Polmic - FB

kompozytorzy (L)

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T U W Y Z

Wacław Lachman, dyrygent, kompozytor i pedagog; ur. 19 grudnia 1880, Płock; zm. 16 października 1963, Warszawa. W latach 1892-1902 uczył się w rządowym gimnazjum gubernialnym w Płocku, a także prywatnie muzyki u Antoniego Maruszewskiego oraz ks. Eugeniusza Gruberskiego. W 1902 rozpoczął studia w klasie kompozycji Zygmunta Noskowskiego w Instytucie Muzycznym w Warszawie (dyplom w 1910), gdzie zorganizował i prowadził chór studencki, założył Związek Polskiej Młodzieży Muzycznej oraz powołał do życia Chór Lachmana, przekształcony w 1906 w Chór Męski „Harfa”. Z chórem tym pracował – z przerwami – do 1958 jako główny dyrygent i dyrektor, a od 1956 również prezes Towarzystwa Śpiewaczego „Harfa”. Zdobył wraz z nim wiele nagród na konkursach śpiewaczych, m.in. w 1923 w Amsterdamie (I nagroda), w 1924 w Poznaniu (I nagroda), w 1925 w Haarlem (III nagroda), w 1927 i 1936 w Warszawie (I nagrody). Odbył także liczne tournées po Czechach (1911), Węgrzech (1927), Łotwie i Estonii (1935), Francji i Belgii (1937).
Równolegle z działalnością w Chórze „Harfa” Wacław Lachman pracował jako dyrygent z innymi chórami: „Duda” Warszawskiego Klubu Wioślarskiego, „Surma” tramwajarzy, „Echo”, „Orpheon” oraz – w latach 1915-18 – z założonym przez siebie Chórem Polskim przy Domu Polskim w Moskwie. W 1932 objął funkcję naczelnego dyrygenta Zjednoczenia Związków Śpiewaczych i Instrumentalnych Rzeczpospolitej Polskiej, a w 1935 stanowisko dyrektora artystycznego Mazowieckiego Związku Śpiewaczego i Muzycznego. Pracował również z chórami profesjonalnymi: w latach 1910-12 i 1921-25 był wicedyrektorem Chóru Filharmonii Warszawskiej, w latach 1921-25 także dyrygentem Chóru Opery Warszawskiej.
Wacław Lachman zaczął komponować już w czasach gimnazjum i tworzył do końca życia. Napisał lub opracował ok. 300 utworów przede wszystkim na chór a cappella oraz z towarzyszeniem fortepianu, organów lub orkiestry. Prowadził także działalność pedagogiczną – od 1918 do 1939 pracował w Gimnazjum Męskim Kazimierza Kulwiecia, Gimnazjum Zgromadzenia Kupców i Państwowym Gimnazjum im. Klementyny z Tańskich-Hoffmanowej, zaś od 1945 do 1951 w Liceum im. Rejtana w Warszawie.
W uznaniu zasług otrzymał m.in. Nagrodę Muzyczną miasta Warszawy (1938 i 1956), Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski, Oficerski oraz Komandorski Orderu Polonia Restituta.

aktualizacja: czerwiec 2007

kompozycje

Polka „Iris” na fortepian (1901)
Sonata fortepianowa Es-dur (1907)
Pastuszek, kantata na tenor, chór męski i fortepian (1909)
Nowa wiosna, kantata na chór męski i fortepian (1910)
Świętokrzyskie w muzyce na fortepian (1910)
Illo tempore, suita pieśni narodowych na chór męski i fortepian (1911)
Ecce sacerdos na chór męski, chór mieszany i organy (1911)
Sztandary Polskie na Kremlu [wersja I], kantata na chór męski (1916-17)
Sztandary Polskie na Kremlu [wersja II], kantata na chór mieszany (1916-17)
Missa Gaude Mater [wersja I] na chór męski i organy (1917)
Missa Gaude Mater [wersja II] na chór męski i orkiestrę (1917)
Z minionych dni, kantata na chór męski i chór mieszany (1918)
Missa in honorem Resurrectionis DNJC na chór męski i organy (1920)
Śpiew wolności [wersja I], kantata na chór męski i fortepian (1925)
Śpiew wolności [wersja II], kantata na chór męski i orkiestrę (1925)
Hymn do Melpomeny [wersja I], kantata na chór męski i fortepian (1926)
Hymn do Melpomeny [wersja II], kantata na chór męski i orkiestrę symfoniczną (1926)
Hymn do Melpomeny [wersja III], kantata na chór męski i orkiestrę dętą (1926)
Idziem do ciebie [wersja I], kantata na chór męski (lub mieszany) i fortepian (1928)
Idziem do ciebie [wersja II], kantata na chór męski (lub mieszany) i orkiestrę (1928)
W górach [wersja I], kantata na tenor, chór męski i fortepian (1932)
W górach [wersja II], kantata na tenor, chór męski i orkiestrę (1932)
Nad wodami Babilonu [wersja I], kantata na bas, chór mieszany i organy (1939)
Nad wodami Babilonu [wersja II], kantata na bas, chór mieszany i orkiestrę (1939)
Alleluja na sopran, tenor, bas, chór męski i chór żeński (1939)
Uwertura na orkiestrę symfoniczną (1941)
Anioł Pański, kantata na sopran, chór męski i organy (1941)
Missa popularis na sopran, tenor, chór męski i organy (1941)
W Bogu nadzieja na sopran, chór męski i organy (1941)
Missa montana na sopran, tenor, chór męski i organy (1942)
Msza polska na sopran, tenor, chór męski i organy (1942)
Epizod pasyjny na sopran, tenor, chór męski i organy (1942)
Rapsod piwniczny, kantata na sopran, bas, chór męski i organy (1943)
Boże Narodzenie na sopran, tenor, chór męski i organy (1943)
Suita podhalańska [wersja I], kantata na chór męski (1950)
Suita podhalańska [wersja II], kantata na chór męski i orkiestrę (1950)
Strofy o Stalinie [wersja I], kantata na baryton, chór męski i fortepian (1951)
Strofy o Stalinie [wersja II], kantata na baryton, chór męski i orkiestrę symfoniczną (1951)
Witaj Muzo, kantata na chór męski i orkiestrę (1952)
Ku-ku, kantata na sopran, chór męski i fortepian * (1953)
Zwycięstwo [wersja I], kantata na bas (baryton), chór męski i fortepian (1954)
Zwycięstwo [wersja II], kantata na bas (baryton), chór męski i orkiestrę (1954)
Kantata żniwna – hej niesiemy plon na chór mieszany (1954)
Tyrteusz, poemat na tenor, bas (jako głos recytujący), chór męski i fortepian (1957)
Intermezzo na małą orkiestrę symfoniczną (ok. 1940)

literatura wybrana

Kamiński Marcin Wacław Lachman. Zarys życia i twórczości, Towarzystwo Naukowe Płockie, Płock 1969
Mrygoń Adam Lachman Wacław w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „klł”, PWM, Kraków 1997