Polmic - FB

kompozytorzy (K)

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T U W Y Z

Witold Krzemieński,

dyrygent, kompozytor i pedagog; ur. 20 kwietnia 1909, Lwów; zm. 27 sierpnia 2001, Poznań. Studiował w Konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie: grę na skrzypcach w klasie Józefa Cetnera oraz kompozycję i dyrygenturę pod kierunkiem Adama Sołtysa.

W 1928 debiutował jako dyrygent z orkiestrą studentów Wydziału Architektury Politechniki Lwowskiej. Zesół ten prowadził do 1930. Jeszcze w 1927 został zaangażowany jako altowiolista do Orkiestry Teatru Wielkiego we Lwowie. W latach 1937-39 grał w grupie pierwszych skrzypiec w Orkiestrze Polskiego Radia we Lwowie, w latach 1939-44 ponownie w Orkiestrze Teatru Wielkiego jako koncertmistrz altówek. W 1944 powierzono mu stanowisko dyrygenta Państwowej Filharmonii we Lwowie, podjął też pracę pedagoga w wieczorowej szkole dla dorosłych.

W 1945 w Teatrze im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach objął stanowsko kierownika muzycznego, które piastował do 1947. Jednocześnie w 1946 został dyrygentem Filharmonii w Katowicach, zaś w latach 1947-49 był jej dyrektorem. Ponadto prowadził klasę dyrygentury w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach.

Od 1949 był pierwszym dyrygentem Filharmonii Krakowskiej. W latach 1950-63 prowadził klasę dyrygentury w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, gdzie od 1952 do 1953 pełnił także funkcję prorektora.

W latach 1953-57 był kierownikiem artystycznym i pierwszym dyrygentem Filharmonii Łódzkiej. Pod jego baturą zabrzmiały tu dzieła m.in.: Grażyny Bacewicz, Tomasza Kiesewettera, Tadeusza Paciorkiewicza, Kazimierza Sikorskiego. W 1961 otrzymał nagrodę na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych za muzykę do spektaklu Historyja o chwalebnym zmartwychwstaniu Pańskim Mikołaja Wilkowiecka w reżyserii Kazimierza Dejmka wystawionego w Teatrze Nowym w Łodzi. W latach 1950-65 współpracował też jako kompozytor i dyrygent z łódzką Wytwórnią Filmów Fabularnych.

W 1963 przeniósł się do Poznania, gdzie prowadził klasę dyrygentury w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej. W 1973 otrzymał tytuł profesora. Od 1963 do 1967 był również dyrektorem Filharmonii Poznańskiej, zaś w latach 1972-74 kierownikiem artystycznym Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy.

Dyrygował orkiestrami zagranicznymi, m.in. w Niemczech, Rumunii, na Węgrzech, Austrii i Belgii.

Dokonał wielu prawykonań utworów polskich, m.in.: Grażyny Bacewicz, Tadeusza Bairda, Witolda Lutosławskiego, Krzysztofa Meyera, Krystyny Moszumańskiej-Nazar, Tadeusza Paciorkiewicza, Krzysztofa Pendereckiego, Piotra Perkowskiego, Ludomira Różyckiego, Kazimierza Serockiego, Bolesława Szabelskiego.

Do jego wychowanków należą m.in.: Adam Natanek, Irena Pfeiffer, Włodzimierz Szymański, Zygmunt Rychert, Agnieszka Duczmal.

Witold Krzemieński otrzymał wiele nagród i odznaczeń, m.in. Złoty Krzyż Zasługi (1955), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1965), Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1970), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1977), trzykrotnie Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (1977, 1979, 1983).

aktualizacja: 2005 (mk)

kompozycje

Duet na skrzypce i altówkę (1929)
Divertimento na skrzypce i altówkę (1937)
Wariacje na temat śląskiej piosenki ludowej na orkiestrę (1948)
Muzyka do filmu Dwie brygady w reż. Janusza Nasfetera i Wadima Berestowskiego (1950)
Muzyka do filmu dokumentalnego Moje miasto w reż. Wojciecha Jerzego Hasa (1950)
Mała uwertura na orkiestrę (1950)
Pieśń o Odrze na chór i orkiestrę symfoniczną (1951)
Muzyka do filmu Załoga w reż. Jana Fethke (1951)
Szkice kameralne na flet, altówkę, klarnet basowy i harfę (1952)
Serce załogi na chór i orkiestrę symfoniczną (1953)
Muzyka do filmu Pościg w reż. Stanisława Urbanowicza (1953)
Koncert na orkiestrę smyczkową (1954)
Muzyka do filmu Niedaleko Warszawy w reż. Marii Kaniewskiej (1954)
Muzyka do filmu Irena Do Domu! w reż. Jana Fethke (1955)
Muzyka do filmu Szatan z siódmej klasy w reż. Marii Kaniewskiej (1960)
Muzyka do filmu Komedianty w reż. Marii Kaniewskiej (1961)
Suita rybałtowska na orkiestrę (1963)
Muzyka do filmu Panienka z okienka w reż. Marii Kaniewskiej (1964)
Muzyka do filmu Poznańskie słowiki w reż. Hieronima Przybyła (1965)
Etiudy kameralne na trio stroikowe i perkusję (1969)
Kantata o pieśni polskiej na głos recytujący, chór i orkiestrę (1972)
Intrada akademicka na orkiestrę (1972)
Suita wielkopolska na głos solo, chór i orkiestrę (1973)
Suita wielkopolska na kwartet instrumentów dętych drewnianych (1974)
Sześć melodii ludowych na dwoje skrzypiec i altówkę (1978)
Melodie wielkopolskie na dwoje skrzypiec i altówkę (1980)

literatura wybrana

Bęben Aleksandra Krzemieński Witold w: Łódzkie środowisko kompozytorskie 1945-2000, Akademia Muzyczna w Łodzi, Łódź 2001
Michalski Grzegorz Krzemieński Witold w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „klł”, PWM, Kraków 1997