Marian Zygmunt Dygat,
pianista, kameralista i pedagog; ur. 2 października 1894, Kraków; zm. 14 października 1977, Paryż. Naukę gry na fortepianie rozpoczął jako kilkuletni chłopiec pod kierunkiem Klary Czop-Umlaufowej, początkowo prywatnie, a od 1908 w założonym przez nią Instytucie Muzycznym w Krakowie. W 1917 podjął studia z zakresu filologii i historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, z których wkrótce zrezygnował. Tego samego roku wyjechał do Wiednia, gdzie został studentem w klasy fortepianu Jerzego Lalewicza w Akademie für Musik und darstellende Kunst. Dodatkowo pobierał prywatne lekcje u Emila von Sauera. Studia ukończył z wyróżnieniem w 1919. W 1920 osiadł na stałe w Paryżu. W lutym 1925 zagrał po raz pierwszy w Warszawie w Filharmonii Warszawskiej, a trzy miesiące później w Krakowie. W 1928 dał serię występów we Francji oraz odbył tournée artystyczne po Stanach Zjednoczonych. Od 1928 do 1932 (w miesiącach letnich) był uczniem Ignacego Jana Paderewskiego w Morges w Szwajcarii. Do wybuchu II wojny światowej regularnie koncertował w paryskiej sali Théâtre des Champs Elysées, salach Hagi, Londynu, Warszawy, Krakowa, Lwowa i innych. Ceniony był za interpretacje utworów Fryderyka Chopina, Claude’a Debussy’ego oraz dzieł współczesnych kompozytorów – Karola Szymanowskiego, Enrique Granadosa, Maurice’a Ravela, Francisa Poulenca i Paderewskiego. W latach międzywojennych został współzałożycielem Organizacji Ruchu Muzycznego w Polsce (ORMUZ), biorąc w niej aktywny udział jako solista i kameralista na koncertach umuzykalniających, urządzanych w miejscowościach prowincjonalnych.
Lata II wojny światowej Zygmunt Dygat spędził we Francji – w Paryżu i Grenoble. Występował w obozach Wojska Polskiego, dawał koncerty na cele francuskie. Pod przykrywką wolnego artysty brał udział w przerzutach do Anglii kurierów i łączników polskich władz podziemnych. Wytropiony przez Niemców, został aresztowany przez gestapo. Cudem uniknął śmierci, ponieważ omyłkowo został zwolniony z więzienia.
Po wojnie wznowił działalność koncertową – w 1948 odbył trzymiesięczne tournée po Stanach Zjednoczonych (m.in. Nowy Jork, Chicago, Detroit, Buffalo, Waszyngton), rok później, z okazji 100. rocznicy śmierci Chopina, dał wiele recitali chopinowskich, w tym galowe w Paryżu i Londynie (nagrane przez BBC). Grał również jako kameralista ze skrzypkami: Eugenią Umińską i Henrykiem Szeryngiem. Działalność estradową zakończył w 1960.
Zygmunt Dygat od 1958 był profesorem wyższego kursu fortepianu w Konserwatorium im. Sergiusza Rachmaninowa w Paryżu. Sprawował również funkcję prezesa Stowarzyszenia Młodych Muzyków Polaków.
aktualizacja: kwiecień 2008
|
