Polmic - FB

calendar of events

2010 2011 2012 2013 2014
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Heinrich Döbel urodził się w Gdańsku w 1650 r. i został ochrzczony w Kościele św. Katarzyny w dzień Nowego Roku 1651. Jego ojcem był Hans Döbel, a matką Maria Siefert – córka sławnego obywatela gdańskiego i organisty Kościoła Najświętszej Marii Panny – Paula Sieferta.
Od 1668 r. Heinrich uczył się w Gimnazjum Gdańskim, a nauki w zakresie praktyki i teorii muzyki pobierał u swojego dziadka, któremu od dziecka asystował podczas gry na organach. Nauczyciel zachwycony błyskotliwym rozwojem muzycznym swego ucznia zaproponował Radzie Miasta Gdańska piętnastoletniego Heinricha na stanowisko zastępcy organisty Kościoła Mariackiego.
Po śmierci swego dziadka w 1666 r. Döbel opuścił Gdańsk, aby dalej kształcić się i szukać pracy. Trafił na dwór króla polskiego Jana Kazimierza, gdzie pobierał nauki u maestro di capella Jacka Różyckiego, a następnie - po abdykacji króla (1668) - został kapelmistrzem na dworze wojewody kijowskiego hrabiego Andrzeja Potockiego, u którego służył przez siedem lat. Rozwijał umiejętności gry na różnych instrumentach, doskonałe rezultaty osiągając w grze na skrzypcach.. W 1676 r. Heinrich uczestniczył w uroczystościach koronacyjnych króla Jana III Sobieskiego, uświetniając swoimi występami uczty i bale zorganizowane z tej okazji.
W latach 1676–1679 odbył wiele podróży, podczas których poznawał i słuchał sławnych muzyków, a także prezentował własne umiejętności. Odwiedził Wrocław, Lipsk, Pragę, Augsburg, Norymbergę, Paryż, Londyn, Rzym, Padwę, Wenecję i Wiedeń. Niewątpliwym pokłosiem jego wypraw stały się skomponowane przez niego w latach 70. XVII wieku jedyne zachowane do dziś utwory – stylizowne tańce suitowe (w tym gigues, określone w źródle staropolskim nazwą „gzyga“) oraz cztery sonaty na skrzypce i basso continuo utrzymane w typie sonaty da chiesa z silnie uwypuklonym w głosie skrzypiec pierwiastkiem wirtuozowskim, upodabniającym je do stylu kompozycji wybitnych skrzypków tej epoki, takich jak Johann Heinrich Schmelzer czy Heinrich Ignaz Franz Biber. Kompozycje te były na terenie ówczesnej Rzeczpospolitej czymś absolutnie bezprecedensowym.
Po latach wędrówek, w 1679 r. Heinrich Döbel napisał do Rady Miasta Gdańska list z prośbą o przyznanie mu stanowiska głównego organisty w Kościele Mariackim. Rada udzieliła odpowiedzi pozytywnej, umożliwiając mu tym samym powrót do rodzinnego miasta. Döbel zmarł w roku 1693 i został pochowany na cmentarzu przy kościele, w którym spędził swoje dzieciństwo i ostatnie 14 lat życia.
Prezentowane podczas dzisiejszego koncertu utwory Heinricha Döbela, a także anonimowe kompozycje na violę da gamba i basso continuo, pochodzą z rękopisu zachowanego w Bibliotece Zamku Arcybiskupiego w Kromieryżu na Morawach (są częścią kolekcji wielkiego mecenasa muzyki, bpa Karla von Lichtenstein-Kastelkorna, u którego kapelmistrzem był przez pewien czas sam H. I. F. Biber). Rękopis ten opisany jest w katalogu tej wspaniałej kolekcji, sporządzonym przez czeskiego muzykologa Jiřego Sehnala. Wiele ustaleń dotyczących biografii Döbela zawdzięczamy dr Danucie Popinigis z Akademii Muzycznej w Gdańsku.
opr. G. Lalek i P. Maculewicz

Back