Polmic - FB

indeks osób (E)

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T U V W Y Z

Jan Ekier, pianista, pedagog, kompozytor, redaktor; ur. 29 sierpnia 1913, Kraków; zm. 15 sierpnia 2014, Warszawa. W latach 1932-34 studiował muzykologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie u Zdzisława Jachimeckiego. W latach 1934-39 kontynuował studia w Konserwatorium Warszawskim w klasie fortepianu Zbigniewa Drzewieckiego i kompozycję u Kazimierza Sikorskiego. W latach 1940-41 uczył się gry na organach u Bronisława Rutkowskiego. W 1937 zdobył VIII nagrodę na III Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Od tego czasu koncertował w wielu krajach Europy, Ameryce Południowej i Japonii.
Działalność pedagogiczną Jan Ekier rozpoczął w 1933 ucząc solfeżu w Szkole Muzycznej im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie. Po wojnie poświęcił się kształceniu pianistów: w latach 1946-47 uczył w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej w Lublinie, w latach 1947-48 w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Sopocie, pełniąc tam funkcję rektora. W 1953 został profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie, gdzie w latach 1964-72 i od 1974 do 2000 był kierownikiem I Katedry Fortepianu. Prowadził mistrzowskie kursy interpretacji w Niemczech, Francji, Włoszech, Holandii, Brazylii, Japonii i Chinach. Wielokrotnie zasiadał w jury międzynarodowych konkursów pianistycznych w wielu krajach, w tym również Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie (1985, 1990, 1995 jako przewodniczący, 2000 i 2005 członek honorowy).
Jan Ekier działalność edytorską rozpoczął pracą w Polskim Wydawnictwie Muzycznym. W 1959 został redaktorem naczelnym Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina. Tematyce chopinowskiej poświęcił szereg swoich publikacji.
Był laureatem wielu nagród. W 1950 otrzymał Nagrodę Państwową I stopnia za przygotowanie polskiej ekipy do IV Konkursu Chopinowskiego, w 1964 i 1974 – Nagrodę I stopnia Ministra Kultury i Sztuki, w 1952 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, w 1955 Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i Medalem X-lecia, w 1960 orderem Sztandaru Pracy II klasy. W 1995 Akademia Muzyczna w Warszawie nadała mu tytuł doktora honoris causa. W 2004 otrzymał specjalną Nagrodę Ministra Kultury Rzeczypospolitej Polskiej, przyznaną – po raz pierwszy – w uznaniu wybitnych zasług dla zachowania i popularyzacji dziedzictwa Fryderyka Chopina, w szczególności za pomnikową edycję Wydania Narodowego Dzieł Wszystkich Fryderyka Chopina, przywracającą kulturze Europy sztukę wielkiego polskiego kompozytora w kształcie najbliższym jej historycznemu pierwowzorowi.

twórczość

Wśród licznych zainteresowań muzycznych Jana Ekiera najważniejsza jest jego działalność pedagogiczna. Studiował grę na fortepianie, kompozycję i muzykologię, koncertował jako pianista w wielu krajach Europy, w Ameryce i w Japonii, skomponował pewną liczbę utworów, w większości przeznaczonych na fortepian, ale są wśród nich także balety. Jednak właśnie na polu pedagogiki fortepianowej i w związanych z nią dziedzinach odnotował Ekier najcenniejsze osiągnięcia. Przez lata cieszył się opinią największego autorytetu pedagogicznego w zakresie gry fortepianowej w Polsce. Dowodem uznania jego pozycji było wielokrotne powoływanie go na przewodniczącego jury najbardziej prestiżowej imprezy pianistycznej - Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina. Sam był jego laureatem, zdobywając w 1937 roku VIII nagrodę. Wśród jego wychowanków są też laureaci Konkursu Chopinowskiego z Piotrem Palecznym na czele. Oprócz stałej pracy dydaktycznej w polskich szkołach muzycznych, od 1953 roku w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, prowadził wielokrotnie kursy mistrzowskie dla pianistów w Europie, Ameryce, Japonii i w Chinach.
Z działalnością pedagogiczną wiąże się aktywność edytorska Jana Ekiera. Rozpoczął ją jako członek zespołu redakcyjnego „Biblioteki Pedagogicznej”, w której ukazywały się najpopularniejsze pozycje światowej literatury fortepianowej z przeznaczeniem do użytku w szkołach. W 1959 roku został redaktorem naczelnym pomnikowego Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina, które ma być najbardziej autorytatywną edycją wszystkich utworów wielkiego kompozytora.

kompozycje

Dwa preludia na fortepian * (1932)
Humoreska na fortepian * (1933)
Straszak, balet dziecięcy (1933)
Śmierć Fauna, obrazek sceniczny (1933)
Dwa mazurki na fortepian (1933)
Kołysanka na fortepian * (1933)
Tempo dnia, balet (1934)
Toccata na fortepian * (1935)
Mazurek na fortepian (1935)
Suita góralska [wersja I] na orkiestrę kameralną (1935)
Krakowiak na fortepian (1936)
Suita góralska [wersja II] na orkiestrę symfoniczną (1937)
Wariacje i fuga na kwartet smyczkowy * (1937)
Taniec góralski na fortepian (1938)
Szturmówka na głos i fortepian (1942)
Na nowe drogi – Uderzenie na głos i fortepian (1943)
Janka na głos i fortepian (1943)
Psalm wielkanocny na alt i fortepian (1944)
Dwadzieści kolęd na fortepian * (1947)
Kolorowe melodie [wersja I] na fortepian * (1949)
Koncert fortepianowy (1949)
Kolorowe melodie [wersja II], suita na chór mieszany i małą orkiestrę symfoniczną * (1951)
Muzyka do filmu animowanego Dwie Dorotki (1956)

literatura wybrana

Rodzaj aleatoryzmu chopinowskiego Z profesorem Janem Ekierem rozmawia Maria Stolarzewicz, "Twoja Muza" 2007 nr 2, s. 24-25
Dybowski Stanisław Ekier Jan w: Słownik pianistów polskich, Selene, Warszawa 2003
Erhardt Ludwik Ekier Jan w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „efg”, PWM, Kraków 1987
Gronau-Osińska Alicja Ekier Jan Stanisław w: Almanach Kompozytorów Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, t. I, Akademia Muzyczna w Warszawie, Warszawa 2004