indeks osób (M)

pianista-kameralista i pedagog; ur. 6 stycznia 1935, Truskolasy; zm. 7 listopada 2023, Warszawa. Naukę muzyki rozpoczął u ojca – organisty. Studiował grę na fortepianie w klasie Marii Wiłkomirskiej i kameralistykę pod kierunkiem Kiejstuta Bacewicza w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, uzyskując dyplom w 1958. Swoje umiejętności doskonalił u Carla Zecchiego w Salzburgu i Taorminie.

Prowadził niezwykle ożywioną działalność koncertową, głównie w dziedzinie kameralistyki. W latach 1974-81 był członkiem Kwartetu Polskiego Radia i Telewizji zwanego Kwartetem Mistrzów (wraz ze skrzypkiem – Konstantym Andrzejem Kulką, altowiolistą – Stefanem Kamasą i wiolonczelistą – Romanem Jabłońskim). Ponadto występował z najwybitniejszymi polskimi artystami (m.in. Krystyną Szczepańską, Stefanią Woytowicz, Edmundem Kossowskim, Andrzejem Bachledą, Andrzejem Mrozem, Andrzejem Hiolskim, Teresą Żylis-Gara, Ewą Podleś, Wandą Wiłkomirską, Stefanem Kamasą) oraz muzykami zagranicznymi, takimi jak śpiewaczki: Janine Micheau, Regine Crespin i Maureen Forrester (odbył z nią pierwsze z kilku tournées amerykańskich oraz grał wiele koncertów w Europie), skrzypkowie: Igor Ozim i Alfredo Campoli.

Nagrał ponad 25 płyt długogrających (większość nagrań ukazała się również na płytach CD), w tym wraz z Konstantym Andrzejem Kulką komplet dzieł na skrzypce i fortepian Karola Szymanowskiego, za które to nagranie obaj artyści otrzymali Nagrodę Prezesa Polskiego Radia i Telewizji, a także dokonał rejestracji archiwalnych dla Polskiego Radia, BBC, SFB, Bayerischer Rundfunk, WDR i innych.

Jerzy Marchwiński od 1954 do 2005 prowadził działalność dydaktyczną w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, gdzie założył i pełni jednocześnie funkcję kierownika Katedry Kameralistyki Fortepianowej, od 1984 na stanowisku profesora zwyczajnego. Senat warszawskiej uczelni muzycznej przyznał mu zaszczytny tytuł „dożywotniego, honorowego profesora Akademi”. Współpracował również z międzynarodowymi konkursami muzycznymi w Tuluzie, Monachium, Bilbao i Rio de Janeiro. Wykładał też podczas kursów mistrzowskich w Mont Orford w Kanadzie oraz w Round Top w Teksasie. Wielokrotnie zasiadał w jury licznych krajowych i międzynarodowych konkursów muzycznych, m.in. Międzynarodowego Konkursu dla Młodych Wokalistów im. Stanisława Moniuszki oraz konkursu o Nagrodę im. A. Hiolskiego.

Został autorem szeregu publikacji poświęconych zagadnieniom kameralistyki fortepianowej i gry zespołowej, publikowanych na łamach m.in. „Ruchu Muzycznego” oraz w Zeszytach Naukowych Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie. W publikacjach tych akcentowana była postawa partnerstwa w muzyce jako podstawy gry zespołowej. Tematyce tej poświęcił także trzy książki: „O partnerstwie w muzyce” (wyd. Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina w Warszawie, 2001), „Partnerstwo w muzyce” (wyd. PWM, 2010) oraz „Kameralistyka fortepianowa” (wyd. Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie, 2014).

Zajmował się równocześnie pracą społeczną – pełnił funkcję wiceprezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków SPAM, był członkiem Zarządu Towarzystwa im. Fryderyka Chopina, powołał do istnienia i przez kilka lat sprawował obowiązki prezesa Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków we Francji (Association des Artistes Musiciens Polonais en France). Był także inicjatorem powołanego w 2015 roku Krajowego Centrum Kształcenia i Promocji Muzycznego Partnerstwa w Graniu Zespołowym w Bydgoszczy.

Jerzy Marchwiński został laureatem Nagrody I stopnia Rektora Akademii Muzycznej w Warszawie oraz Nagrody I stopnia Ministra Kultury i Sztuki. Został odznaczony Krzyżem Komandorskim Polonia Restituta, Złotym Krzyżem Zasługi oraz Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2015).

aktualizacja: 2003, 2009 (mk), 2021 (ac), 2023 (wa)

literatura wybrana

publikacje