11 grudnia 2015 roku o godz. 12.00 na Zamku Królewskim w Warszawie odbędzie się uroczysta Gala 40. edycji Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej". Wyróżnienia wręczone zostaną wybitnym przedstawicielom środowiska kultury tradycyjnej przez Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, prof. dr hab. Piotra Glińskiego.
Nagroda, której patronem jest Oskar Kolberg – etnograf, folklorysta, kompozytor, ustanowiona została w 1974 roku. Przyznawana jest w sześciu kategoriach: 1. dla twórców z dziedziny plastyki i folkloru muzyczno-tanecznego, 2. dla twórców za pisarstwo ludowe, 3. dla kapel ludowych, 4. dla zespołów folklorystycznych, 5. dla badaczy, naukowców i animatorów, 6. nagroda honorowa dla instytucji i organizacji społecznych zasłużonych w opiece i upowszechnianiu kultury ludowej, działających w kraju i zagranicą. Od początku jest przyznawana pod patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Organizacją konkursu zajmują się obecnie: Instytut Muzyki i Tańca oraz Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu i jego oddział – Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze. Fundatorami nagród finansowych są Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundacja „Cepelia” Polska Sztuka i Rękodzieło w Warszawie oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego. Laureaci otrzymają Medale im. Oskara Kolberga według projektu Anny Jarnuszkiewicz oraz pamiątkowe dyplomy.
Muzeum im. Oskara Kolberga, jako Oddział Muzeum Wsi Radomskiej we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zrealizowało stronę internetową www.nagrodakolberg.pl, zawierającą obszerny zasób informacji o Nagrodzie (o jej patronie, misji, historii, organizatorach, towarzyszących wydarzeniach) oraz przede wszystkim o jej laureatach z lat 1974–2015. Strona o charakterze bazy danych zawiera materiały biograficzne sukcesywnie aktualizowane i uzupełniane o fotografie, filmy, nagrania dźwiękowe przedstawiające laureatów, ich prace i osiągnięcia.
Partnerami nagrody są Program 2 Polskiego Radia oraz Stowarzyszenie Twórców Ludowych. Patronat medialny: TVP Kultura, Program 2 Polskiego Radia, Polskie Centrum Informacji Muzycznej Polmic.pl, MuzykaTradycyjna.pl oraz Folk24.pl.
Laureaci 40. edycji Nagrody:
Aniela Krupczyńska
Twórczyni w zakresie folkloru muzyczno-tanecznego, śpiewaczka i tancerka, popularyzatorka pieśni, gwary, obrzędów i zwyczajów górali pienińskich, kierowniczka Zespołu Regionalnego im. Jana Malinowskiego ze Szczawnicy.
Szczawnica, pow. nowotarski, woj. Małopolskie
Zuzanna Ptak
Koronczarka, wykonawczyni tradycyjnych motywów i kompozycji z koronki szydełkowej.
Koniaków, Śląsk Cieszyński, pow. cieszyński, woj. śląskie
Maria Siwiec
Śpiewaczka i tancerka ludowa, kierowniczka Zespołu „Gołcunecki”.
Gałki, pow. przysuski, woj. mazowieckie
Wykonawca wycinanek kurpiowskich.
Ostrołęka, Kurpie, woj. mazowieckie
Waleria Prochownik
Pisarka ludowa, poetka i prozatorka, gawędziarka.
Żywiec, Beskid Żywiecki, woj. śląskie
pow. przysuski, woj. mazowieckie
Zespół Śpiewaczy „Dorbozianki” z Dorboz
pow. biłgorajski, woj. lubelskie
Podhale, pow. tatrzański, woj. małopolskie
prof. Piotr Dahlig
Etnomuzykolog, badacz i dokumentalista muzyki ludowej, juror festiwali folklorystycznych i ekspert ds. niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Uniwersytet Warszawski, Warszawa
Regionalistka popularyzująca folklor cieszyński, pisarka i poetka ludowa, reżyserka teatru ludowego, solistka i kierownik zespołu „Istebna”, tancerka i gawędziarka.
Istebna, Śląsk Cieszyński, woj. Śląskie
Łódzki Dom Kultury
Dział Dziedzictwa Kulturowego i Folkloru Regionu ŁDK wspiera, promuje i upowszechnia tradycje kultury regionalnej, chroni najcenniejsze formy twórczości ludowej województwa łódzkiego.
W skład Komisji Nagrody weszli:
prof. Jan Adamowski – Językoznawca, badacz folkloru – Uniwersytet M. Curie-Skłodowskiej w Lublinie
dr Aleksander Błachowski – Etnograf, historyk sztuki – Muzeum Etnograficzne w Toruniu, Stowarzyszenie Twórców Ludowych
Anna Borucka-Szotkowska – Etnomuzykolog – Polskie Radio, Radiowe Centrum Kultury Ludowej
prof. Ewa Dahlig- Turek – Etnomuzykolog, Polska Akademia Nauk
Benedykt Kafel – Etnograf – Małopolskie Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu, członek Rady Naukowej STL
prof. Anna Kwaśniewska – Etnolog, Uniwersytet Gdański, badaczka niematerialnego dziedzictwa kulturowego Kaszub i Pomorza
Waldemar Majcher – Twórca ludowy – Prezes Stowarzyszenia Twórców Ludowych
Alicja Mironiuk Nikolska – Etnograf – Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
Krystyna Wódz – Etnograf – Fundacja „Cepelia” Polska Sztuka i Rękodzieło
Dorota Ząbkowska – Etnograf – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego