Polmic - FB

z historii muzyki polskiej

Lessel Franciszek

Lessel Franciszek, kompozytor i pianista; ur. ok. 1780, Warszawa; zm. 26 grudnia 1838, Piotrków Trybunalski. Pierwsze lekcje muzyki pobierał u swojego ojca, Wincentego Ferdynanda – kompozytora, pianisty i pedagoga czeskiego pochodzenia. Pod koniec 1799 wyjechał do Wiednia, gdzie podjął studia kompozytorskie u Josepha Haydna i kontynuował je do śmierci swego mistrza w 1809.
Jeszcze przed wyjazdem do Wiednia Lessel koncertował, początkowo w smyczkowym zespole kameralnym we Lwowie (m.in. wraz z Karolem Kurpińskim i Karolem Lipińskim u hr. Łączyńskiego), później również jako pianista. Podczas studiów w Wiedniu wielokrotnie przyjeżdżał do Polski i na dworze Lubomirskich w Łańcucie pracował jako nadworny muzyk. Od 1809, po powrocie na stałe do kraju, występował jako pianista, wykonując zawsze własne utwory – m.in. w Krakowie oraz w Teatrze Narodowym w Warszawie. Grał także na harmonijce szklanej, cieszącej się wówczas wielką popularnością oraz udzielał lekcji muzyki. Przez pewien czas był jednym z dyrektorów Towarzystwa Amatorskiego Muzycznego w Warszawie.
Przez resztę życia pracował w zawodach niemuzycznych, nie zaniechał jednak komponowania. W 1812 został administratorem w majątku Gzików koło Kalisza. Od 1823 był pełnomocnikiem dóbr Marii Wirtenberskiej w Pilicy, w latach 30-tych zarządzał majątkiem Popławskich w Pęcicach. W 1836 został administratorem w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego w Marymoncie, a w 1837 – inspektorem Gimnazjum Gubernialnego w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie pracował aż do śmierci.

WAŻNIEJSZE KOMPOZYCJE:

– orkiestrowe:
Uwertura C-dur op. 10
Symfonia h-moll
Symfonia Es-dur
Symfonia B-dur
Symfonia D-dur
Symfonia g-moll (1805)

– na instrument solowy z towarzyszeniem orkiestry:
Adagio et rondeau à la polonaise op. 9 na fortepian i orkiestrę (1807)
Caprice et variations op. 10 na fortepian i orkiestrę
Potpourri op. 12 na fortepian i orkiestrę
Koncert na fortepian i orkiestrę C-dur op. 14
Koncert na róg i orkiestrę E-dur
Koncert na róg i orkiestrę Es-dur
Koncert na 2 flety i orkiestrę
Marsz na flet i orkiestrę
Wariacje na flet i orkiestrę
Wariacje na róg i orkiestrę
Capriccio D-dur na klarnet i orkiestrę

– kameralne:
Trzy duety koncertowe op. 1 na 2 flety
Kwartet na flet, skrzypce, altówkę i wiolonczelę op. 3
Grand Trio Es-dur op. 4 na fortepian, klarnet i róg (1804)
Trio na fortepian, skrzypce i wiolonczelę E-dur op. 5
Duo pour deux flûtes et Variations sur un thème de l’opéra Faniska de Cherubini op. 7
Fantaisie caractéristique op. 31 na fortepian, skrzypce, altówkę i wiolonczelę (1822)
Dwa sekstety na 2 klarnety, 2 rogi i 2 fagoty
Trzy partity na 2 klarnety, 2 rogi i 2 fagoty
Kwartet fortepianowy Es-dur
Kwintet fortepianowy f-moll
Kwartet smyczkowy nr 1 A-dur
Kwartet smyczkowy nr 6 D-dur
Kwartet smyczkowy nr 8 B-dur (1824)
Fantazja na kwartet smyczkowy
Tercet na 2 klarnety i fagot
Duet na 2 klarnety
Wariacje na fortepian na 4 ręce i skrzypce

– fortepianowe:
Trzy sonaty fortepianowe op. 2
Fantazja C-dur op. 8
Adagio i fuga d-moll op. 11, na 4 ręce
Fantazja e-moll op. 13
Wariacje op. 15 nr 1
Wariacje op. 15 nr 2
Nowy polonez D-dur

– wokalno-instrumentalne:
Msza C-dur na 4 głosy solowe, chór mieszany i orkiestrę
Msza B-dur na 4 głosy solowe, chór mieszany, orkiestrę i organy (1813)
Msza żałobna G-dur na 4 głosy solowe, chór mieszany, orkiestrę i organy
Ave Regina, offertorium na 3 głosy i orkiestrę
Graduale Benedictus et venerabilis na głosy i orkiestrę
Trzy motety na głos, 2 skrzypiec, bas i organy
Tantum ergo na 4 głosy i orkiestrę

– pieśni na głos i fortepian do słów Juliana Ursyna Niemcewicza:
Piast
Boleslaw Śmiały
Władysław Jagiełło
Zawisza Czarny
Kazimierz Jagiellończyk
Jan Tarnowski
Stefan Batory
Jan Kazimierz
Jan III Sobieski
Pogrzeb księcia Józefa Poniatowskiego

– balety:
La Dancomanie
Les marchands de Modes