wykonawcy (K)

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T U W Z

Edmund Kossowski, śpiewak (bas) i pedagog; ur. 25 października 1920, Osiek Wielkopolski; zm. 13 czerwca 2002, Warszawa. W 1939 ukończył Państwowe Gimnazjum w Wolsztynie. Studia wokalne, poprzedzone kilkuletnią nauką gry na skrzypcach, odbył w latach 1941-48 w Krakowie pod kierunkiem Bronisława Romaniszyna. Studiował także w krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej, gdzie uzyskał absolutorium w 1948.
W latach 1945-46 współpracował z kierowaną przez Stanisława Drabika Operą Wrocławską (Halka i Verbum nobile Stanisława Moniuszki oraz Rigoletto Giuseppe Verdiego), a w latach 1946-48 z Krakowskim Towarzystwem Operowym i jego dyrygentem Walerianem Bierdiajewem, kreując tam m.in. role Zbigniewa w Strasznym dworze Stanisława Moniuszki, Mefista w Fauście Charlesa Gounoda, Don Basilia w Cyruliku sewilskim Gioacchino Rossiniego. Od 1948 do 1954 był solistą Opery Poznańskiej – wystawił tu m.in. tytułową rolę w Borysie Godunowie Modesta Musorgskiego, Osmina w Uprowadzeniu z seraju Wolfganga Amadeusa Mozarta, Halickiego w Kniaziu Igorze Aleksandra Borodina i cztery postacie w Opowieściach Hoffmanna Jacquesa Offenbacha. W 1954 został laureatem III nagrody na Międzynarodowym Konkursie Wokalnym w Tuluzie. Dał się poznać na scenach operowych Francji, odnosząc wielkie sukcesy m.in. w przedstawieniu Fausta. Dzięki nawiązanym wtedy kontaktom z Teatrem Operowym w Tuluzie doprowadził do wystawienia w nim Halki we francuskiej wersji językowej (sam wystąpił w roli Stolnika). W latach 1954-65 był solistą Teatru Wielkiego w Warszawie. Od 1958 do 1961 przebywał na stałym kontrakcie w Teatrze Operowym w Bazylei, gdzie uznano go za jednego z najwybitniejszych odtwórców dramatów wagnerowskich (Śpiewacy norymberscy, Holender tułacz, Tannhäuser). Zachwycał również rolą Mefista w Fauście, Komandora w Don Juanie Wolfganga Amadeusa Mozarta i barona Ochsa w Kawalerze srebrnej róży Richarda Straussa. Dowodem szczególnego uznania dla mistrzowskiej sztuki artysty było powierzenie mu roli Borysa Godunowa w przedstawieniu uświetniającym obchody 500-lecia Uniwersytetu w Bazylei.
Edmund Kossowski występował na czołowych scenach operowych w Europie, m.in. w Moskwie, Kijowie, Leningradzie, Sofii, Pradze, Budapeszcie, Berlinie, Lizbonie, Madrycie, Teheranie, Istambule, Genewie, Zurichu, Grazu, Wiesbaden, Düsseldorfie, Lipsku, Karlsruhe, Luksemburgu i Sztokholmie. Zajmował się również działalnością koncertową – oprócz 60 oper miał w swym repertuarze 50 partii oratoryjnych, od Johanna Sebastiana Bacha (msze, pasje, kantaty, oratoria) po kompozycje Krzysztofa Pendereckiego (Pasja wg św. Łukasza, Dies irae, Kosmogonia, Jutrznia). Programy jego recitali obejmowały muzykę dawną, a także pieśni kompozytorów XIX i XX wieku, w tym: Tadeusza Bairda, Johannesa Brahmsa, Fryderyka Chopina, Piotra Czajkowskiego, Ernesta Chaussona, Henryka Czyża, Claude Debussy’ego, Antonína Dvořáka, Gabriela Fauré, Jana Karola Galla, Edvarda Griega, Ferenca Liszta, Stanisława Moniuszki, Modesta Musorgskiego, Stanisława Niewiadomskiego, Zygmunta Noskowskiego, Feliksa Nowowiejskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Piotra Perkowskiego, Maurice’a Ravela, Witolda Rudzińskiego, Franza Schuberta, Roberta Schumanna, Richarda Straussa, Tadeusza Szeligowskiego, Dimitrija Szostakowicza, Karola Szymanowskiego, Romualda Twardowskiego, Hugo Wolffa, Władysława Żeleńskiego. Brał udział w wielu festiwalach, m.in. w Warszawskiej Jesieni, Praskiej Wiośnie, Stagione Concertica w mediolańskim teatrze La Scala, Maggio Fiorentino, Festivallo Venezia, Pavese, Festival Santa Cecilia, Sacra Musicale Umbria, Festival d’Art Sacré.
W 1972 rozpoczął trwającą 25 lat pracę pedagogiczną w warszawskiej Akademii Muzycznej, od 1975 pełniąc równocześnie funkcję kierownika katedry wokalistyki. W 1981 otrzymał tytuł profesora. Jego absolwentami są m.in.: Jacek Klubiński, Beata Kozłowska, Roman Krotofil, Adam Kruszewski, Krzysztof Matuszak, Igor Michajłow, Ryszard Morka, Cezary Stoch, Grzegorz Zychowicz.
Dokonał wielu nagrań dla firm fonograficznych (Polskie Nagrania, DGG) oraz nagrań archiwalnych dla Polskiego Radia: partie Zbigniewa i Skołuby w Strasznym dworze, Stolnika w Halce, Chorążego w Hrabinie Stanisława Moniuszki, arie i sceny operowe z Buntu żaków Tadeusza Szeligowskiego, arie Gremina w Eugeniuszu Onieginie Piotra Czajkowskiego, Króla Filipa z Don Carlosa Giuseppe Verdiego, Leporella z Don Juana i pieśni z cyklu Podróż zimowa Franza Schuberta.
Był twórcą i organizatorem Międzynarodowego Konkursu Wykonawstwa Polskiej Pieśni Artystycznej dla studentów uczelni muzycznych całego kraju. Konkurs ten nosi obecnie imię prof. Edmunda Kossowskiego i odbywa się w listopadzie.
Edmund Kossowski otrzymał wiele nagród i odznaczeń, m.in.: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1953), Nagrodę Państwową (1955), Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki (1975, 1985), Krzyż Komandorski Ordaru Odrodzenia Polski (1995).

aktualizacja: sierpień 2006

literatura wybrana

Jasińska Danuta Kossowski Edmund w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „klł”, PWM, Kraków 1997