Polmic - FB

omówienia utworów (M)

A B C D E F G H J K L Ł M N O P R S T U W Z Ż


Mykietyn Paweł

Sonety Shakespeare’a


na sopran męski i fortepian (2000)
Sonety Shakespeare’a na sopran męski i fortepian Pawła Mykietyna powstały w marcu i kwietniu 2000 roku. Kompozytor dedykował je swojej żonie, Kasi.
Siedem wybrany tekstów sonetów Williama Shakespeare’a stało się podstawą sześciu utworów: I – nr 116 Let me not to the marriage of true minds (Nie ma miejsca we wspólnej dwojga serc przestrzeni), II – nr 34 Why didst thou promise such a beateous day (Czemuż mnie upewniałeś, że dzień piękny będzie), III – nr 8 Music to hear, why hear’st thou music sadly? (Głos jak muzyka mając, czemuż przy muzyce smutniejesz?), IV – nr 147 My love is as a fever (Miłość mnie jak gorączka rozszalała trawi), V – nr 135, 136 Whoever hath her wish (Inne mają zachcianki), VI – nr 66 Tir’d with all these, for restful death I cry (W śmierć jak w sen odejść pragnę, znużony tym wszystkim). Kompozytor opracował je na sopran męski. Wybór głosu kobiecego w wersji męskiej częściowo podyktowany był specyfiką wierszy – ich twórca kierował je do adresata o niejednoznacznie określonej płci. Paweł Mykietyn tak tłumaczył ten zabieg w jednym z wywiadów:
„Wybierając sonety i tworząc swój cykl nie kierowałem się seksualnością ich autora. Znajdując w nich piękno pragnąłem je wyrazić w oryginalny sposób. Już podczas prac nad utworem pomyślałem o Jacku Laszczkowskim, obdarzonym unikatowym w skali europejskiej sopranem. Oczywiście androgyniczność sonetów w połączeniu z męskim sopranem nabiera dodatkowego kontekstu. Jednak głównym powodem powierzenia utworu Jackowi była Jego wyjątkowa maestria wykonawcza. (…) Chciałem stworzyć utwór, w którym głos i fortepian są partnerami, tworzą równoprawny duet.” (Patrzę w głąb swojej duszy – z Pawłem Mykietynem rozmawia Bronisław Tumiłowicz, „Muzyka21” 2003 nr 5, s. 16)
Pod względem stylistycznym Sonety przynależą do postmodernistycznego okresu w twórczości kompozytora. W ich muzyce znajdziemy odniesienia zarówno do utworów Antona Weberna i jego punktualizmu (w partii fortepianu), jak i do klasycznej, wirtuozowskiej arii z licznymi ozdobnikami. Poszczególne sonety cechuje przy tym podążająca za ich słowami silna ekspresja o wielorakich, często kontrastujących ze sobą odcieniach emocji: dramatyzm sąsiaduje z liryzmem, patos z wyciszeniem, radość ze smutkiem, i w końcu miłość z samotnością. Ich wymowę kompozytor podkreślił odpowiednim zestawem środków technicznych, fakturalnych i wyrazowych, m.in. efektem echa i kanonem, dla oddania idei zjednoczenia kochanków (w III sonecie), romantycznym rozmachem, podkreślonym błyskotliwą figuracją fortepianu (w IV sonecie), czy zamierzoną „rubasznością” artykulacji (w V sonecie). W partii wokalnej oprócz tradycyjnego śpiewu – płynnej, szerokiej kantyleny (w II i VI sonecie) – odnajdziemy także mowę i krzyk (w I sonecie) oraz śmiech (w V sonecie).
Prawykonanie Sonetów Shakespeare’a miało miejsce 20 września 2000 roku podczas Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, w interpretacji Jacka Laszczkowskiego i pianisty Macieja Grzybowskiego. W 2008 roku nagranie utworu w wykonaniu tego samego śpiewaka i Macieja Piszka przy fortepianie ukazało się na płycie, wydanej przez Polskie Wydawnictwo Audiowizualne.
Anna Iwanicka-Nijakowska