kompozytorzy (G)

Mikołaj Gomółka, kompozytor i instrumentalista. Urodził się ok. 1535 w Radoszkach pod Sandomierzem w rodzinie mieszczańskiej. Od 1545 przebywał w Krakowie na dworze Zygmunta Augusta jako paź i chłopiec-śpiewak. W kwietniu 1548 rozpoczął naukę muzyki pod kierunkiem Jana Klausa, jednego z królewski fistulatorów, grającego na instrumentach dętych drewnianych. Odtąd Gomółka przynależał do tego zespołu, początkowo w charakterze ucznia (1548-1550), a od 1558 jako pełnoprawny instrumentalista. Ponieważ zaliczano go do grupy fistulatorów włoskich, można przypuszczać, że uczył się gry nie tylko na instrumentach dętych, ale także na strunowych (skrzypce, lutnia), a może i klawiszowych. W okresie nauki przebywał wraz z dworem królewskim w Krakowie, Wilnie, Knyszynie, Piotrkowie (1552), Gdańsku i być może u księcia Albrechta Hohenzollerna w Królewcu. Kapelę Zygmunta Augusta opuścił 16 sierpnia 1563. Gdzie przebywał i czym się zajmował w ciągu następnych 3 lat, nie wiadomo.
W 1566 powrócił do Sandomierza. Tu kupił kamienicę – Rynek nr 14 (róg ul. Sokolnickiego), gdzie dziś zawieszona jest tablica pamiątkowa. O jego działalności muzycznej w tym mieście brak jakichkolwiek wiadomości. Zajmował się natomiast sprawami finansowymi oraz pełnił różne funkcje związane z sądownictwem. W 1567 i ponownie w 1568 został wybrany jednym z siedmiu ławników. Pomiędzy 1567 a 1570 ożenił się z Jadwigą, córką rajcy miejskiego z Tarnowa – Tomasza Kuszmierzowicza. Od 1572 do 1573 pełnił funkcję zastępcy wójta miejskiego. W 1578 opuścił rodzinne miasto. W późniejszych latach przebywał prawdopodobnie w Krakowie, przypuszczalnie jako muzyk na dworze biskupa krakowskiego Piotra Myszkowskiego. W czerwcu 1590 lub wcześniej został muzykiem na krakowskim dworze kanclerza Jana Zamoyskiego (razem ze swoim synem, Michałem). Pozostawał tam jeszcze 30 kwietnia 1591 i to jest ostatnia znana data z jego życia. Zmarł najprawdopodobnie 5 marca 1609 w Jazłowcu.
W 1580, w krakowskiej drukarni Łazarza Andrysowicza, wydane zostały Melodie na psałterz polski, przez Mikołaja Gomółkę uczynione – jedyne znane obecnie dzieło kompozytora. Stanowią one muzyczną wersję Psałterza Dawidowego Jana Kochanowskiego, parafrazy biblijnych wierszy przypisywanych królowi Dawidowi. Psałterz Kochanowskiego ukazał się drukiem w 1579, a już rok później Melodie Gomółki. Zachowało się 8 egzemplarzy tego druku: dwa w Krakowie – Biblioteka Czartoryskich i Biblioteka Jagiellońska, cztery w Warszawie – Biblioteka Narodowa i Biblioteka Uniwersytecka, jeden w Gdańsku – Biblioteka Polskiej Akademii Nauk i jeden we Lwowie – Biblioteka Ukraińskiej Akademii Nauk.
Melodie na psałterz polski to zbiór 150 psalmów, składający się z utworów krótkich – od 6 do 31 taktów – w układzie 4-głosowym, w technice nota contra notam:
I. Szczęśliwy, który nie był miedzy złemi w radzie / Beatus vir, qui non abiit in consilio impiorum
II. Co za przyczyna tego zamieszania? / Quare fremuerunt gentes
III. Mocny Boże, jakóż ich wiele powstało! / Domine, quid multiplicati sunt, qui tribulant me?
IV. Wzywam Cię, Boże, świadku mojej niewinności / Cum invocarem, exaudivit me Deus iustitiae meae
V. Przypuść, Panie, w uszy swoje / Verba mea auribus percipe, Domine
VI. Czasu gniewu i czasu swej zapalczywości / Domine, ne in furore tuo arguas me
VII. W Tobie ja samym, Panie, człowiek smutny / Domine, Deus meus, in te speravi
VIII. Wszechmocny Panie, wiekuisty Boże / Domine, Dominus noster
IX. Ciebie będę, Boże prawy / Confitebor tibi, Domine, in toto corde meo
X. Czemuś, Panie, odstąpił? Czemuś twarz swoję / Ut quid, Domine, recessisti longe
XI. Panu ja ufam, a wy mówicie: „Miedzy góry...” / In Domino confido, quomodo dicitis animae meae
XII. Zachowaj mię, o sprawco niebieskiego domu / Salvum me fac, Domine, quoniam deficit sanctus
XIII. Dokąd mię chcesz zapomnieć? Dokąd świętą swoję / Usquequo, Domine, oblivisceris me in finem?
XIV. Głupi mówi w sercu swoim / Dixit insipiens in corde suo
XV. Kto będzie w Twoim mieszkaniu przebywał? / Domine, quis habitabit in tabernaculo tuo?
XVI. O, który siedzisz na wysokim niebie / Conserva me, Domine, quoniam speravi in te
XVII. Płacz sprawiedliwy i skargę moję / Exaudi, Domine, iustitiam meam
XVIII. Ciebie ja, póki mi jedno żywota stanie / Diligam te, Domine, fortitudo mea
XIX. Głupia mądrości, rozumie szalony / Coeli enarrant gloriam Dei
XX. Wsiadaj z dobrym sercem, o królu cnotliwy / Exaudiat te Dominus in die tribulationis
XXI. Panie, za Twoją zawżdy pomocą król bije / Domine, in virtute tua laetabitur rex et super salutare tuum exultabit
XXII. Boże, czemuś mię, czemuś mię, mój wieczny / Deus, Deus meus, respice in me, quare me dereliquisti?
XXIII. Mój wiekuisty pasterz mię pasie / Dominus regit me et nihil mihi deerit
XXIV. I ziemia i cokolwiek na niej sie najduje / Domini est terra et plenitudo eius, orbis terrarum
XXV. Do Ciebie, Panie, wzdycha serce moje / Ad te, Domine, levavi animam meam, Deus meus
XXVI. Panie, uczyń sąd o mnie, a tam ujźrzysz moję / Iudica me, Domine, quoniam ego in innocentia mea ingressus sum
XXVII. Pan ogniem swojej światłości / Dominus illuminatio mea et salus mea, quem timebo?
XXVIII. Królu niebieski, zdrowie dusze mojej / Ad te, Domine, clamabo, Deus meus, ne sileas
XXIX. Nieście chwałę, mocarze, Panu mocniejszemu / Adferte Domino, filii Dei, adferte Domino filios arietum
XXX. Będę cię wielbił, mój Panie / Exaltabo te, Domine, quoniam suscepisti me
XXXI. W Tobie ufność swą kładę, Boże niezmierzony / In te, Domine, speravi, non confundar in aeternum, in iustitia tua libera me
XXXII. Szczęśliwy, komu grzechy odpuszczono / Beati, quorum remissae sunt iniquitates et quorum tecta sunt peccata
XXXIII. Pana sercem wesołym wspomieńcie cnotliwi / Exultate, iusti, in Domino
XXXIV. Jakokolwiek szczęście ku mnie sie postawi / Benedicam Dominum in omni tempore, semper laus eius in ore meo
XXXV. Obrońca wieczny ludzi utrapionych / Iudica, Domine, nocentes me, expugna impugnantes me
XXXVI. Żywot niepobożnego za świadka mi stoi / Dixit iniustus, ut delinquat in semetipso
XXXVII. Nie obruszaj sie, że kto niewstydliwie / Noli aemulari in malignantibus, neque zelaveris facientes iniquitatem
XXXVIII. Czasu gniewu i czasu Twej popędliwości / Domine, ne in furore tuo arguas me, neque in ira tua corripias me
XXXIX. Do tegom był myśl swą skłonił / Dixi: Custodiam vias meas, ut non delinquam in lingua mea
XL. Czekałem z cierpliwością, a Pan mię obaczył / Expectans expectavi Dominum
XLI. Szczęśliwy, który ludzi upadłych ratuje / Beatus, qui intelligit super egenum et pauperem
XLII. Jako na puszczy prędkimi psy szczwana / Quemadmodum desiderat cervus ad fontes aquarum
XLIII. Niewinność, Panie, moję / Iudica me, Deus, et discerne causam meam de gente non sancta
XLIV. O Panie, w swoje własne uszysmy słychali / Deus, auribus nostris audivimus, patres nostri annuntiaverunt nobis
XLVa. Serce mi każe śpiewać panu swemu / Eructavit cor meum verbum bonum, dico ego opera mea regi
XLVb. Serce mi każe śpiewać panu swemu / Eructavit cor meum verbum bonum, dico ego opera mea regi
XLVI. Bóg wszechmocny, Bóg prawdziwy / Deus noster refugium et virtus, adiutor in tribulationibus
XLVII. Kleszczmy rękoma wszyscy zgodliwie / Omnes gentes, plaudite manibus iubilate Deo in voce exultationis
XLVIII. O Panie, który nie masz nic równego sobie / Magnus Dominus et laudabilis nimis in civitate Dei nostri, in monte sancto eius
XLIX. Słuchaj, słuchaj, co żywo! Wszytki ziemskie kraje / Audite haec, omnes gentes, auribus percipite, qui habitatis orbem
L. Bóg wieczny, który wszystkim rozkazuje / Deus deorum, Dominus locutus est et vocavit terram
LI. Boże w miłosierdziu swoim nieprzebrany / Miserere mei, Deus, Secundum magnam misericordiam tuam
LII. Co sie chlubisz, niewstydliwy / Quid gloriaris in malitia, qui potens es in iniquitate?
LIII. Głupi mówi w sercu swoim / Dixit insipiens in corde suo
LIV. Mocą imięnia swego i swej wszechmocności / Deus, in nomine tuo salvum me fac et in virtute tua iudica me
LV. Obrońca uciśnionych, Boże litościwy / Exaudi, Deus, orationem meam et ne despexeris
LVI. Smiłuj sie nade mną, Boże litościwy / Miserere mei, Deus, quoniam conculcavit me homo
LVII. Smiluj sie, Panie, czasu mego niepokoja / Miserere mei, Deus, miserere mei, quoniam in te confidit anima mea
LVIII. Najdzie sie kiedy chwila tak szczęśliwa / Si vere utique iustitiam loquimini, recta iudicate, filii hominum
LIX. Boże, który sług nigdy nie przepomnisz swoich / Eripe me de inimicis meis, Deus meus, et ab insurgentibus in me libera me
LX. Rozproszyłeś nas, Boże, Boże niezmirzony / Deus, repulisti nos et destruxisti nos, iratus es et misertus es nobis
LXI. Usłysz me prośby, Boże władze wiecznej / Exaudi, Deus, deprecationem meam, intende orationi meae
LXII. Bogu dusza ufa moja / Nonne Deo subiecta erit anima mea? Ab ipso enim salutare meum
LXIII. Ku służbie Twojej, Boże, mój obrońca / Deus, Deus meus, ad te de luce vigilo
LXIV. Boże litościwy / Exaudi, Deus, orationem meam, cum deprecor
LXV. Królu na ziemi i na wielkim niebie / Te decet hymnus, Deus, in Sion et tibi reddetur votum in Hierusalem
LXVI. Wszytka ziemia, wszytki kraje / Iubilate Deo omnis terra, psalmum dicite nomini eius
LXVII. Pokryj swym miłosierdzim, Panie, nasze złości / Deus misereatur nostri et benedicat nobis
LXVIII. O, który światem władasz i królujesz wiecznie / Exurgat Deus et dissipentur inimici eius
LXIX. Ratuj mię, Panie, bo złych przygód nawałności / Salvum me fac, Deus
LXX. Boże wiecznej mocy / Deus, in adiutorium meum intende, Domine, ad adiuvandum me festina
LXXI = XXXI. In te, Domine, speravi
LXXII. Daj swe baczenie, Boże, królowi / Deus, iudicium tuum regi da et iustitiam tuam filio regis
LXXIII. Niech co chce będzie, żyw Pan ludu swemu / Quam bonus Israel Deus
LXXIV. Także nas już na wieki, Boże nasz, opuścisz / Ut quid, Deus, repulisti in finem, iratus est furor tuus
LXXV. Ciebie my wiecznie wyznawać będziemy / Confitebimur tibi, Deus, confitebimur et invocabimus nomen tuum
LXXVI. Znaczny jest Bóg w żydowskiej krainie / Notus in Judaea Deus, in Israel magnum nomen eius
LXXVII. Pana ja wzywać będę, dokądem żywy / Voce mea ad Dominum clamavi, voce mea ad Deum et intendit mihi
LXXVIII. Słuchaj, wierny mój zborze, otwórz uszy swoje / Attendite, popule meus, legem meam, inclinate aurem vestram
LXXIX. Pohańcy, o Boże żywy / Deus, venerunt gentes in haereditatem tuam, polluerunt templum sanctum tuum
LXXX. Słysz, pasterzu Izraelski, nasz głos załościwy / Qui regis Israel, intende, qui deducius velut ovem Ioseph
LXXXI. Radujcie sie Bogu nawyższemu / Exultate Deo adiutori nostro, iubilate Deo Jacob
LXXXII. Królowie sądzą poddane / Deus stetit in synagoga deorum, in medio autem deos diiudicat
LXXXIII. Nie milcz ani odkładaj, nie cierp, Boże wieczny! / Deus, quis similis erit tibi? Ne taceas, neque compescaris, Deus
LXXXIV. Boże nasz, u którego w ręku wszytki boje / Quam dilecta tabernacula tua, Domine virtutum, concupiscit et deficit anima mea in atria Domini
LXXXV. Owa czas, Panie, przyszedł pożądany / Benedixisti, Domine, terram tuam, avertisti captivitatem Jacob
LXXXVI. Nakłoń, o Panie, uszu swoich / Inclina, Domine, aurem tuam et exaudi me
LXXXVII. Pan miedzy wszytkimi / Fundamenta eius in montibus sanctis, diligit Dominus portas Sion
LXXXVIII. Boże, moja nadziejo i moja pomocy / Domine Deus salutis meae
LXXXIX. Twe miłosierdzie, Twoję prawdę, wieczny Panie / Misericordias Domini in aeternum cantabo
XC. Królu na wysokim niebie / Domine, refugium factus es nobis a generatione in generationem
XCI. Kto sie w opiekę poda Panu swemu / Qui habitat in adiutorio altissimi, in protectione Dei coeli commorabitur
XCII. Słuszna rzecz, Panie, Tobie chwałę dawać / Bonum est confiteri Domino et psallere nomini tuo, altissime
XCIII. Pan chce królować, odział sie zacnością / Dominus regnavit, decorem indutus est, indutus est Dominus fortitudinem et praecinxit se
XCIV. Boże, któremu pomsta należy sprawnie / Deus ultionum Dominus, Deus ultionum libere egit
XCV. Pódźmy z ochotą, Panu chwałę dajmy / Venite, exultemus Domino, iubilemus Deo salutari nostro
XCVI. Zacznicie nową możnemu / Cantate Domino canticum novum, cantate Domino, omnis terra
XCVII. Pan nasz, Bóg nasz panuje / Dominus regnavit, exultet terra, laetentur insulae multae
XCVIII. Nowy monarsze możnemu / Cantate Domino canticum novum, quia mirabilia fecit
XCIX. Pan króluje, który włada anjoły lotnemi / Dominus regnavit, irascantur populi, qui sedet super Cherubin, moveatur terra
C. Wszyscy, którzy po ziemi chodzicie / Iubilate Deo, omnis terra, servite Domino in laetitia
CI. Ciebie, o Boże niezmierzony / Misericordiam et iudicium cantabo tibi, Domine
CII. Usłysz prośby moje, Boże litościwy / Domine, exaudi orationem meam et clamor meus ad te veniat
CIII. Błogosław, duszo moja, Panu swojemu / Benedic, anima mea, Domino et omnia, quae intra me sunt, nomini sancto eius
CIV. Duszo, śpiewaj Panu pieśń: O nieogarniony / Benedic, anima mea, Domino, Domine Deus meus, magnificatus es vehementer
CV. Chwalcie Pana, imięnia Jego wzywajcie / Confitemini Domino
CVI. Chwalcie Pana prze dobroć Jego nieprzebraną / Confitemini Domino, quoniam bonus
CVII. Chwalcie Pana prze dobroć Jego niewymowną / Confitemini Domino, quoniam bonus, quoniam in saeculum misericordia eius
CVIII. Ochotną myśl, ochotne serce w sobie czuję / Paratum cor meum, Deus, paratum cor meum, cantabo et psallam in gloria mea
CIX. Boże, którego chwała w mych uściech wieczna / Deus, laudem meam ne tacueris, quia os peccatoris et os dolosi super me aperturo est
CX. Rzekł Pan do pana mego swym głosem łaskawym / Dixit Dominus domino meo: Sede a dextris meis
CXI. Pana ja zawżdy miedzy cnotliwemi / Confitebor tibi, Domine, in toto corde meo, in consilio iustorum et congregatione
CXII. Szczęśliwy człowiek prawdziwie / Beatus vir, qui timet Dominum, in mandatis eius volet nimis
CXIII. Dziatki niewinne, panienki uczciwe / Laudate, pueri, Dominum, laudate nomen Domini
CXIV. Na ten czas, gdy Żydowie, dostawszy swobody / In exitu Israel de Aegypto, domus Iacob de populo barbaro
CXV. Nie nam, nasz Panie, stworzeniu podłemu / Non nobis, Domine, non nobis, sed nomini tuo da gloriam
CXVI. Mam przecz Pana miłować, który z laski swoje / Dilexi, quoniam exaudiet Dominus
CXVII. Wszelki naród, wszelkie plemię / Laudate Dominum, omnes gentes, laudate eum, omnes populi
CXVIII. Chwalcie Pana prze dobroć jego niewymowną / Confitemini Domino, quoniam bonus
CXIX. Szczęśliwi, którzy sie Pańskim zakonem sprawują / Beati immaculati in via, qui ambulant in lege Domini
CXX. W każdym ucisku swoim wołałem do Pana / Ad Dominum, cum tribularer, clamavi et exaudivit me
CXXI. Człowiek ja nieszczęśliwy, człowiek strapiony / Levavi oculos meos in montes, unde veniet auxilium mihi
CXXII. Rad to słyszę, że dom Pański nawiedzić mamy / Laetatus sum in his, quae dicta sunt mihi: In domum Domini ibimus
CXXIII. Boże, który mieszkasz nad wszytkiemi nieby / Ad te levavi oculos meos, qui habitas in coelis
CXXIV. By był Pan nie tak łaskaw na nasze zdrowie / Nisi quia Dominus erat in nobis, dicat nunc Israel, nisi quia Dominus erat in nobis, cum exurgerent homines in nos
CXXV. Ktokolwiek mocnie ufa Panu swemu / Qui confidunt in Domino, sicut mons Sion, non commovebitur in aeternum, qui habitat in Hierusalem
CXXVI. Gdy z okrutnej Babilony / In convertendo Dominus captivitatem Sion facti sumus sicut consolati
CXXVII. Jesli domu sam Pan nie zbuduje / Nisi Dominus aedificaverit domum, in vanum laboraverunt, qui aedificant eam
CXXVIII. Szczęśliwy człowiek prawdziwie / Beati omnes, qui timent Dominum, qui ambulant in viis eius
CXXIX. Mogą rzec Pańscy wybrani / Saepe expugnaverunt me a iuventute mea, di cat nunc Israel
CXXX. W troskach głębokich ponurzony / De profundis clamavi ad te, Domine, Domine, exaudi vocem meam
CXXXI. Wieczny Boże, nie najdziesz pychy w sercu moim / Domine, non est exaltatum cor meum, neque elati sunt oculi mei
CXXXII. Pomni, Panie, Dawida i jego trudności / Memento, Domine, David et omnis mansuetudinis eius
CXXXIII. Jako rzecz piękna, jako rzecz przyjęmna / Ecce quam bonum et quam iucundum habitare fratres in unum
CXXXIV. Teraz, o wierni Pańscy służebnicy / Ecce nunc benedicite Dominum, omnes servi Domini
CXXXV. O słudzy Pańscy, ze wszech naświętszemu / Laudate nomen Domini, laudate servi Dominum
CXXXVI. Chwalcie Pana z dobroci Jego nieprzebranej / Confitemini Domino, quoniam bonus, quoniam in aeternum misericordia eius
CXXXVII. Siedząc po niskich brzegach babilońskiej wody / Super flumina Babylonis, illic sedimus et flevimus, cum recordaremur Sion
CXXXVIII. Ciebie ja chwalić będę, Ciebie przed możnemi / Confitebor tibi, Domine
CXXXIX. Tobie, rządźca niebieski, Tobie, mój Boże / Domine, probasti me et cognovisti me, tu cognovisti sessionem meam et resurrectionem meam
CXL. Bróń mię, mój Panie, od ludzi złośliwych / Eripe me, Domine, ab homine malo, a viro iniquo eripe me
CXLI. Ciebie, ojcze, wzywam, łaskawy, Ty moje / Domine, clamavi ad te, exaudi me, intende voci meae, cum clamavero ad te
CXLIIa. Pana wołam, Pana proszę / Voce mea ad Dominum clamavi, voce mea ad Dominum deprecatus sum
CXLIIb. Pana wołam, Pana proszę / Voce mea ad Dominum clamavi, voce mea ad Dominum deprecatus sum
CXLIII. Wysłuchaj, wieczny Boże, prośby moje / Domine, exaudi orationem meam, auribus percipe obsecrationem meam in veritate tua
CXLIV. Tobie, Panie, pókim żyw, ja muszę dziękować / Benedictus Dominus Deus meus, qui docet manus meas ad praelium et digitos meos ad bellum
CXLV. Ciebie chwalę, Boże mój, imięniowi Twemu / Exaltabo te, Deus meus rex, et benedicam nomini tuo in saeculum et in saeculum saeculi
CXLVI. Tobie, nieśmiertelny Panie / Lauda, anima mea, Dominum, laudabo Dominum in vita mea
CXLVII. Chwalcie Pana! Godno dać cześć Panu temu / Laudate Dominum, quoniam bonus est psalmus
CXLVIII. Duchy prózne śmiertelności / Laudate Dominum de caelis, laudate eum in excelsis
CXLIX. Panu swemu dajmy cześć rymy nowymi / Cantate Domino canticum novum, laus eius in ecclesia sanctorum
CL. Chwalcie Pana z Jego świętobliwości / Laudate Dominum in sanctis eius, laudate eum in firmamento virtutis eius