muzykolodzy (I)

Roman Iżykowski, kompozytor, muzykolog i pedagog; ur. 25 września 1912, Łódź; zm. 5 lipca 1999, tamże. W latach 1932-35 studiował w Konserwatorium Muzycznym Heleny Kijeńskiej-Dobkiewiczowej: grę na skrzypcach w klasie Alfreda Wiłkomirskiego oraz teorię muzyki i kompozycję pod kierunkiem Feliksa Wrobla i Grażyny Bacewicz. Także w 1935 ukończył jako ekstern Państwowe Konserwatorium Muzyczne w Warszawie.
Jeszcze w 1934 rozpoczął pracę jako nauczyciel śpiewu i muzyki w Gimnazjum im. księdza Ignacego Skorupki w Łodzi. W tym czasie był również recenzentem „Kuriera Polskiego” i „Muzyki Polskiej”. W marcu 1940 wraz z rodziną został wysiedlony do Sandomierza, gdzie prowadził nauczanie na tajnych kompletach. W latach 1942-44 dojeżdżał do Krakowa, gdzie na tajnym nauczaniu studiował muzykologię u Zdzisława Jachimeckiego na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracę magisterską obronił w 1947.
W 1945 powrócił do Łodzi i brał udział m.in. w organizowaniu Filharmonii i Związku Zawodowego Muzyków. Od marca do grudnia 1945 pracował w Filharmonii Łódzkiej jako I skrzypek, od grudnia 1945 jako dyrektor administracyjny i kierownik artystyczny, od 1949 do 1954 jako dyrektor naczelny. W latach 1945-49 był przewodniczącym Zarządu Okręgowego Związku Zawodowego Muzyków oraz wiceprezesem Zarządu Głównego. Od 1947 do 1993 prowadził wykłady w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi, gdzie od 1960 do 1978 piastował równocześnie funkcję dziekana Wydziału Kompozycji, Teorii Muzyki i Dyrygentury. W 1970 na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych.
Roman Iżykowski został uhonorowany wieloma nagrodami i odznaczenia, m.in. Krzyżem Walecznych (1946), Złotym Krzyżem Zasługi (1958), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964), Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1967), Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (1975), Krzyżem Armii Krajowej (1998).

aktualizacja: sierpień 2005

kompozycje

Sonata na skrzypce i fortepian (1935)

Mała suita na smyczki, harfę, czelestę i kotły (1936)

Kwartet smyczkowy nr 1 (1942)

Pod ziemią, szkice symfoniczne (1943)

Trzy pieśni na chór męski do czeskich tekstów ludowych (1943)

Koncert skrzypcowy (1951)

Polonez na orkiestrę (1952)

Kwartet smyczkowy nr 2 (1953)

Concertino na skrzypce i mały zespół instrumentalny (1953)

Ballada o moim mieście, poemat symfoniczny na XX-lecie wyzwolenia Łodzi (1964)

Mot 64 na orkiestrę symfoniczną (1964)

Toccata na orkiestrę symfoniczną (1967)

literatura wybrana

Cieślak Lucjan Iżykowski Roman w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „hij”, PWM, Kraków 1993

Szoka Marta Iżykowski Roman w: Łódzkie środowisko kompozytorskie 1945-2000, Akademia Muzyczna w Łodzi, Łódź 2001

publikacje

rozprawy

Kolorystyka instrumentalna na tle ewolucji faktury kameralnej oraz niektóre problemy wykonawcze w Kwartetach Beli Bartóka w: Zeszyt Naukowy nr 1, Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Łodzi, Łódź 1969

Nauka muzyki w łódzkich szkołach elementarnych, rządowych i prywatnych (1806-1918) w: Zeszyt Naukowy nr 3, Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Łodzi, Łódź 1974

Prywatne (domowe) nauczanie muzyki (1838-1918) w: Zeszyt Naukowy nr 5, Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Łodzi, Łódź 1977

Łódzkie szkoły muzyczne (1893-1918). Cz. I w: Zeszyt Naukowy nr 6, Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Łodzi, Łódź 1978

Łódzkie szkoły muzyczne (1893-1918). Cz. II w: Zeszyt Naukowy nr 7, Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Łodzi, Łódź 1979

artykuły

Człowiek współczesny a muzyka, „Poradnik Muzyczny” 1963 nr 2

Mikołaj Gomółka w Sandomierzu, „Poradnik Muzyczny” 1960 nr 1-4

Muzyczne problemy XX-lecia, „Poradnik Muzyczny” 1964 nr 11

Pojmowanie muzyki jako środka wychowawczego w różnych okresach rozwoju myśli pedagogicznej, „Poradnik Muzyczny” 1961 nr 7-8