indeks osób (S)

kompozytor; ur. 21 kwietnia 1907, Warszawa; zm. 21 marca 1973, Paryż. Edukację muzyczną rozpoczął nauką gry na skrzypcach pod kierunkiem ojca, wybitnego skrzypka i pedagoga. W 1930 ukończył z najwyższym odznaczeniem Konserwatorium Warszawskie, gdzie studiował: kompozycję w klasie Kazimierza Sikorskiego, dyrygenturę u Grzegorza Fitelberga oraz grę na fortepianie pod kierunkiem Pawła Lewieckiego. W latach 1931-36 kontynuował studia w Paryżu u Nadii Boulanger. W latach 1944 i 1946 otrzymał stypendia Fundacji im. L. Boulanger w Bostonie. W latach 30-tych XX wieku osiadł we Francji, lecz obywatelstwo francuskie nadano mu dopiero w roku 1970, dzięki protekcji N. Boulanger.

Od 1938 do 1948 był prezesem Stowarzyszenia Młodych Polskich Muzyków w Paryżu. Po rozpoczęciu II wojny światowej zgłosił się jako ochotnik do Armii Polskiej we Francji. Jednak w związku z zawieszeniem broni w 1940 nie został zmobilizowany. Po wojnie kontynuował działalność kompozytorską w Paryżu. Jego kompozycje były prezentowane podczas licznych koncertów oraz międzynarodowych festiwali muzyki współczesnej w Europie Zachodniej, Australii i Stanach Zjednoczonych. Koncert skrzypcowy Szałowskiego wykonano w ramach Kongresu Kultury Polskiej w Paryżu 1956. Większość powojennych utworów Szałowskiego powstało na zamówienie Radiodiffusion-Television Française.

Zdobył prestiżowe nagrody za swoją twórczość kompozytorską, m.in. złoty medal na Wystawie Światowej w Paryżu w 1937 za Uwerturę na orkiestrę (jeden z najpopularniejszych polskich utworów za granicą przed II wojną światową); w 1955 - nagrodę muzyczną Polskich Oddziałów Wartowniczych przy Armii Amerykańskiej w Europie; w 1960 - I nagrodę Radiodiffusion-Television Française w Paryżu za balet La femme têtue (pierwszy przypadek, gdy instytucja ta uhonorowała artystę niebędącego wówczas francuskim obywatelem); w 1972 - nagrodę fundacji im. A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku.

Po 1949 roku, kiedy totalitarny reżim komunistyczny sparaliżował kulturę polską, twórczość polskich kompozytorów emigrantów, w tym Antoniego Szałowskiego, usunięto z programów koncertowych w Polskiej Republice Ludowej. W 1952 usunięto również Antoniego Szałowskiego z ZKP. Dopiero po śmierci Stalina zmiany polityczne w PRL przyniosły powrót utworów Szałowskiego na estrady koncertowe: podczas I Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień", organizowanego przez Związek Kompozytorów Polskich,  w 1956 roku wykonano jego słynną Uwerturę, następnie w ramach III "Warszawskiej Jesieni" w 1959 zaprezentowano Trio na obój, klarnet i fagot. W roku 1962 w Operze Warszawskiej odbyła się polska premiera baletu Zaczarowana oberża, jednak ze zmienionym przez bez wiedzy kompozytora librettem. Premiera jego Sześciu szkiców na orkiestrę kameralną odbyła się juz po smierci kompozytora w 1976 podczas XVI Poznańskiej Wiośny Muzycznej. W 1988 ZKP zorganizował w Warszawie konferencję pt. "Muzyka źle obecna", która została poświęcona twórczości czołowych polskich kompozytorów emigracyjnych, ale wykładu o muzyce Antoniego Szałowskiego nie zaplanowano (podczas konferencji odczytano list Palestra do organizatorów przedsiwzięcia, w którym kompozytor określił „swoistym skandalem” brak referatu poświęconego twórczości Szałowskiego, jako jednego z głównych przedstawicieli polskiego neoklasycyzmu).

kompozycje

literatura wybrana