kompozytorzy (S)

kompozytor, wokalista jazzowy, wydawca muzyczny i impresario; ur. 5 maja 1952, Kraków. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie: w latach 1971-76 – kompozycję u Lucjana Kaszyckiego, w latach 1972-75 – dyrygenturę u Jerzego Katlewicza, w latach 1974-76 był pierwszym uczniem i absolwentem Józefa Patkowskiego, założyciela i wieloletniego kierownika Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia (powstałego w 1959 roku, czwartego w Europie centrum muzyki elektronicznej). Inni wybitni wykładowcy Szeremety to: Zbigniew Bujarski, Mieczysław Drobner, Elżbieta Dziębowska, Aleksander Frączkiewicz, Zbigniew Jeżewski, Tadeusz Machl, Krzysztof Meyer, Krystyna Moszumańska-Nazar, Józef Rychlik, Bogusław Schaeffer, Marek Stachowski, Jacek Targosz, Mieczysław Tomaszewski.

Swoje umiejętności i wiedzę kształtował podczas licznych staży oraz stypendiów w największych ośrodkach muzyki elektronicznej na świecie. W 1982 roku odbył podyplomowe studia kompozytorskie w Guildhall School of Music and Drama w Londynie pod kierunkiem Alfreda Niemana i Roberta Saxtona. W 1986 roku wyjechał na staż komputerowy w Elektronmusikstudion w Sztokholmie, gdzie pracował pod kierunkiem Larsa Gunnara Bodina i Tamasa Ungvary'ego, zaś w 1991 roku przebywał jako kompozytor-rezydent w Międzynarodowym Instytucie Muzyki Elektroakustycznej w Bourges (Institut international de musique électroacoustique) we Francji pod kierunkiem Françoise Barrière.

Szeremeta za swoje kompozycje był wielokrotnie nagradzany w kraju i za granicą: otrzymał m. in. Grand Prix Konkursu Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda (1977), nagrodę Konkursu Radiofonii Polskiej (1979), nagrodę w Konkursie Muzyki Elektroakustycznej w Bourges (1981), nagrodę w Konkursie Muzyki Elektronicznej w Varèse (1984), nagrodę im. Henryka Warsa za całokształt dorobku kompozytorskiego przyznaną przez Stowarzyszenie Autorów ZAiKS (1987), nagrodę w Konkursie Międzynarodowej Trybuny Elektroakustycznej w Oslo (1989), nagrodę Trybuny Europejskiej Unii Radiowej w Budapeszcie (1995).

Przełomowy wpływ na jego edukację muzyczną i karierę wywarły trzy wydarzenia. Pierwszym z nich była współpraca z prof. Kaszyckim, dzięki której Szeremeta uzyskał możliwość nagrania dla Telewizji Polskiej swojej pierwszej partytury graficznej (Tygodniówka, 1971). Utwór wykonała słynna krakowska grupa jazz-rockowa „Laboratorium” Janusza Grzywacza pod batutą kompozytora. Dla 19-letniego studenta pierwszego roku akademii muzycznej stanowiło to nie lada osiągnięcie, ale przede wszystkim zadecydowało o rozpoznawalności Szeremety na europejskim rynku muzycznym. Kolejnymi kamieniami milowymi w zawodowym życiu kompozytora było asystowanie profesorowi Katlewiczowi w Filharmonii Krakowskiej przy pracy nad prawykonaniami dzieł Krzysztofa Pendereckiego oraz prezent od prof. Patkowskiego w postaci walizkowego syntezatora dźwięku – kultowego Mini Synthi. To przenośne, elementarne laboratorium syntezy wysokości i barwy dźwięku ostatecznie zdeterminowało karierę Szeremety.

W 1977 roku, zaraz po dyplomie, kompozytor otrzymał Grand Prix Konkursu Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda za utwór Wszytki Płacze. Nagrodą w konkursie było roczne stypendium kompozytorskie w USA, na które jednak Szeremeta nie mógł wyjechać ze względu na wprowadzenie w Polsce stanu wojennego w grudniu 1981 roku.

W tym samym czasie rozpoczął także współpracę z kwartetem wokalnym „Novi Singers”, z którym od 1976 aż do rozwiązania formacji w roku 1985 nagrywał i koncertował w Polsce i za granicą wspólnie z Ewą Wanat, Waldemarem Parzyńskim i Januszem Mychem, między innymi podczas Festiwalu Jazzowego Jazz Jamboree w Warszawie oraz Międzynarodowego Festiwalu Jazzowego w Montreux w Szwajcarii. Praca z „Novi Singers” zaowocowała przygotowaniem wielu transkrypcji i opracowań wokalnych polskiej muzyki ludowej, kolęd i mazurków Fryderyka Chopina. W 2001 reaktywowany zespół wystąpił na Festiwalu „Warszawska Jesień”. Współtworzył również grupę wokalną In Tune, dla której stworzył suitę jazzową Gwiazdozbiór (PolJazz).

Ryszard Szeremeta jest uważany za prekursora śpiewu scatem w Polsce.

Epizod śpiewaczy był jednak jedynie czymś w rodzaju muzycznej przygody, ponieważ najistotniejszą dziedzinę w twórczości Szeremety stanowiła muzyka eksperymentalna. Kompozytor zadebiutował na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień" w roku 1981 utworem symfonicznym Advocatus diaboli pod batutą Andrzeja Markowskiego.

Istotnym etapem w karierze Ryszarda Szeremety była współpraca z Andrzejem Trzaskowskim, dla którego w latach 1979–1986 skomponował wiele utworów wykonywanych później przez Orkiestrę Jazzową Studio S-1 Polskiego Radia. W latach 1985–1999 koncertował z trio „Crossover”, które tworzył wraz z Janem Pilchem, Davidem Pituchem i Jarosławem Kapuścińskim.

W latach dziewięćdziesiątych był członkiem Komisji Repertuarowej Festiwalu „Warszawska Jesień” oraz wiceprezesem Związku Kompozytorów Polskich, a także komponował dla Besta Film, ARD, ZDF, SDF, Arte oraz 3Sat. W tym okresie wielokrotnie prezentował swoje kompozycje podczas imprez muzycznych na całym świecie, między innymi w Lincoln Center w Nowym Jorku i na Uniwersytecie Pensylwanii w Filadelfii.

Od roku 1989 jest wydawcą szwajcarskiego wydawnictwa multimedialnego Arcadia Music Services International, którego nakładem ukazało się jego dziesięć płyt monograficznych.

W latach 1999–2010, na zaproszenie Wojciecha Kępczyńskiego (reformatora Teatru Muzycznego Roma), prowadził działalność impresaryjną. Dla Teatru Roma wylicencjonował w Anglii, Francji i USA musicale: Miss Saigon‚ Grease‚ Koty‚ Taniec Wampirów Romana Polańskiego, Upiór w Operze oraz Nędzników.

Szeremeta należy do wąskiego grona prekursorów muzyki elektronicznej, eksperymentalnej i elektroakustycznej w Polsce, czego wyrazem było sprawowanie przez niego (z rekomendacji prof. Józefa Patkowskiego) funkcji kierownika Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia w Warszawie w latach 1985–1999. Podczas całego okresu pracy skomponował także wiele utworów na potrzeby filmu oraz muzyki rozrywkowej. Od 1986 jest członkiem Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Elektroakustycznej w Bourges.

Kompozytor, przez niemal całe życie zawodowe związany z Międzynarodowym Festiwalem Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, zaprezentował na nim dziewięć prawykonań swoich utworów, między innymi Triple Concerto for 3-tape exposition z 1995 roku, nagrodzony w konkursie Europejskiej Unii Nadawców Telewizyjnych i włączony przez jury Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej do programu Światowych Dni Muzyki Seul 1997.

aktualizacja: 2002, 2008 (mk), 2017, 2022 (wa)

kompozycje