wykonawcy (G)

pianistka i pedagog; ur. 18 lipca 1928, Rybnik. Naukę gry na fortepianie rozpoczęła u Wandy Chmielowskiej mając 6 lat. W latach 1941-44 uczyła się prywatnie u Antoniego Szafranka, następnie – w latach 1945-51 – studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach w klasie fortepianu Wandy Chmielowskiej, uzyskując dyplom z najwyższym odznaczeniem. Studia kontynuowała w latach 1951-55 w klasie mistrzowskiej Zbigniewa Drzewieckiego w Krakowie i Warszawie, zaś w latach 1957-59 uczestniczyła w kursach mistrzowskich Artura Benedettiego Michelangeli.
Jest laureatką czterech międzynarodowych konkursów: w 1955 zdobyła VII nagrodę na V Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie, w 1956 – III nagrodę na I Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Roberta Schumanna w Berlinie, w 1958 – nagrodę specjalną na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Ferruccio Busoniego w Bolzano, w 1959 – nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym w Rio de Janeiro.
Lidia Grychtołówna debiutowała w 1953 w Katowicach z Orkiestrą Filharmonii Śląskiej pod dyrekcją Stanisława Skrowaczewskiego. Koncertowała w prawie wszystkich krajach Europy i Ameryki Południowej oraz w Stanach Zjednoczonych, Meksyku, na Kubie, w Australii, Tajlandii, Chinach i Japonii, pod batutą takich dyrygentów, jak Constantin Silvestri, William Steinberg, Wolfgang Sawallisch, Roberto Benzi, Hiroyuki Iwaki, Stanisław Skrowaczewski, Stanisław Wisłocki, Henryk Czyż, Witold Rowicki, Antoni Wit, Wojciech Rajski. Brała udział w międzynarodowych festiwalach muzycznych, m.in. w Warszawie, Dusznikach, Bergen, Atenach, Sorrento, Taorminie, Adelajdzie, Perth, Berlinie oraz Dubrowniku. Ma bardzo szeroki repertuar, sięgający od muzyki baroku do klasyków XX wieku. Szczególnie często wykonuje utwory Ludwiga van Beethovena, Fryderyka Chopina i Roberta Schumanna. Była pierwszą wykonawczynią IV Koncertu fortepianowego B-dur op. 53 na lewą rękę i orkiestrę Sergiusza Prokofiewa w Wielkiej Brytanii (1967) i Belgii (1988).
Dokonała wielu archiwalnych nagrań radiowych i telewizyjnych. Dla wytwórni płytowych (Polskie Nagrania, Philips, Deutsche Grammophon, CD Accord) zarejestrowała  dzieła Beethovena (Koncert fortepianowy Es-dur), Chopina (Koncert fortepianowy f-moll, 4 impromptus, 4 scherza, wszystkie walce, nokturny i inne), Schumanna (Etiudy symfoniczne op. 13, Karnawał op. 90), Wolfganga Amadeusa Mozarta (koncerty fortepianowe KV 414 i 488), Stanisława Wisłockiego (Koncert fortepianowy), ponadto Ferenca Liszta, Sergiusza Rachmaninowa i Aleksandra Skriabina.
Zasiadała w jury międzynarodowych konkursów muzycznych – była jurorem Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopian w Warszawie (1980, 1985, 1990, 1995, 2000, 2005), a także konkursów w Getyndze, Darmstadt, Miami, Monza, Osace, Tokio. Prowadziła w Niemczech kursy mistrzowskie. W 1986 objęła stanowisko profesora klasy fortepianu na Uniwersytecie im. Johannesa Gutenberga w Moguncji.
Otrzymała wiele nagród i odznaczeń, m.in. Złoty Medal Miasta Mediolanu (1969), Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1971), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1971), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1980), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2005).W 2016 roku pianistkę uhonorowano złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego, zaś w 2017 została Honorowym Obywatelem Miasta Rybnika.

aktualizacja: 2018 (wa)

dyskografia

literatura wybrana