Polmic - FB

opera/teatr (T)

G K M N O P S T W

Teatr Wielki - Opera Narodowa


pl. Teatralny

00-950 Warszawa

tel. (+48 22) 692 02 00

fax (+48 22) 826 04 23

tel./fax (+48 22) 826 50 12

e-mail: office@teatrwielki.pl

www: www.teatrwielki.pl


  • Dyrektor naczelny: Waldemar Dąbrowski
  • Dyrektor artystyczny: Mariusz Treliński

 

Operę zaszczepił w Polsce królewicz Władysław IV Waza zaledwie w dwadzieścia lat po jej narodzinach we Florencji. W 1628 roku zaprosił on do Warszawy pierwszą włoską trupę operową. Gdy zaś w 1632 roku objął tron polski, urządził w Zamku Królewskim salę teatralną, w której zainicjował regularne przedstawienia operowe włoskiego zespołu pod dyrekcją Marca Scacchiego.
W końcu XVII wieku wznowił prezentacje operowe król Jan III Sobieski, popierali je potem królowie August II Mocny i August III, który doprowadził do wzniesienia w Warszawie pierwszego budynku operowego, tzw. Opernhausu. Prawdziwy rozkwit opery, teatru i baletu w Polsce przypada jednak na lata panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764-1795).
Od 1774 roku warszawskie przedstawienia operowe, teatralne i baletowe odbywały się w Pałacu Radziwiłłowskim na Krakowskim Przedmieściu (obecny Pałac Prezydencki). Tam 11 lipca 1778 roku miała miejsce premiera pierwszej polskiej opery w wykonaniu polskich aktorów. Była nią Nędza uszczęśliwiona Macieja Kamieńskiego z librettem Wojciecha Bogusławskiego według komedii Franciszka Bohomolca. Tak narodziła się polska Opera Narodowa.
W latach 1779-1833 przedstawienia grane były przy Placu Krasińskich w nowym budynku teatralnym, zwanym z czasem Teatrem Narodowym. Na tej scenie rozwinął swoją twórczość znakomity aktor, śpiewak, reżyser, dramaturg i antreprener, ojciec teatru narodowego Wojciech Bogusławski. Tu również, w 1785 roku rozpoczął działalność polski zespół Tancerzy Jego Królewskiej Mości pod kierunkiem baletmistrzów François Gabriela Le Doux z Paryża i Daniela Curza z Wenecji. Balet warszawski osiągnął wkrótce europejską renomę.
Od ponad 160 lat reprezentacyjną polską sceną operowo-baletową jest Teatr Wielki. Wzniesiony został w latach 1825-1833 według projektu włoskiego architekta Antonia Corazziego z Livorno jako siedziba działających już wcześniej w Warszawie zespołów narodowej opery, baletu i dramatu. Pierwsze przedstawienie w nowo otwartym teatrze odbyło się 24 lutego 1833 roku, a był nim Cyrulik sewilski Gioacchina Rossiniego.
Gmach był kilkakrotnie przebudowywany. W okresie zaborów (1795-1918) spełniał znaczącą rolę kulturalną i polityczną. Wystawiano w nim utwory polskich kompozytorów i choreografów. Tu odbyły się m.in. prapremiery dwóch wybitnych dzieł operowych Stanisława Moniuszki: pełnej wersji Halki (1858 rok) i Strasznego dworu (1865 rok). Tu również włoski choreograf Virgilius Calori zrealizował Pana Twardowskiego (1874 rok), który najpierw w opracowaniu muzycznym Adolfa Sonnenfelda, a później Ludomira Różyckiego, na długie lata zdominował narodowy repertuar baletowy. Pokazywano tu opery Władysława Żeleńskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Karola Szymanowskiego i innych kompozytorów polskich, a także widowiska baletowe Romana Turczynowicza, Piotra Zajlicha, Feliksa Parnella i innych polskich choreografów. Przez wszystkie lata grane były również najważniejsze pozycje światowego repertuaru operowego i baletowego. Występowali na tej scenie najwybitniejsi śpiewacy i tancerze polscy i zagraniczni.
W latach 1945-1965 zespół działał na innych scenach, a gmach teatru został odbudowany z gruzów i rozbudowany według projektu Bohdana Pniewskiego. Budowa przebiegała pod kierunkiem Arnolda Szyfmana. Uroczysty koncert inaugurujący działalność teatru po odbudowie odbył się 19 listopada 1965 roku. Po ponownym otwarciu Teatr Wielki stał się jednym z najokazalszych i najlepiej wyposażonych budynków teatralnych w Europie, a zainstalowane w nim urządzenia uchodziły za szczyt nowoczesności w zakresie techniki teatralnej.
Opera Narodowa kultywuje w Teatrze Wielkim swoje ponad 200-letnie tradycje, wystawiając dzieła kompozytorów polskich: od Karola Kurpińskiego, poprzez Stanisława Moniuszkę, aż po Krzysztofa Pendereckiego. Klasykę światową reprezentowały w repertuarze najcenniejsze opery takich kompozytorów, jak: Ludwig van Beethoven, Vincenzo Bellini, Alban Berg, Georges Bizet, Aleksander Borodin, Piotr Czajkowski, Gaetano Donizetti, Charles François Gounod, Jules Massenet, Wolfgang Amadeus Mozart, Jacques Offenbach, Sergiusz Prokofiew, Giacomo Puccini, Giacchino Rossini, Richard Strauss, Dmitrij Szostakowicz, Giuseppe Verdi i Richard Wagner (w tym także Pierścień Nibelunga). Z warszawskim zespołem baletowym pracowali m.in.: Françoise Adret, Alicia Alonso, Maurice Béjart, John Butler, Birgit Cullberg, Joseph Lazzini, Serge Lifar, Hans van Manen, Alberto Méndez, Asaf Messerer, John Neumeier, Alfred Rodrigues, Erich Walter, Oleg Winogradow, i wielu choreografów polskich: Leon Wójcikowski, Stanisław Miszczyk, Jerzy Gogół, Eugeniusz Papliński, Witold Gruca, Witold Borkowski, Jerzy Makarowski, Teresa Kujawa, Zofia Rudnicka, Andrzej Glegolski, Emil Wesołowski, Waldemar Wołk-Karaczewski, Marek Różycki i Krzysztof Pastor.