artykułu 30 tej konwencji, stanowiącego o dostępie do kultury osób z tego środowiska.
Orkiestra gra na instrumentach perkusyjnych, melodycznych i niemelodycznych. Grupę instrumentów melodycznych stanowią: grupa dzwonków (sopranowe, altowe), grupa metalofonów (altowe, basowe), grupa ksylofonów (sopranowe, altowe, basowe), oraz sztabki kontrabasowe. Dopełnienie brzmienia dają strojone kotły. Orkiestra używa około 50 instrumentów niemelodycznych: różnej wielkości bębny, talerze, różne odmiany instrumentów kolorystycznych (guiro, kabasa, tempelbloki, china bars, crotale, klawesy, i wiele innych) często egzotycznego pochodzenia. Instrumentarium perkusyjne dopełniane jest instrumentami klasycznymi: używane są kontrabasy, trąbki, sakshorny, tuba, harfa, cytra i instrumenty elektroniczne. Rozpiętość brzmienia porównywalna jest do skali orkiestry symfonicznej a dynamika brzmienia i możliwość jej znacznego różnicowania, pozwala grać w stosunkowo dużych salach koncertowych, z zachowaniem cech interpretacyjnych wykonywanych utworów. Orkiestra wymienia instrumenty orffowskie, które umożliwiły powstanie zespołu, na instrumenty profesjonalne. Ostatnio w składzie zespołu pojawiły się kotły koncertowe, ksylofon, dzwonki koncertowe, wibrafon i marimba.
Na dorobek artystyczny Orkiestry składają się dwa programy koncertowe: uniwersalny i świąteczny – zimowy. Razem ponad dwie godziny muzyki. Repertuar obejmuje utwory ze światowej literatury muzycznej od baroku po współczesność.
Na podstawie doświadczeń OVA powstał ośrodek edukacji kulturalnej na osnowie muzycznej: Europejskie Centrum Edukacji Kulturalnej Osób Niepełnosprawnych – ECEKON. Do szkoły tej uczęszcza około 70 uczniów (dzieci, młodzież i osoby dorosłe z niepełnosprawnościami). Ich przygotowaniem do czynnego uczestnictwa w amatorskim ruchu muzycznym, w tym do działalności w Orkiestrze Vita Activa zajmuje się 16 nauczycieli. W ciągu ośmiu lat działalności ECEKON zorganizował 240 wydarzeń.
aktualizacja: listopad 2016 (wa)
