muzykolodzy (T)

etnograf, zbieracz folkloru, pedagog; ur. 25 października 1909, Oldrzychowice (Zaolzie); zm. 16 grudnia 1990, Katowice. W latach 1927 – 1930 uczył się w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Cieszynie (m.in. u. K. Hławiczki), a następnie podjął studia wyższe w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Katowicach. Od 1938 roku pracował w Instytucie Śląskim, prowadząc nagrania dla Centralnego Archiwum Fonograficznego w Warszawie. Owocem pracy zbierackiej badacza z okresu międzywojennego był zbiór pieśni ludowych z Cieszyna i Zaolzia - zapis ponad 600 pieśni i tańców śląskich oraz nagrania 50 płyt (na wałkach woskowych). W czasie II wojny światowej przebywał w obozie koncentracyjnym w Dachau i Gusen (1940-41) i w hucie w Linzu jako zesłaniec obozowy. Z tego okresu pochodzi tom 550 wierszy i pieśni opracowanych wspólnie z Aleksandrem Kulisiewiczem. Po wojnie osiedlił się w Bielsku-Białej. W latach 1950-61 współpracował z Państwowym Instytutem Sztuki, uczestniczył w Ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego gromadząc i inwentaryzując pieśni i tańce ludowe z terenu Śląska Cieszyńskiego, Górnego i Opolskiego. W latach 1967 – 1976 pracował w dziale etnografii Muzeum Okręgowego w Bielsku-Białej, gdzie prowadził badania terenowe z zakresu folkloru muzycznego i słownego (na pograniczu śląsko-krakowskim, głównie żywieckim), gromadząc pieśni, przyśpiewki i dokumentację związaną z obrzędowością ludową, a także informacje o instrumentalistach, śpiewakach, poetach i gawędziarzach ludowych. Dokonał kilkunastu tysięcy zapisów tekstów, pieśni i tańców - część z nich znalazła się w zbiorze Pieśni ludowe z polskiego Śląska, wydawanym pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności. Na łamach takich czasopism jak „Kalendarz Śląski”, „Kalendarz Beskidzki” czy „Zaranie Śląskie” publikował artykuły, zbiory nutowe i towarzyszące im opisy obrzędów i obyczajów, szkice popularyzatorskie z dziejów folklorystyki na Śląsku, sylwetki informatorów, zbieraczy i muzykantów oraz opisy tańców i instrumentów ludowych. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.

 

Dahlig Piotr Tacina Jan w: Encykolpedia Muzyczna PWM, część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej, t. T-V, PWM, Kraków 2009

Turno Bernadetta In Memoriam. Jan Tacina (1909-1990), "Lud" 1992 t. 75

Gronie nasze gronie. Pieśni ludowe znad źródeł Olzy, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1959

Kolędy beskidzkie po kolędzie, Beskidzka Oficyna Wydawnicza, Bielsko-Biała 1987

Nauczanie muzyki na stopniu podstawowym według metody całościowej, Instytut Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych, Katowice 1973

Nauka gry na skrzypcach lub mandolinie oparta na muzyce ludowej cz. 1, PMRN, Bielsko-Biała 1965

Nauka melodii: nowy kierunek kształcenia muzycznego, Instytut Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych, Katowice 1973

Pieśni ludowe Śląska Opolskiego, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1963

Śląskie tańce ludowe t. I "Śląsk Cieszyński", Beskidzkie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Bielsko-Biała 1981

Śląskie tańce ludowe t. III "Górny Śląsk", Wojewódzki Ośrodek Kultury, Katowice 1987

Akcja zbierania folkloru muzycznego w Polsce, "Zwrot" 1959 nr 9

Beskidzkie gajdy, "Kalendarz Cieszyński" 1956

Zapomniany taniec ludowy, "Kalendarz Beskidzki" 1964

Zbiory pieśni ludowych na Śląsku, "Kalendarz Śląski" 1964

Ze wspomnień o moim zbieractwie, "Kwartalnik Opolski" 1976 nr 4