Polmic - FB


relations and reviews

11. edycja Festiwalu Era Schaeffera

eraW warszawskim Basenie Artystycznym, 24 października 2019 roku odbyła się 11. edycja Festiwalu Era Schaeffera "The Eternal Carousel", podczas którego została przybliżona postać i dorobek twórczy genialnego polskiego kompozytora Bogusława Schaeffera. Festiwal stanowił symboliczne pożegnanie z Mistrzem, który zmarł 1 lipca 2019 roku, niespełna miesiąc po swoich 90. urodzinach. 

Festiwal był multimedialnym i audiowizualnym wydarzeniem inspirowanym dźwiękiem, słowem, ruchem, obrazem, utrzymanym w technice collage'u. Wydarzenie uświetnili artyści sceny polskiej i zagranicznej wśród, których znaleźli się Lidia Bogaczówna, Izabela Warykiewicz, Sean Palmer, Marcel Wiercichowski, Witold Jurewicz, Janusz Radek, Marcin Wyrostek z zespołem Corazone, Andy Ninvalle, Temina Cadi Sulumuna, Patryk Zakrocki, Andrzej Karałow & Maciej Piszek z gościem specjalnym Michałem Urbaniakiem. Za reżyserię i scenariusz spektaklu odpowiadał Maciej Sobociński. Goście mogli podziwiać także prace graficzne Schaeffera.

"Spektakl jest precyzyjnie zaplanowany. Muzyka i aktorzy dosłownie ze sobą współpracują dlatego, że są to artyści, którzy swoimi dźwiękami i energią stymulują akcje aktorskie. To wszystko w formie spektaklu przeplata się ze sobą bardzo płynnie i jest przemyślane zarówno tekstowo jak i muzycznie tworząc całość. Bogusław Schaeffer jest inspirującym artystą. Pracując nad Erą Schaeffera mam poczucie absolutnej wolności. Era Schaeffera już od pierwszej edycji cieszyła się zaufaniem Profesora. Nigdy nie ingerował w to jak opowiadamy jego świat i był z nami co roku dopóki mógł i kibicował nam. Myślę, że ta wolność i ta radość z obcowania z jego grafikami, muzyką i dramatami w nas została" – powiedział reżyser spektaklu Maciej Sobociński.

Schaeffer był twórcą totalnym, lekceważył kanony stylistyczne, a nawet techniczne. Mówił, że "w sztuce nie wolno niczego powtarzać za innymi". Jego niezwykłe dokonania, szczególnie w dziedzinie muzyki i twórczości teatralnej, stawiają go na czele najciekawszych twórców w dziejach kultury. W tym aspekcie dzieła artysty są nieskończonym źródłem inspiracji dla kolejnych pokoleń. Kompozycje Schaeffera grają orkiestry z całego świata. Artysta jest też jednym z najchętniej wystawianych polskich autorów pośród współczesnych dramatopisarzy, a jego sztuki zostały przetłumaczone na 17 języków. Odtwórcami postaci schaefferowskich dramatów byli znani polscy aktorzy, m.in.: Jan Peszek, Mikołaj i Andrzej Grabowscy, Jan Frycz, Jan Machulski czy Marek Frąckowiak. Bogusław Schaeffer mimo wielkiego wkładu w rozwój Kultury Polskiej jest mało znany w naszym kraju, dlatego przybliżeniem jego artystycznej twórczości, nie tylko jako dramatopisarza, ale też kompozytora zajmuje się Fundacja Przyjaciół Sztuk Aurea Porta. Fundacja od lat skupia się na promocji, archiwizacji i upowszechnianiu dorobku artystycznego Profesora.

Patronat medialny nad Festiwalem objęło Polskie Centrum Informacji Muzycznej POLMIC.

Relacja fotograficzna z wydarzenia dostępna jest na stroniehttps://www.akpa.pl/imprezy.php?id=54412&type=0&width=1475

Marta Ptaszyńska received the American Council for Polish Culture Award

ACPC

Marta Ptaszyńska was honored with the American Council for Polish Culture Award during the 71st Annual Conference of the American Council for Polish Culture (ACPC), held on 6-8 September 2019 at the Bristol Hotel in Warsaw.

The conference was opened by the ACPC President Thomas Payne. It featured business sessions, lectures and a concert of Wojciech Bafeltowski and Mateusz Błaszczak cello duo. CEOs and delegates from many organizations promoting Polish culture in the United States have reported on their activities. During the festive banquet on 7 September, composer Marta Ptaszyńska received the ACPC Award for Achievements in the Field of Culture. The laudation was given by Dr Jarosław Gołembiowski

Marta Ptaszyńska graduated in composition at the Music Academies in Warsaw and Poznań. For many years, Witold Lutosławski ws her mentor. In 1969-70, she continued her compositional studies with Nadia Boulanger and Olivier Messiaen in Paris. Since 1972, she lives in the United States. In 1974, she received the Artist Diploma in Composition and Percussion at the Cleveland Institute of Music. She has taught composition at many American universities and music schools, including Bennington College in Vermont, University of California in Berkeley and in Santa Barbara, Indiana University in Bloomington, Cincinnati College-Conservatory of Music, and Northwestern University in Evanson. In 1998, she became a professor of composition at the University of Chicago. As a lecturer, she requires high-quality work, clear writing and individual character. Her music is published by PWM Edition in Poland and Theodore Presser in the United States. Her works are recorded by CD Accord-Universal, Muza Polish Records, Olympia, Chandos, Dux, ProViva and Bayers Records. For many years, the University of Chicago Contemporary Chamber Players (Contempo) under the guidance of Professor Ptaszyńska presented contemporary compositions during seasonal concerts at the Logan Center at the University of Chicago. During these concerts, many Polish composers performed for the first time in the United States.

Jedyny taki Festiwal - „Muzyka Polska na Warmii i Żuławach” po raz szósty

EOKKilka miesięcy przygotowań, prób, trzy dni koncertów i już? VI Festiwal „Muzyka Polska na Warmii i Żuławach” przeszedł do historii, ale po raz kolejny udowodnił, że mieszkańcy regionu są spragnieni kultury muzycznej przez duże „k”.

W tym roku Elbląska Orkiestra Kameralna zaspokoiła ich pragnienia wraz z Kasią Moś i jej zespołem pod dyrygenckim okiem maestro Marka Mosia. Artyści podążyli śladami twórcy polskiej opery narodowej – Stanisława Moniuszki.

Festiwal upłynął w tempie wyznaczonym przez pieśni ze Śpiewników domowych (zaaranżowane przez Mateusza Mosia i Mateusza Kołakowskiego), które wypełniły gotyckie kościoła Pasłęka, Elbląga i Krzyżanowa. Szczypta liryzmu, odrobina nostalgii, nuta romantyzmu – tak skomponowana muzyczna uczta zaspokoiła gusta wszystkich melomanów. Dowodem wielominutowe owacje i trzykrotny bis, którym Orkiestra i jej goście zwieńczyli każdy koncert. Jak zapewniła Kasia Moś, „to dopiero wstęp do naszej przygody ze Stanisławem Moniuszką, którą – jestem przekonana – jeszcze nie raz przeżyjemy z Elbląską Orkiestrą Kameralną”.

Dzięki zaangażowaniu publiczności festiwal „Muzyka Polska na Warmii i Żuławach” osiągnęła status muzycznej wizytówki miasta i regionu, bez której nie sposób sobie wyobrazić lokalnego życia kulturalnego. Kościoły wypełnione po brzegi to dla artystów najważniejsza motywacja do nieustannego rozwijania idei Festiwalu, którego kolejna edycja odbędzie się w następnym roku.

Tomasz Czapla

Tallinn | "Time is Ticking" concert at the Glasperlenspiel Music Festival

Tallinn

A concert on the occasion of the coming centenary of establishing diplomatic relations between Poland and Estonia took place on 14 July 2019 at the Maarjamäe Castle in Tallinn. The event organized by the Polish Composers' Union in cooperation with Estonian Record Productions was a part of the Glasperlenspiel Music Festival 2019.

Glasperlenspiel Sinfonietta under the baton of the renowned Estonian conductor Andreas Mustonen performed a programme composed of works by both Polish and Estonian composers. Krzysztof Penderecki's Agnus Dei from Polish Requiem, written after the death of Cardinal Stefan Wyszyński in 1981, was performed in Boris Pergamenschikow's arranement for string orchestra. To honor the 110th birth and 50th death anniversary of Grażyna Bacewicz, the programme included Divertimento for string orchestra. Glasperlenspiel Sinfonietta also performed an arrangement of the Etude in B flat minor, Op. 4 No. 3 by Karol Szymanowski, the father of the Polish musical avant-garde of the 20th century.

Among the Estonian works, there was Concerto for chamber orchestra, Op. 16 by Jaana Rääts, Musica profana by Lepo Sumera and Summa by Arvo Pärt – the world's most-performed living composer, whoreceived the diploma of Doctor Honoris Causa of the Fryderyk Chopin University of Music in Warsaw in 2018. The programme also included In Memoriam HM by Peeter Vähi, the artistic director of the Glasperlenspiel Music Festival, and the miniature Glow in Estonian Heavens by Pärt Uusberg, young Estonian composers who was present at the concert. The evening finished with the work of the Polish composer of the young generation, Maciej Bałenkowski, entitled – like the whole concert – "Time is Ticking". As the encore, Glasperlenspiel Sinfonietta presented one more Polish work – an arrangement of the popular Minuet in G major, Op. 14 No. 1 by Igancy Jan Paderewski.

The concert was preceded by a lecture on the presented repertoire given by Tiina Jokinen, Executive Director of the Estonian Record Productions. The guest of honor of the event was the Ambassador of the Republic of Poland in Estonia, Grzegorz Kozłowski, who gave an official speech during a meeting with musicians and the audience after the concert.

The event was the culmination of the first part of the project "With Polish music from the Baltic to the Atlantic" implemented by the Polish Composers' Union under the programme of the Ministry of Culture and National Heritage "Promotion of Polish culture abroad". Co-financed by the Ministry of Culture and National Heritage from the Culture Promotion Fund.

„Stabat Mater” Piotra Gryski – sukces zagranicznej premiery dzieła w Ueckermünde

Gryska19 czerwca 2019 roku w barokowym Kościele św. Maryi z neogotycką wieżą w Ueckermünde odbyła się zagraniczna prapremiera Stabat Mater – najnowszego dzieła szczecińskiego kompozytora, związanego obecnie z Akademią Sztuki w Szczecinie, dr. Piotra Gryski.

Po sukcesie szczecińskiej prapremiery 4 kwietnia można było spodziewać się, że utwór spodoba się także publiczności po drugiej stronie Odry. Przewidywania szczęśliwie potwierdziły się. Stabat Mater skomponowane na sopran, alt, chór dziecięcy, organy oraz kwintet smyczkowy składa się z dziesięciu części o różnym charakterze.

Nie brak w nim fragmentów harmonicznie odważnych, z pochodami całotonowymi czy trytonowymi, co mimo dysonansowego brzmienia jest tak samo interesujące w odbiorze, jak i kontrastujące z nimi frazy prowadzone akordami tercjowymi, zwieńczone przepięknymi i subtelnymi taktami chóru a cappella (początek części VI – Eja Mater fons amoris – Matko, źródło ukochania). Część I – Stabat Mater dolorosa (Stała Matka bolejąca), przeznaczona dla chóru i zespołu instrumentalnego koresponduje z częścią X – Amen, w której dołączają sopran i alt solo, spinając niczym klamrą muzyczną cały utwór. W części II – Cujus animam gementem (Jakże w duszy jest zmartwiona) w tempie vivo popisuje się chór i instrumenty smyczkowe, by w III części – O quam tristis et afflicta (Jakże smutna i strapiona) uspokoić emocje oraz tempo spokojnym wejściem altu i sopranu w niskim rejestrze. Początkowo stonowany smutek przeradza się w głęboki żal pokazany krótszymi wartościami rytmicznymi i zrywami w postaci dużych skoków interwałowych w partii sopranu. W ostatnich taktach powraca jednostajny ból zilustrowany długimi wartościami i niskim dźwiękami, przechodzącymi w część IV – Quae maerebat et dolebat (Jakże bolała i cierpiała). Następnie w części V – Quis est homo, qui non fleret (Kim jest człowiek, co nie płacze) znów słyszymy organy oraz przeplatające się partie solowe i chóralne, oparte na melodii korzystającej z upodobaniem ze skoku seksty małej w górę. Wspomnianą część VI – Eja Mater fons amoris - rozpoczyna dwugłosowy chór a cappella, będący znakomitym przeciwstawieniem pełnego brzmienia finału poprzedniej części. Dopiero po chwili dołączają się instrumenty smyczkowe oraz organy i kolejno ułożone akordowo w harmonijnych tercjach głosy solistek. W części VII kompozytor uwypukla głos altowy i proponuje przepiękną i wymagającą arię Sancta Mater, istud agas (Matko święta, srogie rany). Niezwykła w całej swojej postaci część VIII – Fac ut portem Christi mortem (Niech Chrystusa śmierć przeniosę) – to dialog głosów solowych z chórem z towarzyszeniem organów i zespołu kameralnego. Zupełnie inna w charakterze, choć niezmienna pod względem obsady wykonawczej, jest spokojna część IX – Fac me cruce custodiri (Chrystus niech mi będzie grodem) i kontrastująca z nią część X.

Na powodzenie zagranicznej premiery miała niewątpliwie wpływ nie tylko sama faktura dzieła, ale także emocjonalna interpretacja wykonawców. W projekcie wzięli udział: solistki prof. Sylwia Burnicka-Kalischewska (sopran), Aleksandra Wojtachnia (alt), Chór Dziecięcy Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego DON DIRI DON, Jakub Stefek (organy) i Zespół Instrumentalny „Musica”. Całość brawurowo poprowadził za pulpitem dyrygenckim rektor Akademii Sztuki w Szczecinie prof. dr hab. Dariusz Dyczewski.

Sylwia Burnicka-Kalischewska