kompozytorzy (G)

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T U W Y Z

Wacław Geiger,

kompozytor, dyrygent, działacz społeczny i pedagog; ur. 25 czerwca 1907, Kraków; zm. 30 kwietnia 1988, Zakopane. W latach 1915-18 uczył się prywatnie gry na skrzypcach i fortepianie w Zakopanem. Po I wojnie światowej wraz z rodziną przeniósł się do Jaworzna; uczył się w gimnazjum w Chrzanowie i jednocześnie uczęszczał na prywatne lekcje gry na organach, altówce i wiolonczeli. W 1924 roku na krótko zamieszkał w Żyrardowie, gdzie uczył się gry na fortepianie pod kierunkiem ciotki, Wilhelminy Geiger, uczennicy wybitnego pianisty Aleksandra Michałowskiego. Rok później powrócił do Krakowa. W latach 1925-26 uczęszczał do tamtejszego Instytutu Muzycznego, gdzie uczył się gry na fortepianie pod kierunkiem Marii Naziemskiej, gry na wiolonczeli u Ferdynanda Macalika oraz śpiewu u Zofii Bandrowskiej-Osmeckiej i teorii muzyki u Barnardino Rizziego. Z powodu trudnych warunków materialnych przerwał jednak edukację i podjął pracę ilustratora muzycznego niemych filmów w Krakowie i okolicznych miejscowościach. W 1927 roku zdał maturę w gimnazjum w Chrzanowie. Przez rok studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim (1927), a następnie wstąpił do Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie, gdzie odbył studia w zakresie śpiewu solowego pod kierunkiem Heleny Zboińskiej-Ruszkowskiej, dyrygentury u Zbigniewa Dymmka i kompozycji u Bolesława Wallek-Walewskiego, uzyskując w 1933 roku dyplom ukończenia ze srebrnym medalem.

Po studiach pracował jako akompaniator w Zespole Instrumentów Dętych Towarzystwa Muzycznego, jako dyrygent w Teatrze Domu Żołnierza oraz jako kierownik muzyczny Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia” i zespołu „Lutnia Robotnicza”. W latach 30. XX wieku działał również w Stowarzyszeniu Muzyków Polskich, występował jako śpiewak (baryton) w Operze Krakowskiej (1937-39) oraz pianista, a także współpracował z rozgłośnią Polskiego Radia w Krakowie jako autor audycji muzycznych, śpiewak, akompaniator i dyrygent. W roku 1938 został wiceprezesem Związku Zawodowego Muzyków.

Lata II wojny światowej spędził w Krakowie. Po wyzwoleniu objął stanowisko kierownika muzycznego Polskiego Radia w Krakowie. Zajmował się również dyrygenturą; kierował chórem Filharmonii Krakowskiej oraz zespołem teatru „Wesoła Gromadka”.

W latach 1948-50 był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Miejskiej Orkiestry Symfonicznej w Częstochowie, a w latach 1950-52 kierownikiem muzycznym połączonych teatrów muzycznych w Łodzi.

W 1953 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie w latach 1953-58 pracował jako dyrygent w Państwowej Operetce oraz – w roku akademickim 1958/59 – jako wykładowca w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej.

W 1959 roku zamieszkał w Białymstoku. Do 1961 roku był dyrygentem tamtejszej orkiestry symfonicznej i nauczycielem w szkołach muzycznych, a w latach 1961-63 kierował chórem białostockiej AM. Jednocześnie w latach 1961-63 pełnił funkcję kierownika muzycznego Państwowej Operetki w Lublinie.

W 1963 roku przeniósł się na stałe do Zakopanego i mieszkał tam do końca życia. Swoją działalność skoncentrował przede wszystkim na szkolnictwie i pracy pedagogicznej. Był wicedyrektorem Państwowej Szkoły Muzycznej I st. w Nowym Targu. W Szkole Muzycznej w Zakopanem prowadził zajęcia śpiewu, chór i orkiestrę szkolną. Ponadto w 1972 roku założył Społeczne Ognisko Muzyczne w Zakopanem (z filią w Murzasichlu), którego został dyrektorem. W rok później przeszedł na emeryturę. Nadal jednak zajmował się pedagogiką i dyrygenturą, prowadząc klasę śpiewu i kierując chórami w zakopiańskich szkołach średnich. Jako kompozytor, akompaniator i dyrygent współpracował z chórami męskimi „Wierchy” i „Rysy”, a także z kabaretem „Zaskroniec” (do 1979 roku). Wielokrotnie był członkiem jury Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich. Czynnie udzielał się w organizacjach muzycznych – należał do zakopiańskiego koła Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków (pełniąc w nim funkcję prezesa) i Towarzystwa Muzycznego im. Karola Szymanowskiego, którego był jednym z założycieli. Zajmował się także organizacją turystyki jako przewodniczący Koła Miejskiego PTTK w Zakopanem.

Jego twórczość kompozytorska obejmuje przede wszystkim pieśni oraz utwory fortepianowe, na zespoły wokalne i kompozycje kameralne.

(Anna Iwanicka-Nijakowska)

kompozycje

Siedem pieśni kościelnych na głos i organy op. 1 (1924-28)
Missa brevis op. 2 (1927)
Pieśń tęsknoty op. 5 (1927)
Osiem pieśni na baryton i fortepian op. 3 (1930)
Disce puer 24 etiudy na fortepian op. 4 (1930)
Trzy pieśni na bas-baryton op. 6 (1930-32)
Kwartet smyczkowy op. 7 (1931)
Do Boga motet (1931)
Msza łacińska op. 8 (1932)
Pięć pieśni kościelnych na głos i organy op. 9 (1932-43)
Tajemnica fali pieśń na sopran i fortepian op. 11 (1934)
Trio smyczkowe d-moll op. 14 nr 2 (1939)
Zięć firmy Klops operetka (1939)
Dożynki na głosy solowe, chór i orkiestrę op. 16 (1940)
Siedem pieśni op. 15 (1940-43)
Duettino na skrzypce i altówkę op. 14 nr 1 (1941)
Pięć kolęd op. 19 (1941)
Preludium, allegro i fuga na trio smyczkowe op. 14 nr 3 (1942)
Siedem pieśni góralskich op. 20 (1942)
Trzy góralskie poematy pieśniowe op. 21 (1942)
Trzy pieśni góralskie op. 23 (1942)
Tatrami suita na głosy solowe, chór i orkiestrę op. 25 (1942)
Suita na Zmartwychwstanie Pańskie na głosy solowe, chór chłopięcy i kwintet smyczkowy op. 27 (1943)
Pieśń tęsknoty op. 5 [wersja II] (1944)
Msza łacińska op. 28 (1944)
Wesele lalki opera dziecięca op. 34 (1947)
Pieśń o zdobywcy słońca na głosy solowe, chór i orkiestrę op. 36 (1947)
Ballada zbójnicka na fortepian (?)

literatura wybrana

Geiger Wacław w: Słownik muzyków polskich (pod red. Józefa Chomińskiego), t. I "a-ł", PWM, Kraków 1964
Błaszczyk Leon Tadeusz Dyrygenci polscy i obcy w Polsce działający w XIX i XX w., PWM, Kraków 1964
Długołęcka Lidia, Pinkwart Maciej Muzyka i Tatry, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa-Kraków 1992
Iwanicka-Nijakowska Anna Geiger Wacław w: Kompozytorzy polscy 1918-2000, t. II Biogramy (pod red. Marka Podhajskiego), Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina w Warszawie / Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Warszawa / Gdańsk 2005