Polmic - FB

musicologists (B)

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T V W Z

Krzysztof Bilica,

musicologist as well as aphorist, essayist and prose writer; b. 5th June 1946 in Wrocław. In 1964–66 he studied law at the University of Wrocław, and in 1966–71 musicology at the Faculty of History of the University of Warsaw, where in 1972 he defended his master's thesis under the supervision of Zofia Lissa. As part of the State Committee for Scientific Research grant he conducted a project on the Polish cadence in Fryderyk Chopin’s music under the supervison of Mieczysław Tomaszewski and based on it he defended his doctoral dissertation at the Academy of Music in Kraków in 2008.

In 1972 he cooperated with the Polish Radio Experimental Studio in Warsaw, and at the end of the year he started working at the PWM Edition in Kraków and at the same time he started studies at the Higher Vocational School of Music Editing at the Kraków State Higher School of Music in Krakow (diploma in 1978). In the years 1974-2002 he was employed at th Polish Scientific Publishers in Warsaw (PWN), where he ran music department in universal encyclopedias (since 2002 he has again collaborated with PWN). He also served as an organist in Warsaw’s churches. In the years 2008-2012 he ran the sections of history and theory of music, book reviews, and editorial column in the biweekly "Ruch Muzyczny".

In 1979 he became a member of the Polish Composers' Union. He was a member of the Peer Court (from 2005) and served on the Board of the Musicologists Section as: deputy member (1991–93), vice president (1995–97) and treasurer (2001–03). He was also (from 1975) a member of the Polish Book Publishers’ Association and a branch of NSZZ "Solidarność" at PWN (since its inception). In 1998, he founded the Literary Quartet with the poets Marek Czuku, Tadeusz Lira-Śliwa and Janusz Mrzigód.

He participated in several dozen national and international musicological conferences, and co-organized several of them, including “Polish music during the partitions” (Warsaw 1997), “Around the category of nationality, multiculturalism and universalism in Polish music” (Warsaw-Podkowa Leśna 2002). He published dissertations and articles in, among others, “Muzyka” quarterly, publications of the Institute of Art of the Polish Academy of Sciences, and scientific journals of music academies in Kraków, Gdańsk, Wrocław and Warsaw. He wrote or edited about 10,000 musical entries and articles for PWN universal and multimedia encyclopedias (including biographies of numerous members of the Polish Composers' Union). He also publishes essays, correspondence, columns and music reviews in the following magazines: “Dysonanse”, “Nowe Państwo”, “Opcje”, “Ruch Muzyczny”, “Solidarność”, “Sycyna”, “Twórczość”, “Tygiel Kultury” and others. In the years 1991–92 he wrote columns for the Polish Radio Channel 2. At the same time, he published his own aphorisms in magazines (“Politechnik”, where he debuted in 1968, “Pomorze”, “Arkana”, “Wybrzeża”, “Tysol” – a supplement to “Tygodnik Solidarność”, where in 1998–99 he wrote for the column “Trzy po Trzy”), and anthologies: 1001 aforyzmów polskich II (1997), Aforyzmy polskie (2001), Kuchnia polityczna (2001), Księga aforystyki polskiej XXI wieku (2002), Prawdziwki aforystyczne (2004), Księga aforyzmów (2005), and others. He runs his own columns with aphorisms: Z głowy... Krzysztofa Bilicy in “Przekrój” (since 2002), Powiem wprost i kulturalnie in “Wprost i Kultura” (WIK), a supplement to “Wprost” (since 2005). He also publishes other small literary forms, including in “Magazyn Literacki”, “Tygiel Kultury”, and “Przekrój”.

As a well-known critic, essayist and prose writer, he has received numerous awards, including the Witold Hulewicz Award “for outstanding achievements in the field of chopinology and musical lexicography” (2012), and the MEAKULTURA Foundation Award “for outstanding achievements in the field of music criticism” (2016).

updated: 2020 (ac)

 

SELECTED LITERATURE

K. Bilica, M. Czuku, T. Lira-Śliwa, J. Mrzigod Kwartet Literacki, Wydawnictwo Apis, Wrocław 1999
M. Chmielewska, Leksykon polskich pisarzy muzycznych, Wydawnictwo Polskie w Wołominie, Wołomin 2008

PUBLICATIONS

A.G. Jusfin Niektóre przejawy pozaskalowego myślenia dźwiękowego w muzyce ludowej [przekład], «Res Facta», Teksty o Muzyce Współczesnej, 5 (1971)
 
books

Wokół Chopina i Polski. Siedem szkiców, Wydawnictwo Polskie w Wołominie, Wołomin 2005
Słownik wyrazów własnych. 1001 aforyzmów, gnom, kalamburów, maksym, minibajek, neologizmów, paradoksów, sentencji i innych małych form literackich, Wydawnictwo Gutenberg-Print, Warszawa 1995
Etiudy Chopina w Jego „jednym sposobie”, Astraia, Kraków 2022
Myśli nad myślami. 444 aforyzmy, Astraia, Kraków 2022
 
dissertations

ACH,BACH? BA,CHopin! w: Muzyka w kontekście kultury. Studia dedykowane Profesorowi Mieczysławowi Tomaszewskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin (red. Małgorzata Janicka-Słysz, Teresa Malecka, Krzysztof Szwajgier), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2001, także w książce autora: Wokół Chopina i Polski, Wołomin 2005
„Boże, coś Polskę” Felińskiego-Kaszewskiego. Inspiracje i echa w: Pieśń polska. Rekonesans. Odrębności i pokrewieństwa. Inspiracje i echa. Studia pod red. Mieczysława Tomaszewskiego, «Muzyka i liryka» 10., Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2002; także w książce autora: Wokół Chopina i Polski, Wołomin 2005
CD-ROM z Chopinem [o leksykonie multimedialnym M. Tomaszewskiego Fryderyk Chopin. Życie twórcy], „Ruch Muzyczny” 1997 nr 2, [przedruk w: Wychowanie muzyczne i nauka o muzyce wobec przemian kulturowych i cywilizacyjnych, red. J. Zathey, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2003]
Domniemane źródło Chopinowskiej „Etiudy a-moll” op. 25 nr 11 w: Źródła muzyczne. Krytyka, analiza, interpretacja (red. L. Bielawski, J.K. Dadak-Kozicka), ZKP, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1999
Figury migotliwe. Zarys teorii w: Wokół kategorii narodowości, wielokulturowości i uniwersalizmu w muzyce polskiej. Materiały XXXI Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej... (red. Alicja Matracka-Kościelny), ZKP, Stowarzyszenie Ogród Sztuk i Nauk, Warszawa–Podkowa Leśna 2002
Flimmernfiguren bei Johann Sebastian Bach (einige Beispiele) w: Musica Baltica. Im Umkreis des Wandels — von den cori spezzati zum konzertierenden Stil / In the Course of Change — from cori spezzati to the Concerto Style (red. Danuta Szlagowska), Akademia Muzyczna w Gdańsku, Gdańsk 2004
Leci liście z drzewa, albo Pożegnanie Chopina na Woli „Tygiel Kultury” nr 1–3 (49–51); także rozszerzona wersja w książce autora: Wokół Chopina i Polski, Wołomin 2005
Melos polski u Chopina „Muzyka” 1997 nr 4, także w: Muzyka polska w okresie zaborów (red. K. Bilica), Sekcja Muzykologów ZKP, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1997, oraz w książce autora: Wokół Chopina i Polski, Wołomin 2005
Muzyka i samobójstwo „Tygiel Kultury” 2001 nr 7–7 (67–69); także w: Duchowość Europy Środkowej i Wschodniej w muzyce końca XX wieku (red. Krzysztof Droba, Teresa Malecka, Krzysztof Szwajgier), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2004;, oraz w książce autora: Wokół Chopina i Polski, Wołomin 2005
Muzyka w encyklopediach i innych publikacjach PWN w: Muzykologia u progu trzeciego tysiąclecia. Teoria i praktyka (red. Ludwik Bielawski, Józefina Katarzyna Dadak-Kozicka, Agnieszka Leszczyńska), Akademia Muzyczna im. F. Chopina w Warszawie, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2000
Muzyka w obozie — według Szymona Laksa i innych w: Muzyka źle obecna. Materiały sympozjum poświęconego twórczości R. Bergera, R. Haubenstocka-Ramatiego, T.Z. Kasserna, Sz. Laksa, F.R. Łabuńskiego, R. Maciejewskiego, R. Palestra, A. Panufnika, S. Skrowaczewskiego, M. Spisaka, (red. K. Tarnawska-Kaczorowska) T. 1–2. Sekcja Muzykologów ZKP, Warszawa 1989
Nad kołyską. O kołysance, kołysankach Niekrasowa i „Kołysance Jeriomuszki” Musorgskiego w: Forma i ekspresja w liryce wokalnej 1808–1909. Interpretacje pod red. M. Tomaszewskiego, «Muzyka i liryka» 2, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1989
O „mieczu” i „sławie” w muzyce, czyli próba psychoanalizy dzieła poetycko-muzycznego na przykładzie „Króla Rogera” i „Stabat Mater” Szymanowskiego z okazji jubileuszu 60-lecia M. Tomaszewskiego poczyniona i w: Księga Jubileuszowa Mieczysława Tomaszewskiego Kompozycje i teksty wręczone Mieczysławowi Tomaszewskiemu w 60-lecie urodzin 9 grudnia 1981 roku (red. Teresa Malecka), „Zeszyt Naukowy” nr 7, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1984
Pozaekspresyjne porządki w Kwartecie smyczkowym nr 1 [Krzysztofa Pendereckiego] w: Współczesność i tradycja w muzyce Krzysztofa Pendereckiego. II Seminarium poświęcone twórczości Pendereckiego, Kraków 19–20 grudnia 1980 (wybór materiałów), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1983
Przy fortepianie czy przy biurku? Kompozytorzy wobec fortepianu jako narzędzia komponowania w: Muzyka fortepianowa, VIII (red. J. Krassowski i inni) «Prace Specjalne» 46, Akademia Muzyczna w Gdańsku, Gdańsk 1986
„Quartetto per archi” (nr 1) Krzysztofa Pendereckiego. Szkicowy projekt analizy muzykologicznej. w: Warsztat polskich kompozytorów: Kwartet smyczkowy w polskiej muzyce współczesnej (red. Józef Rychlik), PWSM, Kraków 1975
Sylwetka Romana Maciejewskiego w: Muzyka polska 1945–1995. Materiały Sesji Naukowej. 6-10 grudnia 1995. W 20-lecie Zakładu Analizy i Interpretacji Muzyki (red. Krzysztof Droba, Teresa Malecka, Krzysztof Szwajgier), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1996
Tractatus musico-logicus. Prolegomena w: Dzieło muzyczne między inspiracją a refleksją. Księga pamiątkowa na 60-lecie urodzin Marka Podhajskiego (red. J. Krassowski i in), Akademia Muzyczna w Gdańsku, Gdańsk 1998
Treści „Ofiarom Hiroszimy — Trenu” K. Pendereckiego w: Współczesność i tradycja w muzyce Krzysztofa Pendereckiego. II Seminarium poświęcone twórczości Pendereckiego Kraków 19–20 grudnia 1980 (wybór materiałów), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1983
Twórczość kameralna Ryszarda Klisowskiego (w latach 1973–1982) w: Twórczość kompozytorów wrocławskich 1945–1985 „Zeszyt Naukowy” 46, Akademia Muzyczna we Wrocławiu, Wrocław 1990

 

articles

Roman Maciejewski — twórca wyzwolony i zniewalający„Ruch Muzyczny” 1995 nr 7
Ktokolwiek by wiedział..., „Ruch muzyczny” 2008 nr 17-18
Grywanie Chopina w okupowanej Warszawie „Tygiel Kultury” 2000 nr 1–3 (49–51); także w książce autora: Wokół Chopina i Polski, Wołomin 2005
O rzeczywistości muzycznej„Ruch Muzyczny” 1975 nr 16
Obrazki z wyprawy do Wielkich Łuków„Ruch Muzyczny” 1989 nr 18
„Ofiarom Hiroszimy — Tren” Krzysztofa Pendereckiego. Próba analizy jednego z aspektów utworu„Muzyka” 1974 nr 2
Pieśń o śmierci. XIV Symfonia Dymitra Szostakowicza. W piątą rocznicę zgonu„Ruch Muzyczny” 1980 nr 16
Polszczyzna i Chopin, „Opcje” 1999 nr 5
Rękopis znaleziony w wiatrownicy„Ruch Muzyczny” 1993 nr 4
W labiryncie muzyki, w labiryncie życia„Dysonanse” 1998 nr 4
W odczarowanym kręgu muzyki litewskiej„Ruch Muzyczny” 1998 nr 5
Wieszczy ptak Gamajun. Obraz Wasniecowa, wiersz Błoka, pieśń Szostakowicza„Ruch Muzyczny” 1988 nr 3, s. 14-18; wersja rozszerzona, z płytą CD DUX, zawierającą utwory D. Szostakowicza:, „Twórczość” 2002 nr 9 (wrzesień)
 
academic editions

Muzyka polska w okresie zaborów, Sekcja Muzykologów ZKP, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1997