Polmic - FB

kompozycje (M)



Moryto Stanisław

Koncert na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową


Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina w Warszawie, Warszawa 2003, s. 140.
Prawykonanie Koncertu wiolonczelowego Stanisława Moryto, skomponowanego w 1992 roku, odbyło się podczas Festiwalu w Kazimierzu Pomorskim 7 lipca 1993 roku. Solistą był wówczas Andrzej Wróbel, a towarzyszyła mu orkiestra smyczkowa Filharmonii Koszalińskiej pod dyrekcją Szymona Kawalli. Partytura Koncertu została przedstawiona przez kompozytora jako praca kwalifikacyjna w ramach przewodu II stopnia w Akademii Muzycznej w Warszawie. Utwór został dedykowany pamięci zmarłego przyjaciela kompozytora, wiolonczelisty - Zbigniewa Kyci.
Koncert ma trzyczęściową budowę, przy czym następstwo części: szybka, wolna, szybka, wyraźnie nawiązuje do klasycznego modelu koncertów. Część pierwsza - Drammatico jest przepełniona żywiołowością, ekspresją i dramatyzmem. W części drugiej - Lugubre kompozytor powierza wiolonczeli temat oparty na przejmującej w wyrazie, starej pasyjnej pieśni "Płaczże dzisiaj". Zarówno w pierwszej jak i w drugiej części utworu pojawiają się kadencje. W finałowej części - Aggressivo kompozytor bardzo konsekwentnie wykorzystuje materiał modalny.
Koncert, będący jednym z najbardziej reprezentatywnych utworów dla twórczości Stanisława Moryty, jest znakomitym przykładem połączenia tradycyjnej formy z nowoczesną treścią dźwiękową. "Stanowi przykład doskonałej symbiozy ogromnej wyobraźni i intuicji muzycznej z przejrzystą i skondensowaną konstrukcją formalną. Pełna niezwykłej melodyki partia solowej wiolonczeli i towarzyszącej jej orkiestry smyczkowej tworzą zwartą, pięknie brzmiącą narrację muzyczną, układającą się w łuki wyrazowe, oddające naturalny bieg przeżyć, istotę ludzkiej egzystencji." - napisano w książeczce do płyty poświęconej twórczości Stanisława Moryty "Bez tytułu".
Konstrukcja partii solowej Koncertu pozwala artyście na zaprezentowanie pełnej gamy umiejętności muzycznych i technicznych. Znakomitym interpretatorem partii wiolonczelowej Koncertu jest Tomasz Strahl, który wraz z zespołem "Concerto Avenna" pod kierunkiem Andrzeja Mysińskiego utrwalił Koncert w nagraniu archiwalnym.
Strahl jest również autorem opracowania partii wiolonczeli w partyturze wydanej przez Akademię Muzyczną w Warszawie. Koncert został wydany w serii "Pierwodruki Muzyczne Kompozytorów Polskich" - pedagogów Uczelni, mającej na celu promocję muzyki polskiej.