Polmic - FB

kompozytorzy (J)

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T U W Y Z

Tadeusz Jarecki,

kompozytor, dyrygent i publicysta; ur. 1 stycznia 1889, Lwów; zm. 2 maja 1955, Nowy Jork (USA). Kompozycję studiował początkowo pod kierunkiem ojca – Henryka Jareckiego, a następnie u Stanisława Niewiadomskiego w Konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie. Wykształcenie muzyczne w zakresie gry na fortepianie, teorii i kompozycji uzupełniał w Konserwatorium Cesarskiego Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego w Moskwie pod kierunkiem Siergieja Taniejewa oraz w Instytucie Rytmiki w Hellerau (k. Drezna) u Émile’a Jaques-Dalcroze’a (1912-13), gdzie pracował również przez pewien czas jako wykładowca.

W 1917 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Do kraju powrócił rok później i wstąpił jako ochotnik do wojska. W 1920 roku ponownie wyjechał do USA i zamieszkał w Nowym Jorku. W 1921 roku ożenił się ze śpiewaczką – Luise Llewellyn. Podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych zajmował się głównie dyrygenturą. Jako dyrygent i orkiestrator współpracował z zespołem The National Broadcasting Company (1927-31). W 1931 roku objął stanowisko dyrektora kierownikiem The Chamber Ensemble NBC.

Do Polski powrócił na cztery lata – 1932-36. Pracował wtedy jako dyrektor Towarzystwa Muzycznego i Konserwatorium im. Stanisława Moniuszki w Stanisławowie, a także jako dyrygent Orkiestry Symfonicznej we Lwowie.

Lata 1936-46 spędził w wielu krajach. Po dwuletnim pobycie w USA (1936-38) w 1938 roku wyjechał do Paryża.

Czynnie udzielał się w towarzystwach i organizacjach polonijnych. W 1929 roku pełnił funkcję sekretarza generalnego w Committee to Forster Friendly Relations between the Arts of Poland and America. W czasie II wojny światowej działał w Polskim Rządzie Emigracyjnym w Londynie – jako naczelnik wydziału Ministerstwa Informacji (1940) oraz organizator i kierownik stowarzyszenia The Polish Musicians of London (1940-43).

Był gościnnym dyrygentem Filharmonii Warszawskiej, Filharmonii i Opery w Lemberg, Filharmonii Berlińskiej, WOSPR, Londyńskiej Orkiestry Filharmonicznej, Londyńskiej Orkiestry Symfonicznej, Orkiestry Symfonicznej BBC, Orkiestry w Halle i Orkiestry Szkockiej.

Oprócz działalności artystycznej zajmował się także publicystyką. W okresie międzywojennym współpracował z pismem „Muzyka”, przesyłając korespondencje z Nowego Jorku, publikowane w dziale Z oper i sal koncertowych. Ponadto w latach 1936-45 pisał artykuły dla angielskiego czasopisma „The Chesterian”.

W 1946 roku powrócił do Nowego Jorku, gdzie pozostał do końca życia. Pracował m.in. jako wykładowca w Columbia University oraz poświęcił się komponowaniu i dyrygenturze.

Jego twórczość kompozytorska obejmuje utwory orkiestrowe, kameralne, kompozycje na fortepian oraz liczne pieśni. W 1918 roku podczas The Berkshire Festival otrzymał I nagrodę im. E. Coolidge’a za Kwartet smyczkowy nr 2 op. 16, a w 1923 roku za Kwartet smyczkowy nr 3 op. 21 otrzymał nagrodę im. F. Jasieńskiego i W. Łozińskiego przyznaną przez Polską Akademię Umiejętności.

(Anna Iwanicka-Nijakowska)

kompozycje

Dwa fragmenty op. 1 na orkiestrę
Impresje op. 3 na orkiestrę
Trzy pieśni op. 5 na głos i orkiestrę lub fortepian, 1908
Trio fortepianowe nr 1 op. 11, 1911
Kwartet smyczkowy nr 1 op. 12
Szkice orkiestrowe op 14
Kwartet smyczkowy nr 2 op. 16, 1918
Kraj naszych serc op. 17 kantata na kwartet wokalny i orkiestrę, 1916?
Sonata na fortepian op. 19, przed 1927
Idylla morska op. 19 poemat symfoniczny
Sinfonia breve nr 1 op. 20, 1935?
Kwartet smyczkowy c-moll nr 3 op. 21, 1918?
Trio fortepianowe nr 2 op. 22
Trio fortepianowe nr 3 op. 23
Trzy poematy op. 24 na sopran i trio fortepianowe
Kwartet smyczkowy op. 25, 1921?
Chimère op. 26 poemat symfoniczny na orkiestrę, 1925
Concerto Suite op. 27 na skrzypce i orkiestrę, 1930?
Calkins Songs op. 28 na głos i 13 instrumentów, 1931?
Charcoal Sketches op. 29 (New York Suite) na orkiestrę, 1927?
Symfonia nr 2 op. 30
Divertimento ludowe op. 32 na orkiestrę kameralną, 1937?
Sinfonia breve nr 3, 1932
Symfonia krakowska op. 34, 1932
Symfonia nr 4 op. 35, 1944
Mazurki ludowe op. 37 na fortepian, przed 1949
Koncert na orkiestrę
Koncert fortepianowy
Symfonia nr 5
Tombeau de Stephen Foster (American Suite) na dwa fortepiany lub fortepian i organy
Trzy utwory liryczne na fortepian
pieśni solowe i chóralne (x)

literatura wybrana

Jarecki Tadeusz w: Słownik muzyków polskich (pod red. Józefa Chomińskiego), t. I "a-ł", PWM, Kraków 1964
The Jarecki Archive w: William and Gayle Cook Music Library - The Trustees of Indiana University [library.music.indiana.edu/collections/jarecki/jarecki.html]
Berny-Negrey Wiesława Jarecki Tadeusz w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej), t. „hij”, PWM , Kraków 1993
Błaszczyk Leon Tadeusz Dyrygenci polscy i obcy w Polsce działający w XIX i XX w., PWM, Kraków 1964
Chylińska Teresa Jarecki Tadeusz w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Second Edition (ed. Stanley Sadie), vol. 12, Macmillan Publishers Limited, London 2001
Iwanicka-Nijakowska Anna Jarecki Tadeusz w: Kompozytorzy polscy 1918-2000, t. II Biogramy (pod red. Marka Podhajskiego), Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina w Warszawie / Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Warszawa / Gdańsk 2005