wykonawcy (M)

fagocista i dyrygent; ur. 4 października 1962, Paryż. Studiował grę na fagocie u André Sennedata, Amaury’ego Walleza i Danny’ego Bonda w Konserwatorium w Hadze oraz dyrygenturę pod kierunkiem Charlesa Brucka w Pierre Monteux Memorial School w Hancock (Maine, Stany Zjednoczone).

W 1984 został laureatem I nagrody na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Dawnej w Brugii.

Początkowo działał jako fagocista w La Chapelle Royale w Paryżu, Les Arts Florissants w Caen i Clemencic Consort w Wiedniu. W 1982 założył zespół barokowy Les Musiciens du Louvre, wykonujący na instrumentach historycznych repertuar barokowo-klasyczny. W 1993 stanął na czele Amsterdam Bach Solisten oraz objął funkcję dyrektora studia operowego przy Centre de Musique Baroque de Versailles. Od 1997 do 2000 był dyrektorem artystycznym Vlaamse Opera w Antwerpii.

Uznanie przyniosły artyście interpretacje dzieł kompozytorów francuskich (Jeana-Baptiste Lully’ego, Marca-Antoine Charpentiera, Jeana-Philippe Rameau, Marina Maraisa i Jeana-Josepha de Mondonville’a), oper – Georga Friedricha Haendla (Teseo, Juliusz Cezar, Semele, Acis i Galatea, Amadigi di Gaula, Ariodante), Christopha Willibalda Glucka (Armida, Alcesta, Ifigenia na Taurydzie), Claudio Monteverdiego (Koronacja Poppei), Wolfganga Amadeusa Mozarta (Idomeneo, król Krety, Don Giovanni, Uprowadzenie z Seraju, Wesele Figara, Mitrydates, król Pontu, Czarodziejski flet), utworów niemieckiego i francuskiego romantyzmu (m.in. Oberon Carla Marii von Webera, Holender tułacz Richarda Wagnera, Robert diabeł Giacomo Meyerbeera, Carmen Georgesa Bizeta, Manon Julesa Masseneta) oraz kompozycji twórców XX wieku – Igora Strawińskiego, George’a Gershwina, Claude’a Debussy’ego, Benjamina Brittena i Johna Adamsa.

Marc Minkowski współpracuje ze słynnymi scenami operowymi w Europie – wenecką La Fenice, Operą Flandryjską w Antwerpii, Netherlands Opera w Amsterdamie, drezdeńską Semperoper, teatrami operowymi Brukseli i Madrytu. W 2006 przygotował w Operze Paryskiej nową realizację Ifigenii na Taurydzie w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego, w 2007 w Operze w Zurychu wystawił Il trionfo del tempo Haendla oraz dyrygował Peleasem i Melizandą Debussy’ego z udziałem Orkiestry Teatru Stanisławowskiego w Moskwie. Ponadto występował na Festiwalu w Salzburgu (z Orkiestrą Mozarteum), jak również festiwalach w Bochum, Madrycie, Paryżu, Aix-en-Provence, Genewie i Toronto.

Pracował z takimi orkiestrami, jak Mahler Chamber Orchestra (której jest stałym gościnnym dyrygentem), Orkiestrą Filharmonii Berlińskiej, Orchestre National de France, City of Birmingham Symphony Orchestra, Orchestre Philharmonique de Radio France, Orchestre de Paris, Staatskapelle Dresden, Wiener Symphoniker, RSO Frankfurt, Deutsches Symphonie Orchester, Chamber Orchestra of Europe, Los Angeles Philharmonic Orchestra, Cleveland Orchestra. Kilkakrotnie koncertował także w Polsce, zarówno z Les Musiciens du Louvre, jak i polskimi muzykami: zespołem Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie, orkiestrą Sinfonietta Cracovia, Orkiestrą Kameralną Miasta Tychy „Aukso”, Sinfonią Varsovią i Orkiestrą Filharmonii Narodowej.
Pod jego batutą występowały takie artystki, jak Anne Sophie von Otter, Magdalena Kožená, Mireille Delunsch i Cecilia Bartoli (z którą w 2005 nagrał album Opera proibita).

Dyskografia Marca Minkowskiego jest bardzo bogata i obejmuje m.in.: Rameau „Hippolyte et Aricie” – Diapason d’Or, Orphee d’Or i Cannes Classical Award (1995), Haendel „Ariodante” – Cannes Classical Award, Classic CD Award (1997), Rameau „Dardanus” – Diapason d’Or (2000), Gluck „Iphigenie en Tauride” – Diapason d’Or, Echo Award (2001), Haendel „Herkules” – Diapason d’Or, Choc du Monde de la Musique (2002), Haendel „Giulio Cesare” – Diapason d’Or (2003), Berlioz „Symfonia fantastyczna” – Preis der Deutschen Schallplattenkritik (2003), French Arias (z Magdaleną Koženą) – Gramophone Award (2003).

W latach 2008-2012 artysta sprawował obowiązki dyrektora muzycznego orkiestry Sinfonia Varsovia.

Wśród nagród i wyróżnień zdobytych przez Marca Minkowskiego - nagroda francuskiej Academié du Disque Lyrique – Złoty Orfeusz dla najlepszego młodego dyrygenta, tytuł Chevalier du Mérite (2004) nadany przez prezydenta Republiki Francuskiej, Order Sztuki i Literatury (2011), Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2012).

W 2014 roku w Warszawie miała miejsce premiera filmu dokumentalnego Minkowski. Saga Rafaela Lewandowskiego, który odkrył przeszłość przodków kompozytora, polskich patriotów, przedstawicieli elity II RP.

aktualizacja: 2008, 2010 (mk), 2022 (wa)

literatura wybrana