program "zamówienia kompozytorskie" (C)

Sławomir Czarnecki,

kompozytor i pedagog; ur. 23 lipca 1949, Jelenia Góra. W latach 1969-74 studiował kompozycję u Piotra Perkowskiego i Romualda Twardowskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. W latach 1980-81 jako stypendysta Rządu Francuskiego odbył studia uzupełniające u Oliviera Messiaena w Paryżu.

Jest laureatem 17 konkursów kompozytorskich krajowych i zagranicznych. W 1973 otrzymał I nagrodę na konkursie kompozytorskim twórczości pedagogicznej we Wrocławiu za Koncert fortepianowy dla młodzieży nr 1 (1973), w 1975 – II nagrodę na Konkursie Kompozytorskim IX Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku za Concertino per pianoforte e orchestra (1975), w 1976 – I nagrodę na Konkursie Młodych Związku Kompozytorów Polskich za Gradito per orchestra (1976), w 1980 – wyróżnienie na XIX Concorso Internazionale di Composizione „Premio Cittá di Trieste” za Concerto pesante per tuba e orchestra (1978), w tym samym roku – Nagrodę miasta Darmstadt na konkursie Chopin-Gesellschaft za Symphonie concertante per pianoforte e orchestra (1979), dwukrotnie I nagrodę na Konkursie Oddziału Warszawskiego Związku Kompozytorów Polskich: w 1982 – za utwór Intrada, Elegia i Postludium na organy (1982) oraz w 1985 – za Pieśni Orfeusza na kontratenor, flet, obój i harfa (1985), w 1986 – Nagrodę im. Valentino Bucchiego w Rzymie za 5 utworów na fortepian dla dzieci Leśne wędrówki (1985), w 1992 – III nagrodę na Konkursie Kompozytorskim im. Karola Szymanowskiego za Muzykę z Zawratu na kontrabas i fortepian (1991), w 1997 – I nagrodę na Konkursie Kompozytorskim im. Karola Szymanowskiego za Hombark – Concerto per violino e archi (1995) oraz Nagrodę miasta Gdańska na konkursie kompozytorskim zorganizowanym z okazji 1000-lecia Gdańska za poemat symfoniczny na chór mieszany i wielką orkiestrę symfoniczną Hymnus Gedanensis (1986-97).

Sławomir Czarnecki jest członkiem Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, Związku Kompozytorów Polskich oraz Towarzystwa Muzycznego im. Karola Szymanowskiego (gdzie pełnił funkcje wiceprezesa, obecnie jest członkiem Zarządu). Od 2011 roku jest prezesem Oddziału Warszawskiego ZKP. Jego staraniem utworzono fundację przy ZKP, przy Oddziale Warszawskim – Fundację Spotkania Muzyczne (2014).

Jego utwory są w repertuarze tak znanych wykonawców, jak skrzypkowie Krzysztof i Jakub Jakowiczowie, wiolonczelista Tomasz Strahl, Orkiestra Amadeus, Orkiestra Concerto Avenna, Orkiestra Kameralna Filharmonii Narodowej w Warszawie oraz Polski Chór Kameralny Schola Cantorum Gedanensis. Szereg utworów kompozytora wydało Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Wydawnictwo TONOS z Darmstadtu.

Oprócz pracy kompozytorskiej prowadzi również działalność dydaktyczną. Po ukończeniu studiów podjął pracę nauczyciela przedmiotów teoretycznych w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia im. Józefa Elsnera w Warszawie, gdzie obecnie prowadzi klasę propedeutyki kompozycji. Wychował szereg młodych kompozytorów, którzy zdobywają laury na konkursach kompozytorskich. W latach 1989 – 1992 pełnił funkcję wicedyrektora tej uczelni. S. Czarnecki był jednym z inicjatorów Uczniowskiego Forum Muzycznego – festiwalu organizowanego od 1996 roku przy PSM im. J. Elsnera, podczas którego prezentowane są utwory uczniów i absolwentów Szkoły. Kolejnym stopniem w jego karierze pedagogicznej było uzyskanie w 2001 roku stopnia zawodowego nauczyciela dyplomowanego. W 2006 roku uzyskał tytuł doktora habilitowanego sztuki muzycznej w dyscyplinie artystycznej kompozycja i teoria muzyki na Wydziale Kompozycji, Teorii Muzyki, Rytmiki i Edukacji Artystycznej Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi. Od 2006 roku Sławomir Czarnecki pracuje na Wydziale Edukacji Muzycznej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, obecnie na stanowisku profesora zwyczajnego.

Został uhonorowany wieloma odznaczeniami, m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (1996), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2004), Odznaką „Zasłużony dla kultury polskiej” (2006), Srebrnym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" (2009), Złotym Krzyżem Zasługi (2019).

aktualizacja: 2019 (wa)

KONTAKT

Tel.: +48 604 220 784

e-mail: sczarnecki@poczta.onet.pl

twórczość

Sławomir Czarnecki mógłby powiedzieć o sobie słowami wybitnego francuskiego kompozytora Francisa Poulenca: „Wiem doskonale, że nie jestem jednym z tych kompozytorów, którzy wprowadzają innowacje harmoniczne, jak Strawiński, Ravel czy Debussy, sądzę jednak, że jest też miejsce dla muzyki, która nie wstydzi się korzystać z cudzych akordów. Czyż nie tak było z Mozartem - Schubertem?”. Sławomir Czarnecki nigdy nie był awangardystą, zwłaszcza zaś ostatnio, kiedy bliska mu jest - jak sam pisze - estetyka postmodernistyczna. W tej estetyce powstają utwory przejrzyste fakturalnie i klarowne w formie. Kompozytor określa to słowem „analogizm”. Ważnym czynnikiem są inspiracje tradycyjnymi wartościami muzycznymi i kulturowymi, takimi jak chorał gregoriański w utworach o charakterze religijnym (Msza Jasnogórska op. 37, Hymny ku czci M.B. op. 45), czy muzyka narodowa i ludowa w utworach o charakterze świeckim (Hombark-concerto op. 32, Concerto Lendinum op. 44, uwertura koncertowa Cervus Elaphus op. 53). We wszystkich tych utworach ideą kompozytora jest, aby, zarówno dla wykonawców jak i dla słuchaczy, słowa „fascynacja” czy „zauroczenie” pięknem muzycznym, pięknem dźwięku, nabrały szczególnego znaczenia. Również muzycy czerpią z nich wiele satysfakcji, czego dowodem były wykonania takich utworów, jak Hombark-Concerto na skrzypce i orkiestrę smyczkową, czy Concerto „Liliowe” na dwoje skrzypiec i orkiestrę smyczkową. Concerto „Liliowe”, wykonane po raz pierwszy przez Krzysztofa Jakowicza z synem Jakubem w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego było bisowane, co się nieczęsto zdarza utworom współczesnych kompozytorów.

Czarnecki wykłada kompozycję na poziomie szkoły średniej, co w polskich warunkach oznacza sytuację wyjątkową, bo normą jest wykładanie kompozycji na najwyższym poziomie sformalizowanej edukacji muzycznej, w akademiach. On sam stworzył klasę propedeutyki kompozycji w Zespole Państwowych Szkół Muzycznych nr 1 w Warszawie, a jego uczniowie zdobyli łącznie kilkadziesiąt nagród w krajowych i międzynarodowych konkursach dla młodych kompozytorów.

POBIERZ: Spis kompozycji Sławomira Czarneckiego.

kompozycje

Canzona da chiesa op. 1 [wersja I] per violino e organo (1968)

Canzona da chiesa op. 1a [wersja II] per violino e pianoforte a 4 (1968-75)

Preludium i nokturn op. 2 na flet i fortepian (1969)

Cantata o vos omnes – Igor Strawiński in memoriam op. 3 na chór mieszany i orkiestrę (1971)

Dwie toccaty op. 4 na fortepian * (1971-73)

Symfonietta op. 5 per orchestra (1973)

Koncert fortepianowy dla młodzieży nr 1 op. 6 (1973)

Koncert fortepianowy dla młodzieży nr 2 op. 7 (1974)

Piosenki dla dzieci na głos z fortepianem (1974-86)

Preludium op. 8 per orchestra (1975)

Concerto per pianoforte e orchestra op. 9 (1975)

Źródło bijące op. 10, pieśni na sopran i zespół kameralny (1976)

Gradito op. 11 per orchestra (1976)

Piano-Trio op. 12 * (1977)

Concerto pesante op. 13 per tuba e orchestra (1978)

Sonata per clavicembalo op. 14 (1979)

Symphonie concertante "Bałtycka" op. 15 na fortepian i orkiestrę (1979-2015)

Kwartet smyczkowy nr 1 op. 16 * (1980)

Sonata pastorale op. 17 per flauto e pianoforte * (1980)

Magnificat op. 34 nr 1 per soprano, coro e orchestra (1980-96)

Intrada, Elegia e Postludium op. 18 per organo * (1982)

Sonata żałobna op. 19 na skrzypce i fortepian * (1982)

Lamentationes op. 20 na głosy i orkiestrę kameralną (Jerzy Popiełuszko in memoriam) (1984)

Cantata Laudate Dominum op. 21 na 2 soprany, baryton, chór i orkiestrę (1985)

Pieśni Orfeusza op. 22 na kontratenor, flet, obój i harfę (1985)

Leśne wędrówki op. 23, 5 utworów na fortepian dla dzieci * (1985)

Trio smyczkowe op. 24 * (1986)

Kwintet saksofonowy * (1987)

Capriccio op. 25 per due violoncelli * (1988)

Trio basso op. 26 per viola, violoncello e contrabasso * (1988)

Three Visions op. 27 per organo (1988-90)

Źródło bijące op. 10a [wersja II], pieśni na sopran i fortepian do słów Haliny Poświatowskiej (1989)

Concerto per contrabasso e archi op. 28 * (1991)

Muzyka z Zawratu op. 29 na kontrabas i fortepian (1991)

Pieśni eucharystyczne na głos z organami (1992)

Siedem małych etiud na fortepian op. 30 (1992)

Via Crucis op. 31 per organo * (1993)

Hombark – Concerto per violino e archi op. 32 * (1995)

Hymnus Gedanensis op. 34 nr 2, poemat symfoniczny na chór mieszany i wielką orkiestrę symfoniczną (1997)

Kwartet smyczkowy nr 2 „Spiski” op. 33 (1997)

Wałaski op. 35, charakterystyczny poemat choreograficzny na orkiestrę smyczkową (1997)

Interludia Sabałowe op. 36 na obój (1998)

Antyfony op. 47 (Bądź pozdrowiona Królowo Niebieska, Ave Maria, O Crux Benedicta, Bądź pozdrowione Serce Jezusa) na chór a cappella (1999-2019)

Toccatina op. 38 na fortepian na 4 ręce (2000)

Msza Jasnogórska op. 37 na sopran, bas-baryton, chór mieszany i orkiestrę (2000)

Sonatina tatrzańska op. 39 na fortepian (2001)

Kantata Jubileuszowa „Niech leci pieśń” op. 40 na chór i orkiestrę do słów Or-Ota (2001)

Concerto Liliowe op. 41 na 2 skrzypiec i orkiestrę smyczkową (2002)

Koncert Jurajski op. 42 na 4 skrzypiec i orkiestrę smyczkową (2004)

Dwie pieśni ludowe op. 43 na 3-głosowy chór żeński (lub dziecięcy) (2004)

Concerto Lendinum op. 44 per violino e violoncello ed archi (2005)

Corona Mariae – Hymni in honorem Beatae Mariae Virginis Regina Poloniae op. 45 (Hymnus Unica Victrix, Hynmus in honorem B.M.V. de Vilno, Hymnus in honorem B.M.V.de Monte Calvariae Zebrzydoviensis, Hymnus in honorem B.M.V. de Piekary, Hymnus Domina Claromontana, Hymnus in honorem B.M.V. Bonae Mortis Patronae, Hymnus in honorem B.M.V. de Monte Carmelo, Hymnus in honorem B.M.V. de Kodeń, Hymnus in honorem B.M.V. Immaculata, Hymnus in honorem B.M.V. Assumptione, Hymnus in honorem B.M.V. Libertatis Poloniae, Hymnus in honorem Dei Matris Gratiarum, Patronae nobis Varsoviae, Hymnus Domina Cracoviae, Hymnus Mater Dei Ursynoviensis) na chór a cappella (2005-2018)

Kwintet wiosenny op. 46 na saksofon altowy/klarnet i kwartet smyczkowy (2006)

Modlitwy papieskie op. 48 (O, Łaskawa Panno Maryjo, Matko Miłosierdzia, Proszę Cię, Matko Jasnogórska, Niepokalana Dziewico, Dziękujemy Ci, Maryjo, Święta Maryjo) na chór a cappella (2008-2010)

Hymnus in honorem Sanctis op. 49 (Hymnus in honorem Sancti Francisci, Hymnus Sanctus Michael, Hymnus in honorem Sancti Josafat Kuncewicz, Hymnus in honorem Sancti Joannis Pauli II) na chór a cappella (2009-2014)

Ursyn - Concerto op. 51 per flauto, oboe, clarinetto e viola ed archi (2013)

Capriccio Zawrat op. 52 per due violini (2014)

Uwertura koncertowa "Cervus Elaphus" op. 53 (2014)

Silesia Trio op. 54 per clarinetto, corno e pianoforte (2014)

Vesperae in exaltatione Sanctae Crucis op. 50 na tenor, bas, chór i 10 instrumentów dętych (2015)

Trio Perseidy op. 55 [wersja I] na flet, wiolonczelę i fortepian (2015)

Trio Perseidy op. 55 [wersja II] na flet, wiolonczelę i akordeon (2015)

Sonata kujawska op. 56 na altówkę i fortepian (2016)

Divertimento op. 57 na orkiestrę kameralną (2017)

Dwa mazurki op. 58 na fortepian (2017)

Te Deum Polskie op. 59 na sopran, tenor, bas, chór i orkiestrę (2018)

Kantata "Adoracja Bożego Grobu" op. 60 na chór i orkiestrę (2018)

Capriccio Brda op. 61 na skrzypce i altówkę (2019)

Narew Concerto op. 62 na orkiestrę smyczkową (2019)

literatura wybrana

Spadkobierca tradycji: z kompozytorem Sławomirem Czarneckim rozmawia Arkadiusz Jędrasik, "ZAiKS: Wiadomości" 2018 nr 20, s.82-84.

Lindstedt Iwona Czarnecki Sławomir, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „cd – suplement”, PWM, Kraków 2001

Sokołowska Katarzyna Mistrz i jego uczniowie,, "Twoja Muza" 2004 nr 2, s. 58-59.