ArtMusFair 2010

Obok wielu koncertów w programie „ArtMusFair Warsaw 2010” odnaleźć można nie mniej imprez o charakterze spotkań i dyskusji. Niektóre z nich są zamkniętymi zebraniami członków różnych międzynarodowych organizacji działających na polu muzyki współczesnej. Podczas ArtMusFair w Warszawie zawiąże się nawet nowa organizacja twórców współczesnej kultury – „Creators Network” (środa 22 września godz. 15.30 Sala Melcera). Inne spotkania – otwarte dla wszystkich – będą dotyczyły różnorodnych problemów związanych z muzyką współczesną, a budzących nie tylko zainteresowanie, ale i gorące spory, jak choćby nowe propozycje Komisji Europejskiej w zakresie prawa autorskiego (czwartek 23 września godz. 14.30 Sala Melcera), albo sposób funkcjonowania mediów publicznych (piątek 24 września godz. 10.00 Sala Melcera). Spodziewamy się udziału ważnych przedstawicieli instytucji międzynarodowych – jak Komisja Europejska albo Europejska Unia Nadawców (EBU) i krajowych – Polskie Radio czy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Szczególną uwagę zwracamy na konferencję i panele związane z głównym tematem tegorocznych ArtMusFair – „Elektronika wobec wyzwań XXI wieku”. Wszystkie spotkania odbędą się w Audytorium Szymanowskiego. Zaplanowane one są jako integralna całość z koncertami elektroakustycznymi. Kompozytorzy będą objaśniać wykonywane na nich utwory i odpowiadać na pytania o znaczenie elektroniki w ich twórczości (czwartek 23 września godz. 10.00 i 12.00). Problematyka nowych technologii i ich znaczenia dla muzyki i kultury współczesnej pojawi się również na czterech konferencyjnych sesjach. Wezmą w nich udział wybitni kompozytorzy, inżynierowie, teoretycy i menadżerowie z całego świata, reprezentujący prestiżowe uniwersytety, ośrodki badawcze i festiwale nowej muzyki. Cztery sesje konferencji mają następujące tematy:

• Recepcja muzyki elektroakustycznej wczoraj, dziś i jutro (piątek 24 września g. 12.00)
• Innowacje technologiczne (piątek 24 września g. 14.00)
• Innowacje muzyczne i nowa rola studiów i festiwali (sobota 25 września g. 12.00)
• Elektronika w edukacji muzycznej (sobota 25 września g. 14.00)

Konferencja i panele będą prowadzone w języku angielskim, będzie jednak dostępne tłumaczenie na żywo na język polski.

Niezwykle interesująco zapowiada się przygotowywany przez Polskie Centrum Informacji Muzycznej POLMIC projekt „New Music for New Players – Contemporary Works for Beginners”. Chodzi o zebranie interesujących utworów kompozytorów współczesnych, przeznaczonych do wykonania przez dzieci i innych początkujących muzyków. Z utworów nadesłanych przez wydawców oraz indywidualnych twórców powstanie multimedialna antologia, a w roku 2011 planowany jest festiwal, na którym obok koncertów odbywać się będą warsztaty, spotkania z kompozytorami i dyskusje. W czwartek, 23 września o godz. 14.30 w Audytorium Szymanowskiego projekt zostanie przedstawiony uczestnikom oraz publiczności ArtMusFair i poddany dyskusji. Na stoiskach wystawowych w hallu Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina wydawcy mogą prezentować partytury utworów dla początkujących.

Współczesny teatr muzyczny to temat jeszcze jednego spotkania, które odbędzie się w czwartek, 23 września o godz. 16.00 w Sali Melcera. To zjawisko jest niezmiernie popularne w Szkocji i w Belgii, stamtąd też przyjadą główni dyskutanci i przywiozą – jak mamy nadzieję –„żywe” przykłady swoich działań artystycznych.

Andrey Smirnow

Urodzony w 1956 roku kompozytor, interdyscyplinarny artysta i badacz, twórca nowych technik muzyki elektronicznej, autor tekstów o nowej muzyce i pedagog. Jest założycielem, dyrektorem i profesorem Centrum Muzyki Elektroakustycznej w słynnym Moskiewskim Konserwatorium im. Piotra Czajkowskiego, gdzie uczy historii i estetyki muzyki elektroakustycznej, kompozycji, sound designu oraz muzycznych technologii sensorycznych. Organizuje warsztaty i kursy mistrzowskie w Rosji i w Europie, a także w Stanach Zjednoczonych, uczestniczy w festiwalach i konferencjach na całym świecie. Ma bogatą kolekcję oryginalnych instrumentów elektronicznych, ilustrującą historię wczesnej technologii elektroakustycznej z początków XX wieku w Rosji. Doświadczenie badacza łączy z działalnością twórcy i wykonawcy interaktywnych instalacji i performanców. Interesuje się szczególnie thereminovoxem, elektronicznym instrumentem skonstruowanym w 1920 roku przez Lwa Termena, w którym dźwięk uzyskiwany jest bezdotykowo, poprzez zbliżanie ręki do anteny dwóch generatorów.

Na ArtMusFair Andrey Smirnov wystąpi z there-minovoxem na koncercie „Electroacoustic Free Improv” w środę 22 września o godz. 18 w Audytorium Szymanowskiego, razem z Franziską Baumann, Krzysztofem Knittlem i Markiem Chołoniewskim. Weźmie też udział w „Panelu Kompozytorów” dyskutujących o swoich utworach w czwartek, 23 września o godz. 10 i w sesji „Electronics in music education” w sobotę, 25 września o godz. 14.

Stefan Östersjö
Urodzony w roku 1967, znakomity gitarzysta szwedzki, specjalizujący się w wykonawstwie muzyki współczesnej. Jest autorem wielu artykułów, daje wykłady i prowadzi kursy mistrzowskie na uczelniach muzycznych, festiwalach i konferencjach. Interesuje się szczególnie łączeniem gitary oraz innych strunowych instrumentów szarpanych z elektroniką.

Na ArtMusFair w Warszawie wystąpi razem z Natashą Barrett, norweską kompozytorką muzyki elektroakustycznej. Najpierw jednak zagra... galiardę Johna Dowlanda, angielskiego kompozytora z przełomu XVI i XVII wieku. Potem, już wspólnuie z Natashą, wykona jej utwór o tytule Deconstructing Dowland na gitarę i live electronics. Zapraszamy na do Sali Koncertowej Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w środę, 22 września o godz. 19.30.

Clarence Barlow
Światowej sławy specjalista w dziedzinie zastosowań komputera w muzyce. Urodził się w 1945 roku w Kalkucie, gdzie studiował grę na fortepianie i teorię muzyki, a także nauki przyrodnicze. W latach 1968-73 w Kolonii uczył się kompozycji, w szczególności w zakresie muzyki elektronicznej. W roku 1971 po raz pierwszy użył w procesie komponowania komputera. W latach 1982-1994 wykładał muzykę komputerową na Letnich Kursach w Darmsztacie, później w akademiach muzycznych w Kolonii i Essen. Był dyrektorem artystycznym słynnego Instytutu Sonologii w Hadze, uczył także w Królewskim Konserwatorium Haskim. Od 2006 roku jest profesorem i szefem Departamentu Muzyki na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Barbara.
Był w Warszawie w 1988 roku, kiedy jego utwór Musica alla Vostra commodità na wiolonczelę i taśmę został wykonany na „Warszawskiej Jesieni”.

Teraz usłyszymy dwa utwory Clarence’a Barlowa z bardzo specyficznym użyciem komputera, maszyna steruje bowiem fortepianem zwanym disklavierem. Klawisze poruszają się „same”, jak w pianoli napędzanej perforowana taśmą. Do tego ów disklavier jest rozstrojony, czy raczej „odstrojony” od standardowego stroju temperowanego, bo kompozytor zastosowal w swoich utworach skalę siedemnastu równych stopni (zamiast dwunastu, do których jesteśmy już od kilku wieków przyzwyczajani). Jeden z utworów będzie miał w Warszawie światowe prawykonanie. Koncert nosi tytuł „Electronics Meets Challenges of the 21st Century” i odbędzie w Sali Koncertowej Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w środę 22 września o godzinie 19.30. Clarence Barlow weźmie jeszcze udział w „Panelu kompozytorów” objaśniając swoje utwory i odpowiadając na pytania publiczności (czwartek 23 września, godz. 12, Audytorium Szymanowskiego), a także poprowadzi sesję “Musical innovation and the changing role of studios and festivals” (sobota 25 września, godz. 10, Audytorium Szymanowskiego).

Xavier Serra
Jest profesorem Wydziału Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych oraz dyrektorem Zespołu Technologii Muzycznych na Universitat Pompeu Fabra w Barcelonie. Wcześniej zdobył wszechstronne wykształcenie zwieńczone doktoratem zdobytym na Stanford University w Stanach Zjednoczonych, słynnym centrum muzycznych technologii komputerowych. Jego praca doktorska z 1989 roku - A System for Sound Analysis/Transformation/Synthesis based on a Deterministic plus Stochastic Decomposition – prezentowała nową metodę syntezy i analizy dźwięków muzycznych, z wykorzystaniem procesów spektralnych i uważana jest za przełomowe dzieło w tej dziedzinie. Xavier Serra prowadził 15 projektów badawczych w tym zakresie, zarejestrował 31 softwarowych patentów i opublikował 75 prac badawczych.

Na ArtMusFair będzie przewodniczył sesji zatytułowanej Technological innovation, stanowiącej część konferencji “Electronics meets challenges of the 21st century”. Jego partnerami będą przedstawiciele głównych ośrodków badawczych „Sound and Music Computing” w Europie – Institut de Recherche et Coordination Acoustique/Musique (IRCAM), Groupe de Recherches Musicales (GRM) z Paryża oraz Centre National de Création Musicale (Grame) z Lyonu (piątek 24 września, godz. 14, Audytorium Szymanowskiego).

Norwegian Electroacoustic Music: Środa 22 września 2010 godz. 16.00, Sala Moniuszki

Przegląd klasycznej muzyki elektroakustycznej z Norwegii. Między innymi utwór Solitaire zmarłego niedawno Arne Nordheima (na zdjęciu), najsłynniejszego bodaj – po Edwardzie Griegu – norweskiego kompozytora, mocno związanego z Polską poprzez wieloletnią pracę w Studiu Eksperymentalnym Polskiego Radia w Warszawie. Tam właśnie powstał Solitaire. To ważne niegdyś centrum nowej muzyki już nie istnieje, za to w Oslo wciąż działa prężny ośrodek muzyki elektroakustycznej – NOTAM, norweski odpowiednik słynnego paryskiego IRCAM-u. Joran Rudi, dyrektor NOTAM-u zaprezentuje na naszym koncercie swój utwór Concrete Bet na głośniki stereo i wideo.

Electroacoustic Free Improv: Środa 22 września 2010 godz. 18.00, Audytorium Szymanowskiego

Krzysztof Knittel i Marek Chołoniewski, czołowe postacie polskiej sceny elektroakustycznej, zaprosili do udziału w swoim koncercie Franziskę Baumann (na zdjęciu) z Uniwersytetu Muzycznego w szwajcarskim Bernie i Andreia Smirnova z Konserwatorium Czajkowskiego w Moskwie. Wspólnie będą improwizować, używając takich niezwykłych instrumentów, jak cyberrękawice, thereminovox, sensory optyczne czy ISA harfa bez strun.


Electronics meets challenges of the 21st century: Środa 22 września 2010 godz. 19.30, Sala Koncertowa

Główny koncert polsko-norweskiego projektu “Elektronika wobec wyzwań XXI wieku”. Zacznie się od Galiardy Johna Dowlanda, angielskiego kompozytora z przełomu XVI i XVII wieku, granej przez znakomitego szwedzkiego gitarzystę Stefana Östersjö, który potem będzie ową galiardę „dekonstruował” w utworze Natashy Barrett (na zdjęciu) Deconstructing Dowland. Natasha Barrett, choć pochodzi z Anglii, jest czołową postacią współczesnej sceny elektroakustycznej w Norwegii. Tę scenę będzie reprezentował jeszcze jeden wybitny kompozytor z Norwegii – Rolf Wallin. Potem wjadą na estradę fortepiany, pozornie zwykłe Yamahy, a jednak z ukrytą elektroniką, czy raczej z komputerowym oprogramowaniem. Komputery będą grały na nich utwory Amerykanina – Clarence’a Barlowa oraz Polaków: Krzysztofa Czaji, Andrzeja Kopcia i Szabolcsa Esztény’ego, prawie Polaka, który będzie komputerowi w grze na fortepianie własnoręcznie pomagał. Te skomputeryzowane fortepiany to Disclaviery, skonstruowane przez firmę Yamaha nowoczesne odpowiedniki dawnych pianoli, które też same grały. Na koniec prawykonanie komputerowego utworu Lidii Zielińskiej In the rear.

Chopin Mix: Środa 22 września 2010 godz. 22.30, Klub „Skwer” Krakowskie Przedmieście 60a

Na ArtMusFair, odbywającym się w Warszawie w jubileuszowym Roku Chopina nie mogło samego Chopina zabraknąć. Jego muzyka zostanie jednak zaprezentowana w specjalny sposób i w specjalnym miejscu. „Skwer” to miejsce bardzo trendy, z Chopinem wszakże się raczej nie kojarzące. Na naszym koncercie pianista Bartłomiej Kominek będzie grał Chopina z didżejem Żusto (Przemysław Karkowski) oraz widżejem Misionem (Michał Płócienniak).

Re:New Music presents "Kwartludium+": Czwartek 23 września 2010 godz. 19.30, Sala Koncertowa

Re:New Music to europejski projekt promocji muzyki współczesnej i zespołów taką muzykę wykonujących. Polskę reprezentuje w nim grupa „Kwartludium”, powiększona o kilku muzyków spoza zasadniczej czwórki (stąd „Kwartludium+”) oraz Orkiestra Muzyki Nowej Aleksandra Lasonia z Katowic. Na koncercie „Kwartludium+” usłyszymy utwory kompozytorów ze Szkocji, Belgii i z Norwegii. Tylko w jednym z nich wykorzystany jest komputer, bo dzisiaj pisze się też nowoczesną muzykę na na całkiem tradycyjne instrumenty.
Będzie okazja do spotkania z kompozytorami! Odbędą się próby otwarte połączone z rozmową z Gillesem Gobertem (godz.12.00) i Jean-Pierrem Deleuzem (godz.15.00).

Re:New Music presents Orkiestra Muzyki Nowej: Piątek 24 września 2010 godz. 19.30, Sala Koncertowa

Młodzi muzycy Orkiestry Muzyki Nowej pod dyrekcją Szymona Bywalca przedstawią interesujący program z utworami chorwackiego kompozytora Berislava Šipuša (próba otwarta i spotkanie z kompozytorm o godz. 15.00), Fina OsmoTapio Räihäli (próba otwarta o godz. 12.00) oraz Arne Nordheima i Romana Bergera. W koncercie wiolonczelowym Nordheima, zatytułowanym po łacinie Tenebrae, partię solową zagra duński wiolonczelista Jakob Kullberg. Roman Berger jest w Polsce dość znany, jego kompozycje znaleźć można w programach „Warszawskiej Jesieni”. Ten polsko-słowacki kompozytor, teoretyk muzyki, filozof i publicysta o skomplikowanym życiorysie 9 sierpnia tego roku skończył 80 lat. Życzymy mu – oczywiście – 100 lat!

Norwegian Noise: Piątek 24 września 2010 godz. 22.30, Klub „Skwer” Krakowskie Przedmieście 60a

Tytuł koncertu mówi wszystko, a grać będzie norweska grupa Golden Serenades, wsławiona zniszczeniem na jednym ze swoich koncertów gitary za 5 tys. euro. Instrumentarium koncertu w „Skwerze” (mamy nadzieję, że przetrwa!) to przede wszystkim organy i taśmowe magnetofony, a w dźwięku znajdziemy elementy muzyki konkretnej i rocka. Będzie głośno!

INSTALACJA QUB
Uniwersytet Muzyczny Fryderyk Chopina, Dziedziniec
22-24 września godz. 10.00-22.00, 25 września godz. 10.00-16.00

Instalacja qub na Dziedzińcu Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina jest próbą odpowiedzi na „wyzwania XXI wieku wobec elektroniki” („Electronics meets challenges of the 21st century” to tytuł projektu polsko-norweskiego, obejmującego koncerty, konferencję, panele i spotkania oraz omawianą tutaj instalację, a prezentowanego w ramach ArtMusFair Warsaw 2010).

Autorzy instalacji, Krzysztof Knittel i Marek Chołoniewski, czołowe postacie polskiej sceny elektroakustycznej, piszą: „Instalację tworzą kwadrofoniczne płaszczyzny ułożone w przestrzenną formę dźwiękowego sześcianu, zbudowanego z brzmień dochodzących z ośmiu głośników znajdujących się w jego wierzchołkach. Ambientowe struktury dźwiękowe sterowane są ruchem rąk publiczności dotykającej niewidzialnych 256 klawiszy, powstających na przecięciu szesnastu poziomych i pionowych wirtualnych strun wewnątrz ramy ISA Harp, instrumentu zaprojektowanego przez Piotra Sycha z Melbourne. Dźwięki wirtualnej szachownicy wewnątrz ramy ISA Harp można uruchamiać zarówno gestem pianisty, perkusisty, czy dyrygenta, jak również gestem tancerza, a mikroklawisze poszczególnych punktów płaszczyzny stanowią odcienie barwy jednego z sześciu makroklawiszy, które tworzą wirtualne, niewidoczne ściany dźwiękowego kubika. Instalacja dostępna dla każdego, zmienia się w zależności od pory dnia, jak skale hinduskiej ragi, pod względem fakturalnym, brzmieniowym i przestrzennym…"

Z autorami instalacji qub współpracowali Krzysztof Czaja (programowanie Max/MSP, PureData), Andrzej Kopeć (przetwarzanie Max/MSP), wspomniany już twórca ISA Harp Piotr Sych oraz Maciej Walczak, który stworzył warstwę wizualną.

Na Dziedziniec Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina warto przyjść z dziećmi. Będą się dobrze bawić!

Więcej o projekcie qub - plik pdf