indeks osób (A)

pianista; ur. 4 kwietnia 1969, Warszawa. Naukę gry na fortepianie rozpoczął w wieku 6 lat w Polsce, a w 1976 roku wyjechał z rodziną do Francji. Kształcił się w konserwatoriach w Lyonie i Strasburgu, następnie, po powrocie do Polski - w warszawskim Liceum Muzycznym im. Karola Szymanowskiego w klasie fortepianu prof. Teresy Rosłoń-Esztényi, które ukończył w 1984 roku. Studiował w klasie prof. Reginy Smendzianki Akademii Muzycznej w Warszawie, której nie ukończył, później - w klasie prof. Johna Perry’ego na University of Southern California w Los Angeles. Swoje umiejętności doskonalił na kursach mistrzowskich we Włoszech u Fou Ts’onga, Murray Perahii i Leona Fleishera.

Wykonanie 33 Wariacji C-Dur na temat walca Diabellego Ludwiga van Beethovena na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym w Leeds w 1990 roku (jedynym konkursie, w jakim wziął udział) otworzyło mu drogę do debiutu w Wigmore Hall w Londynie, a następnie do międzynarodowej kariery.

Występuje z takimi orkiestrami, jak m.in. Filharmonia Berlińska, Münchener Philharmoniker, Norddeutscher Rundfunk, London Symphony Orchestra, Royal Philharmonic Orchestra, Royal Concertgebouw, Boston Philharmonic, Chicago Symphony Orchestra, Philadelphia Orchestra, Los Angeles Philharmonic, NHK Symphony Orchestra. Koncertował m.in. w Polsce, Holandii, Anglii, Irlandii, Niemczech, Francji, Austrii, Portugalii, Włoszech i Stanach Zjednoczonych, występując w Carnegie Hall (rejestracja koncertu z grudnia 2008 została wydana na płycie CD w 2009 przez EMI), Wiener Konzerthaus, Berlin Philharmonie, Wigmore Hall, Carnegie Hall, Théâtre des Champs-Élysées, the Concertgebouw Amsterdam.

Brał udział w ważnych imprezach pianistycznych, takich jak Ravinia Rising Stars Series, BBC Pebble Mill Celebrity Recital Series, International Piano Series w Queen Elizabeth Hall w Londynie. Odbył trasę koncertową po Europie ze Scottish Chamber Orchestra występując w roli pianisty i dyrygenta.

Koncerty z jego udziałem odbywają się

Występuje także jako kameralista, m.in.: z Wiktorią Mułłową, z którą nagrał 3 płyty dla firmy Philips (sonaty Johannesa Brahmsa, Leoša Janáčka i Sergiusza Prokofiewa), Andrzejem Bauerem oraz siostrą Dorotą, skrzypaczką.

Piotr Anderszewski nagrał 20 płyt CD. Od 2000 roku pianista nagrywa dla Warner Classics / Erato, mając podpisany ekskluzywny kontrakt z tą wytwórnią. Wydana przez firmę CD Accord płyta z muzyką Johanna Sebastiana Bacha, Ludwiga van Beethovena i Antona Weberna została entuzjastycznie przyjęta przez krytykę i otrzymała nagrodę polskiego przemysłu fonograficznego – „Fryderyk ’96”. W 2000 pianista podpisał kontrakt płytowy z firmą Virgin Classics. Za płytę z 33 Wariacjami C-Dur na temat walca Diabellego otrzymał nagrodę Diapason d’Or, Choc du Monde de la Musique, Editor’s Choice for Gramophone i Recommande Classica. W 2006 CD z jego interpretacją utworów solowych Karola Szymanowskiego zostało wyróżnione Classic FM Gramophone Award. Album Anderszewskiego z solowymi utworami Schumanna otrzymał nagrodę BBC Music Magazine „Nagranie Roku” (2012). Jego rejestracja Suit angielskich I, III i V Bacha otrzymała Gramophone Award dla najlepszego albumu instrumentalnego raz ECHO Klassik award w 2015. Jego interpretacja II tomu Wohltemperiertes Klavier J. S. Bacha została nagrodzona w 2021 roku Gramophone Classical Music Award.

Od 2009 roku organizował w Filharmonii Łódzkiej festiwal „Piotr Anderszewski i przyjaciele”, zapraszając do udziału pianistów z całego świata.

Francuski reżyser Bruno Monsaingeon nakręcił o Piotrze Anderszewskim dwa nagradzane filmy dokumentalne dla telewizji ARTE. Pierwszy, z 2001, rzuca światło na szczególny związek Anderszewskiego z Wariacjami na temat Diabellego. W 2008 powstał film Piotr Andreszewski. Podróżujący fortepian, który w 2009 został uhonorowany nagrodą w kategorii „Najlepszy portret” na festiwalu filmowym w Montrealu. Trzeci film dokumentalny Monsaingeona Piotr Anderszewski gra Schumanna został nakręcony dla Telewizji Polskiej w 2010. W 2016 roku Anderszewski sam został reżyserem filmu Je m'appelle Varsovie.

Pianista mieszka w Paryżu i Lizbonie.

Za swoje wybitne osiągnięcia został uhonorowany „Paszportem Polityki” (1994), Nagrodą im. Szymanowskiego (2000), nagrodą Royal Philharmonic Society w kategorii instrumentalista roku 2000, Gilmore Artist Award (jako pierwszy Polak w 2002), Doroczną Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2010) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2015).

aktualizacja: 2009 (Zespół POLMIC), 2024 (Wiktoria Antonczyk)

Strona internetowa artysty: www.anderszewski.net

twórczość

Piotr Anderszewski do wielkiej światowej kariery wystartował na niezbyt udanym dla siebie konkursie pianistycznym w Leeds w 1990 roku. Na tej niezwykle prestiżowej imprezie, porównywalnej z naszym Konkursem Chopinowskim, nie zdobył żadnej nagrody, ale zwrócił uwagę wykonanym w półfinale, niezwykle trudnym cyklem 33 Wariacji na temat walca Diabellego Beethovena. “Wszystkie sonaty wydają mi się przy nim banalne” - mówił Anderszewski, a beethovenowskie Wariacje będą mu towarzyszyć w jego karierze - jak dotąd - na stałe. Po konkursie nagranie cyklu zaproponowała Anderszewskiemu firma Teldec, ale chciała zrobić nagranie w studiu. To nie odpowiadało pianiście: „Nagrywanie w studiu to proces nazbyt analityczny i repetytywny - na zimno rozkłada się utwór na czynniki pierwsze, na zimno się go potem syntetyzuje. To jakby inna dziedzina sztuki, całkiem inny zawód” - mówił w wywiadzie dla Magazynu płytowego i radiowego “Studio” w 1997 roku. Bardziej odpowiada mu wyzwanie chwili, fakt, że ma jedną szansę i musi ją wykorzystać. Ideałem byłoby więc zarejestrowanie znakomitego koncertu. Teldec nie chciał się jednak zgodzić na rejestrację koncertu i do nagrania Wariacji Beethovena dla tej firmy ostatecznie nie doszło.

Przyszły jednak propozycje koncertowe i Piotr Anderszewski zaczął grywać w Anglii, Irlandii i Niemczech, występował sam lub z orkiestrami w Rzymie i Lizbonie, Pradze i Monachium, a najczęściej w Londynie. Jeździł po świecie przez pewien czas z robiącą wielką karierę skrzypaczką Victorią Mullovą - był w Japonii, na Dalekim Wschodzie oraz w Europie - i z nią nagrał swoją pierwszą płytę, dla firmy Philips, z sonatami Debussy’ego, Janáčka i Prokofiewa. Potem była jeszcze druga - też dla Philipsa - również z sonatami, ale tym razem Brahmsa. Wreszcie trafił do Polski: z koncertami i z płytą. Pierwszą solową płytę Anderszewskiego wydała firma CD Accord, znalazły się na niej utwory Bacha, Beethovena (Sonata As-dur op. 110) i Antona Weberna. Wariacje na temat Diabellego czekały... Przed nimi była jeszcze płyta z dziełami Bacha nagranymi dla firmy Harmonia Mundi. Anderszewski mówi, że przez lata poznawał cykl Beethovena coraz lepiej, a kiedy jego rozwijająca się kariera zwróciła uwagę związanej z fonograficznym gigantem EMI firmy Virgin Classics, która zaproponowała mu ...studyjne nagranie Wariacji na temat Diabellego, już się nie wahał. Nagranie zebrało znakomite recenzje, a firma Virgin zdecydowała się na następną płytę - Piotr Anderszewski nagrał na niej dwa koncerty Mozarta. Teraz chciałby namówić Virgin do zrealizowania płyty z solową muzyka Karola Szymanowskiego, którym od dawna jest zafascynowany.

literatura wybrana