| A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | O | P | R | S | T | U | W | Y | Z |
|
Adam Jarzębski,
kompozytor, skrzypek i wierszopis. Urodził się przed 1590 w Warce nad Pilicą w rodzinie mieszczańskiej Stanisława i Katarzyny. Wykształcenie zdobył najprawdopodobniej za granicą. We wrześniu 1612 w Berlinie został skrzypkiem elektora brandenburskiego Jana Zygmunta. Wraz z kapelą odbył wiele podróży, co znalazło odbicie w jego twórczości (kilka koncertów nosi tytuły, utworzone od nazw miast niemieckich). 30 kwietnia 1615 otrzymał roczny urlop na wyjazd do Włoch, w celu pogłębienia wiedzy muzycznej. Prawdopodobnie od ok. 1617 przebywał w Warszawie i do końca życia był członkiem kapeli królewskiej. Ok. 1630 ożenił się z wdową po Piotrze Cybulskim, malarzu i ławniku warszawskim, Elżbietą z Sienickich, i miał z nią dwóch synów – Szymona (który od 1654, lub nieco wcześniej, był wiolistą kapeli królewskiej) oraz Władysława (konstruktora instrumentów), a także córkę Mariannę. W 1635, w związku z rozpoczęciem budowy pałacu królewskiego w Ujazdowie, Jarzębski został mianowany architektem królewskim (odtąd używał tytułu „muzyk J. K. M. i budowniczy ujazdowski”). Cieszył się wielkim uznaniem Zygmunta III, od którego otrzymał w darze m.in. dzierżawy kilku młynów i dożywotnie wójtostwo podwarszawskiej wsi Piaseczno. 5 lutego 1648 nadano mu obywatelstwo miasta, jako szanowanemu i długoletniemu mieszkańcowi Warszawy. Zmarł pod koniec 1648 lub na początku 1649. Został pochowany w podziemiach kościoła o.o. Augustianów pod wezwaniem św. Marcina przy ul. Piwnej w Warszawie. Dorobek kompozytorski Adama Jarzębskiego obejmuje: zbiór Canzoni e Concerti – 27 kameralnych utworów instrumentalnych (numer 7 jest częścią drugą numeru 6), którego rękopiśmienna kopia z 1627 przechowywana była do czasów II wojny światowej w Bibliotece Miejskiej we Wrocławiu (obecnie znajduje się w Staatsbibliothek der Stiftung Preußischer Kulturbesitz w Berlinie), a także Missa sub concerto, z której zachowany jest tylko głos basowy (w Staatsbibliothek der Stiftung Preußischer Kulturbesitz w Berlinie) oraz kanon 2-głosowy (opublikowany w Xenia Apollinea, dodatku nutowym do Cribrum musicum ad triticum Siferticum Marco Scacchiego, Wenecja 1643). Obok zbioru kompozycji pozostawił napisany wierszem Gościniec abo Krótkie opisanie Warszawy z okolicznościami jej..., wydany w 1643. Utwór ten nie reprezentuje wysokich walorów poetyckich, ale kryje w sobie ogromne bogactwo informacji o życiu Warszawy w I połowie XVII wieku. W Canzoni e Concerti Jarzębski prawie nigdzie nie precyzuje rodzaju instrumentów, jakie mają być zastosowane w jego utworach. Używa terminologii wokalnej – głosy wysokie określane są nazwami: soprano lub canto, w utworach 4-głosowych – vox prima, secunda, terza, zaś głosy niższe nazywane są tenore lub basso. Z instrumentów wymienia tylko bastardę (instrument basowy o 6-ciu, później 7-u strunach, będący członem pośrednim między rodziną gamb i lir), puzon i fagot. Wszystkie głosy wysokie mogą być wykonane na skrzypcach. KOMPOZYCJE: Canzoni e Concerti A Due, Tre e Quattro Voci Cum Basso Continuo Di Adamo Harzebsky Polono Anno MDCXXVII:
2. Concerto secundo. A 2. Soprano e Tenore. Basso Continuo 3. Concerto terzo. A 2. Soprano e Bastarda vel Trombone. Basso Continuo 4. Concerto quarto. A 2. Fagotto e Trombone. Basso Continuo 5. Diligam te Domine. A 2. Soprano e Viola Bastarda. Basso Continuo 6. Cantate Domino. A 2. Soprano e Tenore: Bastarda. Basso Continuo 7. Secunda pars. A 2. Canto e Tenore. Basso Continuo 8. In Deo speravit. A 2. Canto e Bastarda. Basso Continuo 9. In te Domine speravi. A 2. Soprano (Canto) e Basso: Bastarda. Basso Continuo 10. Susanna videns. A 2. Soprano e Basso: Bastarda. Basso Continuo 11. Venite exsultemus. A 2. Soprano (Canto) e Basso: Bastarda. Basso Continuo 12. Cantate Joh. Gabrielis. A 2. Soprano (Canto) e Basso: Bastarda. Basso Continuo 13. Corona aurea. Concerto a doi Soprani. Basso Continuo 14. Nova casa. Concerto a 3 Soprani. Basso Continuo 15. Küstrinella. Concerto a 3. Soprano e 2 Bassi vel Canto e doi Bastarda. Basso Continuo 16. Sentinella. Concerto a 3 Soprani (Canti). Basso Continuo 17. Berlinesa. Concerto a 3. Doi Soprani (Canti) e Basso. Basso Continuo 18. Chromatica. Concerto a 3. Doi Soprani (Canti) e Basso. Basso Continuo 19. Spandesa. Concerto a 3. Doi Soprani e Basso. Basso Continuo 20. Könisberga. A 3 Bassi. Basso Continuo 21. Tamburetta. A 3. Soprano e doi Bastarda. Basso Continuo 22. Bentrovata. A 3. Doi Soprani e Basso. Basso Continuo 23. Norimberga. Concerto a 3. Soprano e doi Bastarda. Basso Continuo 24. Canzon prima. A 4. Vox Prima, Vox Secunda, Vox Terza e Basso. Basso Continuo. 25. Canzon secunda. A 4. Vox Prima, Vox Secunda, Vox Terza e Basso. Basso Continuo. 26. Canzon terza. A 4. Vox Prima, Vox Secunda, Vox Terza e Basso. Basso Continuo. 27. Canzon quarta. A 4. Vox Prima, Vox Secunda, Vox Terza e Basso. Basso Continuo. 28. Canzon quinta. A 4. Vox Prima, Vox Secunda, Vox Terza e Basso. Basso Continuo. More veterum, kanon 2-głosowy |
|