kompozytorzy (G)

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T U W Y Z

Aleksander Gabryś,

kompozytor i kontrabasista; ur. 22 października 1974, Siemianowice Śląskie. Studiował w klasie kontrabasu Waldemara Tamowskiego w Akademii Muzycznej w Katowicach, którą ukończył dyplomem z wyróżnieniem w 1998. Następnie – od 1999 do 2002 – odbył studia w Musik-Akademie der Stadt Basel, gdzie pod kierunkiem Wolfganga Güttlera uzyskał dyplom solisty. Jako kompozytor kształcił się u ojca – Ryszarda Gabrysia, a także Witolda Szalonka i Thomasa Kesslera. W 1997 otrzymał stypendium twórcze Rządu Brandenburgii do Künstlerhaus-Schloss w Wiepersdorf, w 2002 Stypendium Fundacji Siemensa i Przyjaciół „Warszawskiej Jesieni”. Uczestniczył także w kursach mistrzowskich w Łańcucie, Katowicach, Wrocławiu, Trossingen (Niemcy), Ftan (Szwajcaria), na których kształcił się jako kontrabasista.

Jest dwukrotnym laureatem I nagrody na ogólnopolskich konkursach kompozytorskich im. Andrzeja Krzanowskiego (1990 i 1992) oraz I nagrody na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim „Patri Patriae” w Katowicach na utwór dedykowany Janowi Pawłowi II. Ponadto zdobył wyróżnienie na Concours International de Musique Electroacoustique w Bourges (1998), na Konkursie Kompozytorskim im. Andrzeja Panufnika w Krakowie (1999) oraz na Konkursie Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda w Warszawie (2001), Prix Ars Electronica w Linz (2021) oraz I nagrody Society for Electro-Acoustic Music in the United States SEAMUS (2021). Jako kontrabasista jest podwójnym laureatem Konkursu im. Adama Bronisława Ciechańskiego w Poznaniu (1997), uhonorowanym m.in. za najlepsze wykonanie utworu obowiązkowego. Jest także zdobywcą II nagrody na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Kameralnej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie (1998).

Utwory Aleksandra Gabrysia były prezentowane na Śląskich Trybunach Kompozytorów, Śląskich Dniach Muzyki Współczesnej, festiwalach: Warszawska Jesień, Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich, Musica Polonica Nova we Wrocławiu, Legnickie Conversatorium Organowe, Ars Cameralis Silesiae Superioris, Dni Muzyki Nowej w Gdańsku, Unerhörte Musik w Berlinie, Hudobné Salóny w Bańskiej Bystrzycy, Synthése w Bourges, Tage für Neue Musik w Zurychu, Festiwal Sound Gardens w Bukareszcie, w Uniwersytecie Stanford w Kalifornii, a także podczas kilkudziesięciu recitali autorskich w Polsce, Szwajcarii, Niemczech, Hiszpanii, Holandii, Chorwacji, Serbii, Bośni i Hercegowinie, we Francji i Włoszech.

Był pierwszym polskim odtwórcą Sonaty na kontrabas Sofii Gubajduliny, utworów Giacinto Scelsiego, Iannisa Xenakisa, Concertina Ilii Zeljenki oraz kontrabasowej wersji 1+1+1+1 Witolda Szalonka. Jest adresatem kilkunastu dedykacji miniatur kontrabasowych i większych form (w tym trzech koncertów kontrabasowych), autorstwa m. in. Agaty Zubel, Thomasa Kesslera, Jevgienija Iršai'a, Edwarda Bogusławskiego, Dagmary Jack, Ryszarda Klisowskiego, Piotra Radko, Ryszarda Gabrysia, Thomasa Kesslera, Krzysztofa Knittla, Michela Rotha, Alfreda Knüsela, Junghae Lee, Douglasa McCauslanda, Davora Branimira Vincze, Chrisa Lortie, Hassana Estakhriana, Arama Hovhannisyana, Emre Sihan Kaleli, Andrew Leslie Hookera, Zbigniewa Karkowskiego, Nicolasa Tzortzisa, Thomasa Wally, Erika Ulmana i Helmuta Oehringa, u którego wystąpił w roli solisty w operach symfonicznych Angelus Novus III, AscheMOND oder The Fairy Queen i FinsterHERZ.

Dokonał licznych premierowych nagrań dla Polskiego Radia i Telewizji Górnośląskiej, jak i dla radia szwajcarskiego SRF2 oraz na płyty kompaktowe sygnowane przez Związek Kompozytorów Polskich i Krakowski Instytut Sztuki, a także przez instytucje szwajcarskie, austriackie, niemieckie i angielskie. W warszawskiej firmie DUX wydał w roku 2010 dwupłytowy solowy album BASSOLO, w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Młoda Polska”. Pochlebną recenzję tej edycji zamieściło pismo „The Strad” (listopad 2011 nr 1459).

Aleksander Gabryś koncertuje jako solista (m.in. z Orkiestrą Filharmonii Śląskiej, Śląską Orkiestrą Kameralną, Orkiestrą Camerata Impuls, Basel-Sinfonieorchester, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia) i kameralista – m.in. w trio „Proporzioni”, pre-art soloists w Zurichu, X-Quartett w Bazylei. Jest członkiem Ensemble Phoenix Basel, współpracuje z Collegium Novum Zürich, Ensemble Modern we Frankfurcie, Klangforum Wien, Österreichisches Ensemble für Neue Musik w Salzburgu, Ensemble Tzara w Zurichu, zespołem KLANK w Bremen, Ensemble Aventure we Freiburgu, Musik Fabrik w Köln, ox&öl w Zurichu i MW2 w Krakowie. Z tymi zespołami grał na forach europejskich i światowych, m.in. La Biennale di Venezia, na "Warszawskiej Jesieni", "Audio Art" w Krakowie, Maerzmusik i Ultraschall w Berlinie, na festiwalu Wien Modern, a także w Nowym Yorku, Moskwie, Buenos Aires, São Paulo, Cape Town, Montevideo, Tbilisi, Warszawie, Erewaniu i Zurichu.

Prowadził seminaria akademickie z zakresu wykonawstwa muzyki nowej. Jest jednym z założycieli Polskiego Stowarzyszenia Kontrabasistów. Na początku 2020 roku odbył rezydenturę w The Department of Music Composition na Stanford University, gdzie prowadził kursy i zagrał recital solowy w Centre for Computer Research in Music and Acoustics (CCRMA).

Wywiady z Aleksandrem Gabrysiem i artykuły mu poświęcone zamieszczał m.in. „Ruch Muzyczny”, „Twoja Muza”, „Śląsk”, dziennik „Basler Zeitung”, szwajcarski miesięcznik „Dissonanz”.

aktualizacja: 2003 (mk), 2015 (ai), 2020 (wa), 2021 (Paulina Szurgacz)

Oficjalna strona artysty: https://www.agabrys.com/ 

kompozycje

Miniatury na kontrabas i taśmę (1990)
Lux in tenebris na taśmę (1992)
Voak gefeustich, teatr instrumentalny dla pięciorga muzyków-aktorów (1992)
Święty Boże na sopran, struny fortepianu, taśmy i światła (1993)
Ogród igier boskich na smyczki i brzmienie komputerowe (1994)
Quadrofonietta na instrument smyczkowy i live electronics (1996)
Printemps Mandale na taśmę (1997)
Actus contra Naturam na taśmę i tancerza (1997)
Eco-Ethno-Polish-Mountains-Spheroid na taśmę (1998)
Abraxas na orkiestrę smyczkową i taśmę (1998)
Man in Fish na kontrabas i taśmę (1999)
Bas-el-Karneval na instrument smyczkowy i live electronics (2000)
L’ultima volta con de-cadenza na taśmę (2000)
Folklorietta, muzyka komputerowa z użyciem autentycznych nagrań ludowych z Beskidu Śląskiego (2001)
Patrix na kontrabas i taśmę (2001)
Deus Irae na skrzypce, altówkę, wiolonczelę, instrumenty perkusyjne, akordeon, fortepian, kontrabas i gadułkę (2002)
Aleksandrietta na 2 kontrabasy dla 1 wykonawcy (2003)
Avanti, Amico! [wersja I] na klarnet (2003)
Da ich ein Knabe war ... na głos wysoki, klarnet, waltornię, fortepian, skrzypce i wiolonczelę, do słów F. Hölderlina (2003)
Avanti, Amico! [wersja II] na klarnet basowy (2003)
Nano dla kreatywnego kontrabasisty (2004)
Jekyll-Hyde dla kreatywnego kontrabasisty (2004)
If it’s Truth na kontrabas i kwartet smyczkowy (2005)
Bas-El na taśmę (2006)
Glorietta na chór solistów i taśmę [wspólnie z Ryszardem Gabrysiem] (2007)
Donquixoterie na (kontra)tenor, gitarę, kontrabas i live-electronics (2008)
Pax, Freunde, Pax na trąbkę i taśmę (2008)
Nokturn, muzyka do cyklu fotografii Carla Cordonniera (2009)
Nowa Chowańszczyzna, muzyka do filmu animowanego, reż. Ewa Słowik-Grabowska (2009)
Avunculus, muzyka do filmu dokumentalnego, reż. Alicja Żebrowska (2009)
elUle na róg i skrzypce (2010)
CARRILLO_N13¿ Einetransgradiale Musik-Installation instalacja/performance (współkompozycja) (2012)
Bestiarium na róg i skrzypce (2012)
Bestiarium – Fortune Square trio tripSinfAct na skrzypce, róg i orkiestrę symfoniczną (2013)
metAtem – interaktywny stragan dźwiękowy podług Dantego Alighieri i „Mikrogramów” Roberta Walsera, akcja muzyczno-plenerowa dla czterech performerów, na instrumenty samogrające, kontrabas, lupofon i elektronikę (2014)
Walser Code, scenariusz dla skrzypka (2014)
BASSBOXTRING dla trojga wykonawców i syntezę audiovideo live (2015)
Prāṇāhtron na zespół śpiewaków, kontrabas i live electronics (2015)
Loculus Archimedius (Ostomachion) dla siedmiu wykonawców (2015)
2-Pol-Run na flet/flet basowy, głos i media (2016)
ILINX na flet basowy, kontrabas, electronic media i creative mixing (2017)
PARTITURA, performance na fale dźwiękowe 3D (2018)
BASSBOXTRING II dla pięciorga wykonawców i syntezę audiovideo live (2019)
BASILESIA na 20 wokalistów, elektronikę i wideo (2019)
Natural Born Rebels, performance na festiwalu Sound Gardens w Bukareszcie (2019)
MANIFESTO PLAYBOX, muzyczny scenariusz dla dwóch kreatywnych pianistów (2020)
CoExRa, elektro-video-muzyka na Drone Night w Novi Sad (2020)
Nass, Dym & Fire, wideoklip [współautor] (2020)
Instrukcja 2020, wideoklip [współautor] (2020)
Sonata Belzebuba, teatr instrumentalno-elektroniczny na motywach z Witkacego (2021)

dyskografia

Radko Piotr Introdukcja. Allegro Barbaro - Związek Kompozytorów Polskich - Oddział w Katowicach, ZKPKE 002 (1997)
Gabryś Ryszard Aleksandryny - ZPR Records, ZCD-036 (1998)
Bogusławski Edward Concerto-Fantasia per contabasso e archi [utwór dedykowany Aleksandrowi Gabrysiowi] – Radio Katowice SA, PRK CD 064 (2004)
Szalonek Witold Musica concertante per violbasso e orchestra, ZKPKE 005 (2005)
Gabrys Aleksander Da ich ein Knabe war für Sopran, Horn, Klarinette, Geige, Violoncello und Klavier, na CD: Robert Walser in der Schweizer Musik, Musiques Suisses, MGB CD6231 (2005)
Łukaszewski Paweł Aragena na sopran, kontrabas i komputer - musica sacra edition 007 (2006)
Gabryś Aleksander Bas-El na komputer, ZKPKE 006 (2007)
Gwyn Pritchard music for double bass and harp - Sargasso, SCD28058 (2008)
Ryszard & Aleksander Gabryś – Music for strings [płyta monograficzna] – Acte Préalable, AP0228 (2009)
Bassolo – Aleksander Gabryś. XXth & XXIst centuries’ Contrabass Music [album 2-płytowy] - DUX 0800/0801 (2010)
Scelsi Giacinto Pranam II; Riti: I funerali di Alessandro Magno, Okanagon, na CD: RITO Ensemble Phoenix Basel, Radio SRF Kultur 2, CD TLS 191 (2014)
Gabryś Aleksander Pax, Freunde, Pax, Phoenix Goes Solo (Live), Ensemble Phoenix Basel, United Phoenix Records (2015)
Gabryś Aleksander BASILESIA, Camerata Silesia sings Silesian Composers, Vol. 2, TPMCD02 (2020)

literatura wybrana

Dziadek Magdalena Szwajcarskie Bestiarium i inne utwory. Aleksander Gabryś, "Śląsk": miesięcznik społeczno-kulturalny, 2015 nr 2 (R. 20/21), s. 36-37
Grella-Możejko Piotr, Aleksander Gabryś. Język w strunach, "Śląsk": miesięcznik społeczno-kulturalny, 2018 nr 12 (R. 24), s. 73
Dziadek Magdalena Gabryś Aleksander  w: Kompozytorzy polscy 1918-2000 (pod red. Marka Podhajskiego), Gdańsk-Warszawa 2005
Kaniowska Małgorzata Dyrygent – współtwórca. Granice ingerencji w interpretację współczesnych partytur muzycznych. Ryszard & Aleksander Gabryś - Muzyka na smyczki, Częstochowa 2012