Polmic - FB

organizacja (S)

A B C D F G H I J K L Ł M O P R S T W Z

Stowarzyszenie Autorów ZAiKS


ul. Hipoteczna 2

00-092 Warszawa

tel. (+48 22) 556 71 01

e-mail: zaiks@zaiks.org.pl

www: www.zaiks.org.pl


Stowarzyszenie Autorów ZAiKS zostało założone (jako Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych) w 1918 roku w Warszawie z inicjatywy grupy autorów i kompozytorów muzyki rozrywkowej. Jest jedną z pierwszych na świecie organizacji profesjonalnie zajmujących się ochroną praw autorskich, najstarszą i największą w Polsce organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.

Założyciele ZAiKS-u nawiązali kontakty z innymi tego typu organizacjami na świecie, m.in. z Association Litteraire et Artistique Internationale (ALAI) z siedzibą w Paryżu. W 1926 roku na wniosek stowarzyszenia podczas międzynarodowego zjazdu organizacji autorskich w Paryżu utworzono Confederation Internationale des Societes de Auteurs et Compositeurs (CISAC). ZAiKS od początku ściśle z nią współpracował, a w jej zarządzie zasiadali członkowie i prezesi polskiej organizacji (m.in. Kazimierz Wroczyński, Jerzy Boczkowski, Jan Brzechwa, Karol Małcużyński i Walery Jastrzębiec-Rudnicki). 

Działalność stowarzyszenia przerwała II wojna światowa. Wznowiono ją dopiero w 1946 roku, a stowarzyszenie przyjęło nazwę Związek Autorów, Kompozytorów i Wydawców ZAiKS. Z czasem stowarzyszenie ZAiKS powiększało się, zyskując nowych członków z innych dziedzin sztuki. W związku z tym w 1954 roku zmieniło nazwę na Stowarzyszenie Autorów ZAiKS: skrótowiec przestał być akronimem i stał się nazwą niezależną od swojego historycznego znaczenia. Od 1958 roku do dziś jego siedzibą jest Pałac Daniłłowiczowski zwany Domem pod Królami albo Biblioteką Załuskich.

Dzisiejsze Stowarzyszenie Autorów ZAiKS kontynuuje europejskie tradycje rozumienia praw autorskich, nadal pielęgnuje międzynarodowe kontakty oraz sprawuje opiekę materialną i socjalną nad twórcami, którzy powierzyli mu swoje utwory. Zrzesza kompozytorów, autorów tekstów, scenarzystów, dramatopisarzy, tłumaczy, plastyków, choreografów oraz twórców innych dziedzin sztuki, a także wydawców muzycznych. Ze światem wiąże go ponad sto umów o wzajemnej reprezentacji repertuarowej zawartych ze wszystkimi znaczącymi organizacjami zarządzającymi prawami autorskimi. Od 1929 roku ZAiKS współpracuje z międzynarodową organizacją nagrań mechanicznych Bureau International des Edition Mecaniques (BIEM). Należy także do GESAC-u, Europejskiego Zrzeszenia Stowarzyszeń Autorów i Kompozytorów, reprezentującego organizacje zbiorowego zarządzania Europy.

ZAiKS jest jednym z największych w Polsce mecenasów kultury, organizacją typu not for profit, której statutowym celem działania nie jest wypracowanie zysku. Odbiera on od użytkowników należne twórcy wynagrodzenie i po potrąceniu kosztów administracyjnych związanych z inkasem i podziałem tych kwot, przekazuje przypadające mu honorarium autorskie.

Oprócz głównej siedziby w Warszawie ZAiKS posiada również 8 oddziałów terenowych: w Krakowie, Sopocie, Szczecinie, Wrocławiu, a także Dyrekcje Okręgowe - Śląsko-łódzka, Świętokrzysko-lubelska, Mazowiecko-podlaska, Wielkopolsko-kujawska.

aktualizacja: 2002 (Zespół POLMIC), 2023 (wa)