indeks osób (H)

(zam. Bednarczyk) muzykolog; ur. 8 marca 1937, Radom. W latach 1954-59 studiowała muzykologię na Uniwersytecie Warszawskim pod kierunkiem Zofii Lissy, Józefa Michała Chomińskiego i Hieronima Feichta. W 1967 obroniła pracę doktorską pt.: Technika dźwiękowa w utworach Karola Szymanowskiego, w 1980 uzyskała stopień doktora habilitowanego na podstawie książki Neoklasycyzm w muzyce polskiej XX wieku, a w 1991 tytuł naukowy profesora. W 1976 przebywała na stypendium Rządu Francuskiego w Paryżu, w 1988 na stypendium DAAD w Moguncji.

Od 1959 pracowała w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, od 1967 na stanowisku adiunkta, od 1981 docenta, od 1990 jako profesor nadzwyczajny, a od 1996 jako profesor zwyczajny. Od 1979 pełniła funkcję kierownika Zakładu Teorii i Estetyki Muzyki. W latach 1979-87 była zastępcą dyrektora Instytutu Muzykologii UW (w tym w roku akademickim 1980/81 przez pół roku pełniła obowiązki dyrektora), w latach 1991-96 – dyrektorem Instytutu Muzykologii. Od roku 2008 profesor emerytowany. Była promotorem doktoratu honoris causa Krzysztofa Pendereckiego (Uniwersytet Warszawski, 1993) oraz recenzentem doktoratów honoris causa Aleksandra Tansmana (Akademia Muzyczna w Łodzi, 1986), Krzysztofa Pendereckiego (Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1998), Henryka Mikołaja Góreckiego (Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2000). W Instytucie Muzykologii UW wypromowała 62 magistrów i 11 doktorów.

Prowadziła także gościnne wykłady w Katedrze Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Zakładzie Muzykologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Akademii Muzycznej w Krakowie oraz na uniwersytetach w Moguncji, Ljubljanie, Genewie (Instytut Muzykologii i Konserwatorium), Duesseldorfie (Hochschule fuer Musik) i Konserwatorium w Pekinie. Uczestniczyła w wielu konferencjach muzykologicznych w kraju i za granicą, m.in. w Bułgarii, Czechosłowacji, Rosji, Austrii, Niemczech, we Francji, Włoszech i na Ukrainie.

Zofia Helman była członkiem Komitetu Nauk o Sztuce PAN (od 1981), Kapituły Nagrody Międzynarodowej Fundacji im. Fryderyka Chopina (od 1998), Kolegium Doradczego Muzeum Fryderyka Chopina w Towarzystwie im. Fryderyka Chopina (od 2002). Zasiadała w Zarządzie Fundacji im. Karola Szymanowskiego (od 1996). Brała udział w pracach komitetów redakcyjnych „Polish Art Studies”, „Théâtre, Opéra, Ballet” (Paryż), „Przeglądu Muzykologicznego” i Encyklopedii Muzycznej PWM. Współautorka (wraz ze Zbigniewem Skowronem oraz Hanną Wróblewską-Straus) nowego, poprawionego i uzupełnionego opracowania listów Fryderyka Chopina (Korespondencja Fryderyka Chopina, t. 1, 1816–1831, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009; Korespondencja Fryderyka Chopina, t. 2, część I: 1831–1838 oraz część II: 1838–1839, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2017).

Jest członkiem wielu stowarzyszeń muzycznych i muzykologicznych, m.in.: International Musicological Society, Robert-Schumann-Gesellschaft w Düsseldorfie, Gesellschaft für Musikforschung w Kassel, Société Internationale d’Histoire Comparée du Théâtre, de l’Opéra et du Ballet, Związku Kompozytorów Polskich, Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie, Towarzystwa Muzycznego im. Karola Szymanowskiego w Zakopanem. W 2009 nadane jej zostało członkostwo honorowe Związku Kompozytorów Polskich.

Za swą działalność naukową została uhonorowana wieloma nagrodami i odznaczeniami, m.in. Nagrodą Ministra Szkolnictwa Wyższego III stopnia (1967), Złotym Krzyżem Zasługi (1983), Nagrodą Ministra Edukacji Narodowej II stopnia (1986), Nagrodą Związku Komozytorów Polskich (1988), Nagrodą „Clio” Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (2000), Nagrodą im. Karola Szymanowskiego (2002), Doroczną Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2008).

aktualizacja: 2015 (ab), 2022 (wa)

literatura wybrana

publikacje