relacje i recenzje wydarzeń

W dniach 11-16 maja 2021 w Sanoku odbył się już II Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej. Organizatorem tego przedsięwzięcia jest Stowarzyszenie Pro Artis, dyrektorem artystycznym Festiwalu – dr hab. Piotr Rojek, prof. AMKL we Wrocławiu, zaś dyrektorem organizacyjnym – prezes Stowarzyszenia Łukasz Kot.

Pomysł powstania Festiwalu zrodził się z potrzeby ożywienia życia muzycznego Sanoka, szczególnie w zakresie muzyki organowej i kameralnej, która na terenie województwa podkarpackiego nadal jeszcze jest mało popularna.

Do udziału w drugiej edycji Festiwalu zaproszeni zostali znani w Polsce i za granicą artyści i pedagodzy: Róża Lorenc, Wiktor Brzuchacz, Bogdan Narloch, Roman Gryń, Jakub Stefek, zespół Vox Varshe, Sławomir Kamiński, Dumitru Harea, Arkadiusz Bialic oraz Żeleński String Quartet. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom słuchaczy, wszystkie koncerty były transmitowane na żywo dzięki profesjonalnej firmie Ars Sonora z Łodzi z Jakubem Garbaczem na czele. Na koncertach mimo ograniczeń sanitarnych, zgromadziła się publiczność, która gromkimi brawami oklaskiwała artystów. Koncerty organowe odbywały się w Sanoku właśnie w kościołach, ponieważ w nich mamy dostęp do takich instrumentów. Poza solowym brzmieniem organów mogliśmy je usłyszeć w połączeniu z trąbką, ze skrzypcami, fletnią Pana, a wraz zespołem Vox Varshe przenieśliśmy się w świat muzyki żydowskiej. Podczas finałowego koncertu rozbrzmiały organy w połączeniu z kwartetem smyczkowym Żeleński String Quartet.

Wielkim sukcesem okazał się I Ogólnopolski Konkurs Młodych Organistów, bowiem uczestnikami konkursu byli uczniowie szkół muzycznych II st. z całej Polski (Wrocław, Opole, Płock, Warszawa, Kraków, Bielsko-Biała, Tarnów, Racibórz, Rybnik, Katowice, Mielec i Rzeszów). Organizatorzy otrzymali 22 zgłoszenia, z których to 20 uczniów wzięło udział w zmaganiach konkursowych. W wyniku oceny wszystkich prezentacji konkursowych, Jury podjęło decyzję o przyznaniu 12 wyróżnień. Każdy z uczestników konkursu otrzymał pamiątkowy dyplom oraz nagrody rzeczowe ufundowane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne oraz Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. Laureaci poza nagrodami rzeczowymi otrzymali nagrody pieniężne, okolicznościową statuetkę oraz dyplom laureata. Ponadto Jury przyznało nagrody specjalne w postaci indywidualnych koncertów dla laureatów I i II miejsc w grupie starszej.

Patronat medialny nad Festiwalem objęło Polskie Centrum Informacji Muzycznej POLMIC.

Szczegółowe informacje – na stronie http://pro-artis.pl/ 

Polskie Wydawnictwo Muzyczne wydało pod swoją fonograficzną firmą ANAKLASIS trzy pozycje w serii „Images”. Zaplanowana ona jest jako forum prezentacji najważniejszych dzieł scenicznych ostatnich lat.

Na pierwszy ogień poszły utwory Aleksandra Nowaka Ahat-ilī – siostra bogów (ANA 001 AV), Agaty Zubel Bildbeschreibung (ANA 002 AV) i Andrzeja Krzanowskiego Audycja V (ANA 003 AV), których prawykonania były ważnymi wydarzeniami kulturalnymi na festiwalach czy to „Warszawskiej Jesieni”, czy „Sacrum profanum”. To nowe przedsięwzięcie PWM jest szczególne, bo każda rejestracja spektaklu operowego dopełniona jest filmem dokumentalnym o kompozytorze, zrealizowanym we współpracy z Telewizją Polską. Partnerów współpracujących z PWM przy realizacji tych produkcji jest więcej, wśród nich także Związek Kompozytorów Polskich. Zwracam szczególną uwagę na rejestrację Audycji V Andrzeja Krzanowskiego, która miała swoją właściwą premierę dopiero po czterdziestu jeden latach od skomponowania, a dwa lata później została wydana na płytach (co pozwala zachować kryterium prezentacji „najważniejszych dzieł scenicznych ostatnich lat”). Mimo to nie straciła świeżości.

Ta cenna inicjatywa PWM, prawdziwy rarytas nie tylko dla koneserów muzyki współczesnej, ale i dla zwykłych melomanów, ma jedno poważne ograniczenie. Wszystkie trzy pozycje zarejestrowane zostały na płytach blu-ray. Technologia blu-ray, zapewniająca wyższą jakość zapisu i odtwarzanie oraz istotnie większą pojemność płyt, miała zastąpić format DVD. Tymczasem po kilkunastu latach od wprowadzenia na rynek płyty blu-ray, wymagające do zapisu i odtworzenia specjalnych odtwarzaczy wykorzystujących lasery wytwarzające światło niebieskie, a właściwie fioletowe (płyty CD są zapisywane światłem podczerwonym, a DVD czerwonym) pozostają dość rzadkim dobrem. Warto dodać, że na początku lat 90-tych ubiegłego stulecia w Instytucie Wysokich Ciśnień PAN w Warszawie opracowana została technologia otrzymywania kryształów azotku galu o bardzo wysokiej jakości strukturalnej, dzięki czemu dziesięć lat później opanowano w Japonii produkcję laserów niebieskich wykorzystanych w formacie blu-ray. Ponadto rozwój rynkowy płyt blu-ray pozostaje pod znakiem zapytania wobec dynamicznego wzrostu sprzedaży filmów i muzyki przez Internet. Losy płyty kompaktowej CD nie pozostawiają tu wątpliwości.

Niezależnie od tych wszystkich okoliczności trzy płyty serii „Images” PWM-owskiej firmy ANAKLASIS będą dla muzykalnych posiadaczy odtwarzaczy blu-ray nie lada gratką.

Mieczysław Kominek

W dniach 20-25 marca 2021 ANO Center of Culture and Arts „Grand” w Moskwie we współpracy z European Association of Folklore Festivals-ICH Partner of UNESCO zorganizowało Międzynarodowy Konkurs Muzyczny „Moskwa”. W gronie zwycięzców znaleźli się Alexander Kalischewski, Fatima Aldalati i Weronika Włodarczyk, których do konkursu przygotowała profesor Akademii Sztuki w Szczecinie dr hab. Sylwia Burnicka-Kalischewska.

W konkursie tym mogą brać udział nie tylko soliści, ale także chóry i orkiestry. Warunkiem uczestnictwa było nadesłanie nagrań wideo ze swoimi interpretacjami. W tym roku w Międzynarodowym Konkursie Muzycznym „Moskwa”, pośród kandydatów w kategorii „vocal solo”, znalazły się studentki pierwszego roku Wydziału Wokalnego Akademii Sztuki w Szczecinie, Fatima Aldalati i Weronika Włodarczyk (soprany), które w grupie wiekowej 16-19 lat zdobyły ex-aequo II miejsce. Fatima Aldalati zaśpiewała arię Per la gloria d'adorarvi z opery Griselda Giovanniego Battisty Bononciniego oraz arię Bastienki Ich geh' jetzt auf die Weide z pierwszej opery Wolfganga Amadeusa Mozarta Bastien i Bastienne. Weronika Włodarczyk zaprezentowała pieśń tego samego kompozytora Das Kinderspiel i arię Dydony Non ha ragione ingrato z opery Didone abbandonata. Fatimie i Weronice podczas nagrań przedstawionych do oceny w konkursie akompaniował na fortepianie mgr Michał Landowski.

Alexander Kalischewski (sopran chłopięcy) wystartował w młodszej kategorii wiekowej, zdobył I miejsce, uzyskując 97 na 100 możliwych punktów i spośród 196 konkursantów został zakwalifikowany do Koncertu Galowego wybranych 18 laureatów z Rosji, Hong Kongu, Polski, Węgier, Litwy, Czech, Białorusi, Chin, Iranu, Włoch, Portugalii i Niemiec. Alexander nagrał arię koncertową Rompe sprezza Alessandra Scarlattiego oraz pieśń neapolitańską Torna a Surriento Ernesta de Curtisa. Przy fortepianie towarzyszył mu mgr Romuald Kalischewski. Miłą niespodzianką było przyznanie przez moskiewski konkurs Sylwii Burnickiej-Kalischewskiej nagrody specjalnej dla najlepszego pedagoga śpiewu solowego.

Powstały w ramach stypendium MKiDN „Kultura w sieci” projekt ma na celu stworzenie cyfrowej antologii mazurka, będącego najstarszą – i obok poloneza najbardziej charakterystyczną – formą narodową muzyki polskiej. Obecnie składają się nań nagrania osiemnastu mazurków osiemnastu polskich kompozytorów XVIII, XIX, XX i XXI wieku, umieszczone w witrynie internetowej www.antologiamazurka.pl 

Dobór wykonanych kompozycji – w dużej części zupełnie niedostępnych w powszechnym obiegu w formie dźwiękowej i będących dziełami twórców zapomnianych – miał na celu zobrazowanie rozwoju mazurkowych tradycji na tle całokształtu historii polskiej muzyki fortepianowej, od czasów Józefa Elsnera aż po twórczość powstającą obecnie. 18 takich właśnie sylwetek to bohaterowie projektu „Mazurek. Antologia: od Elsnera do Zalewskiego”.

Równorzędnym jego bohaterem jest oczywiście sam mazurek. O wyjątkowości mazurka jako formy decyduje w dużej mierze współistnienie dwóch czynników – jego niezwykle wyrazistej gatunkowej tożsamości, wynikającej z długiego szeregu bardzo silnie skojarzonych z nim idiomów, oraz nadzwyczajnej podatności na najrozmaitsze kompozytorskie ujęcia, będącej efektem jego złożonej genealogii. W naturalny sposób czyni go to swoistą soczewką, pozwalającą uchwycić panoramę rozmaitych zjawisk, które zaistniały w polskiej muzyce fortepianowej w czasie ostatnich dwóch stuleci.

Celem powstałej w ramach projektu antologii mazurka było skupienie się na niedoświetlonych jeszcze rejonach historii muzyki polskiej, pomija ona więc mazurki Chopina i Szymanowskiego; poczynając od quasiklasycznego stylu Elsnera i Damse'a, podąża śladami twórców wczesnego i późnego romantyzmu (Chudoba, Dobrzyński, Nowakowski, Troszel, Kątski, Janotha, Żeleński, Noskowski) przechodzącego płynnie w modernizm (Melcer, Gradstein), by znaleźć się ostatecznie w domenie neo- i post-stylistyk (Friedman, Tansman, Nawrocki, Borkowski, Dutkiewicz, Zalewski).

Autorem projektu jest dr Łukasz Chrzęszczyk – pianista, solista i kameralista, adiunkt w Katedrze Kameralistyki Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie

www.antologiamazurka.pl