Hasła osobowe

Publikacje:

książki

Zaczęło się od fonografu..., PWM, Kraków 1986

artykuły

Podstawy nowej integracji audiowizualnej w filmie współczesnym, „Muzyka” 1975 nr 4

Szostakowicz, „Kultura” 1975 nr 37

Umberta Eco dzieło otwarte w nowej muzyce, „Ruch Muzyczny” 1975 nr 10

Czy istnieje artystyczna specyfika fonografii, „Ruch Muzyczny” 1976 nr 8

Niektóre cechy symbolicznego idiolektu „Beriery” Skolimowskiego, w: Z zagadnień semiotyki sztuk masowych, zespół red. A. Helman, M. Hopfinger, H. Książek-Konicka, seria „Studia z Teorii Filmu i Telewizji”, tom 5, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1977

„Róża wiatrów” Włodzimierza Kotońskiego, „Ruch Muzyczny” 1978 nr 4

Marka Stachowskiego poemat brzmień, „Ruch Muzyczny” 1979 nr 3

Live electronic music. Krok w przyszłość czy zwrot ku tradycji?, „Ruch Muzyczny” 1979 nr 18

Reżyseria dźwięku – sztuka XX wieku, „Ruch Muzyczny” 1980 nr 15

Augustyn Bloch: „Anenaiki” i „Carmen biblicum”, „Polish Music – Polnische Musik” 1980 nr 4

Paula Hindemitha estetyka dźwięków, w: Poetyka muzyczna. Autorefleksje kompozytorskie: warsztatowe, teoretyczne i estetyczne. Sesja naukowa w 90-lecie Akademii Muzycznej w Krakowie, 22-24 maja 1978 (wybór materiałów), seria „Zeszyty Naukowe Zakładu Analizy i Interpretacji Muzyki Akade, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1983

Kazimierz Serocki: „Pianophonie” na fortepian i elektroniczne przetworzenie dźwięku i orkiestrę, „Ruch Muzyczny” 1983 nr 11

Od Abakanowicza do... (Fonografia w Polsce), „Ruch Muzyczny” 1985 nr 3

Od Abakanowicza do... (Fonografia w Polsce) (2), „Ruch Muzyczny” 1985 nr 4

Światosław Richter w Polskim Radiu (wywiad), "Studio" 1992 nr 2

Nigdy nie byłem neoklasykiem (wywiad z Witoldem Lutosławskim), "Studio" 1992 nr 3

Na początku był Bartók (wywiad z Midori), "Studio" 1993 nr 6

Zawierzyłem losowi (wywiad z Janem Krenzem), "Studio" 1993 nr 7

Przeżyłem przełom (wywiad z Antonim Witem), "Studio" 1993 nr 7

Zawsze jestem sobą (wywiad z Henrykiem Mikołajem Góreckim), "Studio" 1993 nr 8

Radio, telewizja i dobre obyczaje, "Studio" 1994 nr 1

Jeszcze jedna III Symfonia? (o Krzesanym Wojciecha Kilara), "Studio" 1994 nr 2

Cztery życia (wywiad z Mścisławem Rostropowiczem), "Studio" 1994 nr 3

Stare, dobre radio (wywiad z Krzysztofem Michalskim, prezesem Polskiego Radia S.A.), "Studio" 1994 nr 5

Następca Bernsteina? (wywiad z Charlesem Dutoit), "Studio" 1994 nr 9

Muzyka potrzebuje powietrza (wywiad z Simonem Rattlem), "Studio" 1994 nr 10

Polska "Dziewiąta" (wywiad z Kazimierzem Kordem), "Studio" 1995 nr 4

Nie ma nut mniej ważnych (wywiad z Januszem Olejniczakiem), "Studio" 1995 nr 5

Muzyka jest wizytówką radia (wywiad ze Stanisławem Jędrzejewskim, wiceprezesem Polskiego Radia S.A.), "Studio" 1996 nr 1

Każda muzyka jest współczesna (wywiad z Trevorem Pinockiem), "Studio" 1996 nr 2

Metropolitan, "Warszawska Jesień" i Studio S1 (wywiad z Edwardem Pałłaszem, dyrektorem Programu 2 Polskiego Radia), "Studio" 1996 nr 2

Gdzie się mieści dusza? (wywiad z Pawłem Szymańskim), "Studio" 1996 nr 9

Klasyka bez klasy (o tanich płytach), "Studio" 1997 nr 6

Karłowicz i inni, "Studio" 1997 nr 7

His Master's Voice (historia firmy EMI), "Studio" 1997 nr 9

Stwórzmy lobby muzyczne (wywiad z Małgorzatą Jedynak-Pietkiewicz, kierownikiem redakcji muzycznej Programu 2 TVP), "Studio" 1997 nr 9

Nie rezygnujemy z funkcji publicznych (wywiad z Markiem Lipińskim, wiceprezesem Polskiego Radia S.A.), "Studio" 1997 nr 10

Zobaczymy... (wywiad z Krzysztofem Michalskim, prezesem Polskiego Radia S.A.), "Studio" 1997 nr 11

Vivaldi "Cztery pory roku", "Studio" 1998 nr 2

100 lat na żółto (historia Deutsche Grammophon), "Studio" 1998 nr 4

Grieg "Peer Gynt", "Studio" 1998 nr 4

Nie lubię Spice Girls (wywiad z Nigelem Kennedym), "Studio" 1998 nr 5

Skorzystają wszyscy (wywiad z Radosławem Mleczko, prezesem Radia Classic), "Studio" 1998 nr 7

Prokofiew Symfonia "Klasyczna", "Studio" 1998 nr 10

Przezwyciężyć nonsens (wywiad z Edwardem Pałłaszem, dyrektorem Programu 2 Polskiego Radia), "Studio" 1998 nr 11

Nie lubię piosenek (wywiad z Ewą Łętowską), "Studio" 1998 nr 12

Jestem kobietą (wywiad ze Sławomirą Łozińską), "Studio" 1999 nr 1

Jestem optymistą (wywiad z Jackiem Kaspszykiem), "Studio" 1999 nr 5

Od Rinalda do Imenea, w: Nieśmiertelna chimera. 400-lecie opery w Warszawskiej Operze Kameralnej, Warszawska Opera Kameralna, Warszawa 2000

Tradycja i współczesność, w: Nieśmiertelna chimera. 400-lecie opery w Warszawskiej Operze Kameralnej, Warszawska Opera Kameralna, Warszawa 2000

Dramat twórcy i jego bohaterów, w: VIII Festiwal Oper Barokowych, Warszawska Opera Kameralna, Warszawa 2001

Londyński sukces, w: VIII Festiwal Oper Barokowych, Warszawska Opera Kameralna, Warszawa 2001

Fonografia artystyczna, w: Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku: antologia, projekt i red. naukowa M. Hopfinger, seria „Z prac Instytutu Badań Literackich PAN”, Oficyna Naukowa, Warszawa 2002

Osoby Tagi: Muzykolog

muzykolog i reżyser dźwięku, publicysta, dziennikarz, organizator życia muzycznego; ur. 1 stycznia 1951, Bielsko Biała. W 1969 ukończył Liceum Muzyczne w Bielsku-Białej w klasie fortepianu. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim i Uniwersytecie Warszawskim (muzykologia, 1969 - 1974), w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie (reżyseria dźwięku, 1970 - 1975) oraz na Uniwersytecie w Utrechcie (sonologia, 1976). W roku 1987 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie rozprawy Rozwój techniki a kształtowanie się muzycznej świadomości fonograficznej.

Pracował w Polskim Radiu jako redaktor, dziennikarz i realizator dźwięku (1974 - 1981). Zweryfikowany negatywnie i zwolniony w stanie wojennym pracował kolejno w Wytwórni Filmów Dokumentalnych jako operator dźwięku (1982 - 1983), w Polskim Wydawnictwie Muzycznym jako redaktor (1984 - 1988) i w Akademii Muzycznej w Warszawie jako adiunkt (1988 - 1994). Po powrocie do Polskiego Radia w 1991 roku zorganizował tam Redakcję Aktualności Kulturalnych z pierwszym dziennikiem kulturalnym w Polskim Radiu, której był kierownikiem do 1994 roku. W 1992 założył Magazyn płytowy i radiowy "Studio", którego był redaktorem naczelnym do 1999 roku. Następnie pracował w Warszawskiej Operze Kameralnej jako specjalista do spraw wydawniczych (1999 - 2002). W latach 2009 - 2013 pełnił funkcję prezesa zarządu Polskich Nagrań. W 2001 roku założył Polskie Centrum Informacji Muzycznej POLMIC w Związku Kompozytorów Polskich, reprezentujące Polskę w International Association of Music Infomation Centres IAMIC. Od tego czasu jest dyrektorem POLMIC.

Członek Związku Kompozytorów Polskich od 1973 roku, od 1997 do 1999 roku wchodził w skład Prezydium Zarządu Głównego, od 1999 do 2003 roku pełnił funkcję wiceprezesa, a od 2003 do 2009 roku - sekretarza generalnego. W 2015 został wybrany Prezesem ZKP.

Ponadto od 1983 jest członkiem Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej; w latach 1986-1988 pełnił funkcję sekretarza Towarzystwa. Od 1995 jest również członkiem Towarzystwa im. Witolda Lutosławskiego. W latach 2005-2011 pełnił funkcję członka Zarządu International Association of Music Information Centres.

Autor książki Zaczęło się od fonografu... (Kraków 1986). Współpracował z "Tygodnikiem Powszechnym" (1976-1984), był współpracownikiem "Ruchu Muzycznego". Kilkadziesiąt jego artykułów i wywiadów ukazało się w magazynie płytowym i radiowym "Studio" (1992-1999). Wśród publikowanych tekstów znalazło się kilkadziesiąt omówień programów koncertowych, recenzje z koncertów, omówienia do płyt oraz kilkaset recenzji płytowych.

Jako dziennikarz radiowy prowadził w Polskim Radiu autorskie audycje poświęcone muzyce, najnowszym nagraniom płytowym i wydarzeniom kulturalnym, m.in. audycję cykliczną Nowe nagrania radiowe przedstawia Mieczysław Kominek (1977), cykl audycji Muzyka słuchana zza konsolety (1977-1981), audycje cykliczne: Radiowe nagrania miesiąca (1979-1981), Tydzień muzyczny w kraju (1980-1981), dziennik kulturalny Wiadomości kulturalne (1991-1993) oraz magazyn cykliczny Vivo (1991-1993).

aktualizacja: listopad 2016 (wa)

Dyskografia:

Dialog. Maciej Grzybowski, piano (Berg, Mykietyn, Szymański, Schönberg, Bach) - Universal 476 155 7 (2004)

Szymański Dwie etiudy - CD Accord, ACD 038 (1997)

Publikacje:

Ekspresja ujarzmiona., O dwóch kompozycjach Andrzeja Czajkowskiego, „Tygodnik Powszechny” 2004 nr 2, z dn. 11 stycznia 2004

Literatura:

Cyz Tomasz, Dialogi z czasem, O koncertach Kwartetu Śląskiego i Macieja Grzybowskiego, „Tygodnik Powszechny” 2004 nr 6, z dn. 8 lutego 2004

Mam nadzieję, że jestem stronniczy, Z Maciejem Grzybowskim rozmawia Dorota Kozińska, "Ruch Muzyczny" 2004 nr 6, s.36-38

Szwarcman Dorota, Czy pianista może być inteligentny?, "Ruch Muzyczny" 2004 nr 6, s. 38

Mówi Maciej Grzybowski, "Ruch Muzyczny" 2007 nr 17, s.5

Osoby Tagi: Wykonawca

pianista; ur. w 1968 roku, Warszawa. Działalność artystyczną rozpoczął w 1990 roku. W latach 1991-92 współpracował z orkiestrą Sinfonia Varsovia pod batutą takich mistrzów, jak Jan Krenz, Witold Lutosławski, Krzysztof Penderecki, Grzegorz Nowak. W latach 1992-2005 był członkiem zespołu NONSTROM. W latach 1996-2000 wspólnie z Justyną Rekść-Raubo sprawował funkcję kierownika artystycznego stołecznego cyklu koncertowego NONSTROM prezentuje. W latach 2003-2004, dzięki zaangażowaniu i zapałowi Michała Bristigera, doprowadził do wykonania ponad 100 minut muzyki Andrzeja Czajkowskiego. W 2005 roku debiutował w Sali Mozarta w Bolonii, gdzie jego recital złożony z dzieł Fryderyka Chopina, Andrzeja Czajkowskiego, Pawła Mykietyna i jego własnej kompozycji – Pezzo Vitcazzo na fortepian (Musica vitcaziana), okrzyknięty został artystycznym wydarzeniem ostatnich lat. W tym samym roku miał miejsce jego debiut w Stanach Zjednoczonych (Nowy Jork, Long Island), gdzie również wystąpił z recitalem. W 2006 wziął udział w trzech koncertach (recital, koncert kameralny, koncert z orkiestrą) na Festiwalu Muzyki Pawła Szymańskiego w Studiu im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie i zarejestrowanym na DVD. Tego samego roku zadebiutował na scenie operowej Teatru Wielkiego w Warszawie w roli pianisty w Zapiskach tego, który odszedł Leoša Janáčka i Sonetach Szekspira Mykietyna, zainscenizowanych przez Leszka Mądzika i wyreżyserowanych przez Łukasza Kosa. W 2007 roku w ramach Międzynarodowego Festiwalu „Sacrum-Profanum” w Krakowie, podczas jednego wieczoru wykonał w Filharmonii Krakowskiej komplet Sonat fortepianowych Charlesa Ivesa, co zostało uznane za jedno z najważniejszych wydarzeń imprezy. W 2008 roku dokonał polskiego prawykonania Koncertu fortepianowego Andrzeja Czajkowskiego i zadebiutował w Wielkiej Brytanii na festiwalu „Sounds New” w Canterbury, występując obok Arditti Quartet, London Sinfonietty i Ensemble Interconterporain, a także wziął udział w kolejnej edycji warszawskiego Festiwalu „Chopin i jego Europa” (obok takich gwiazd, jak Ivo Pogorelić czy Grigorij Sokołow), gdzie wykonał II Koncert fortepianowy Andrzeja Czajkowskiego. W 2009 ponownie został zaproszony na Festiwal do Cantenbury i wystąpił z Olgą Pasiecznik oraz Kwartetem Śląskim. W maju 2009 miał miejsce jego debiut w Londynie – zagrał I Koncert fortepianowy Dmitrija Szostakowicza w St. John’s Smith Square, w czerwcu wystąpił na festiwalu mistrzowskich recitali „Piotr Anderszewski i przyjaciele” w Łodzi obok gwiazd światowej pianistyki.
W 1992 roku zdobył nagrodę główną i nagrodę specjalną na I Konkursie Muzyki XX wieku dla Młodych Wykonawców, organizowanym w Warszawie przez Polskie Towarzystwo Muzyki Współczesnej, w 1997 roku - uznany został za Indywidualność Roku, zaś rok później wspólnie z zespołem NONSTROM otrzymał nagrodę specjalną na IV Międzynarodowym Konkursie Muzycznym w Düsseldorfie.
Maciej Grzybowski występuje jako solista i kameralista, m.in. z Dorotą Anderszewską, Anną Karasińską, Urszulą Kryger, Olgą Pasiecznik, Jadwigą Rappé, Jerzym Artyszem, Andrzejem Bauerem, Krzysztofem Bąkowskim, Jonathanem Del Marem, Jakubem Jakowiczem, Jackiem Kaspszykiem, Adamem Klockiem, Adamem Kruszewskim, Jerzym Maksymiukiem, Wojciechem Michniewskim, Ivanem Monighettim, Markiem Mosiem, Januszem Olejniczakiem, Pawłem Mykietynem, Wojciechem Rajskim, Håkanem Rosengrenem, a także Kwartetem Camerata, Kwartetem Śląskim, Royal String Quartet, Orkiestrą AUKSO, Orkiestrą Leopoldinum, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia, orkiestrą Sinfonia Varsovia, Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej, Polską Orkiestrą Radiową. Swoje dzieła dedykowali mu: Paweł Mykietyn (Epifora) i Paweł Szymański (Singletrack).
Brał udział w takich festiwalach, jak „Warszawska Jesień”, „Musica Polonica Nova” we Wrocławiu, „Musica Electronica Nova” we Wrocławiu, „Forum im. Witolda Lutosławskiego” w Warszawie, „Warszawskie Spotkania Muzyczne”, Festiwal Muzyczny Polskiego Radia w Warszawie (podczas jednej z edycji wystąpił z dwoma półrecitalami z Nelsonem Goernerem i Piotrem Anderszewskim), Festiwal Muzyki Kameralnej „Kwartet Śląski i jego goście” w Rybnej, „Sacrum-Profanum” w Krakowie, Festiwal Muzyki Polskiej w Krakowie, „Chopin i jego Europa” w Warszawie, „Biennale Muzyki Współczesnej” w Zagrzebiu, „Hofkonzerte im Podewil” w Berlinie, „International Piano Stars” w Liepai, „Last Night of the Proms” (wykonał Koncert fortepianowy Edvarda Griega z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia pod dyrekcją Jonathana Del Mara), „Sounds New” w Canterbury, jak również we Lwowie, w Kijowie i Odessie.
Artysta ma dorobku nagrania radiowe oraz telewizyjne. W 2004 ukazała się jego debiutancka, autorska płyta z utworami Johanna Sebastiana Bacha, Albana Berga, Pawła Mykietyna, Arnolda Schönberga oraz Pawła Szymańskiego (Universal Music Polska), w 2006 wydał drugą solową płytę – z kompozycjami Szymańskiego (EMI Classics). Obecnie planuje nagranie trzeciej solowej płyty.

aktualizacja: lipiec 2009

Twórczość:

Henryk Mikołaj Górecki rozpoczynał swoją kompozytorską karierę jako skrajny awangardzista. Jego utwór Scontri, wykonany po raz pierwszy na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” w 1960 roku, był wyzwaniem dla słuchaczy i ze swoimi szokującymi nowoczesnością brzmieniami stał się symbolem polskiej awangardy muzycznej. W 1976 roku Górecki rzucił nowe wyzwanie: w III Symfonii „Symfonii pieśni żałosnych”, wykonanej również na „Warszawskiej Jesieni” przeszedł na pozycje radykalnie odmienne, upraszczając swój język i redukując środki wyrazu. Jedni okrzyczeli go geniuszem, inni uznali za dyletanta. Kompozytor pozostałby jednak jednym z wielu „nawróconych” na tradycję awangardzistów, gdyby nie niezwykłe wydarzenia, które miały miejsce szesnaście lat później. W 1992 roku III Symfonia trafia na pierwsze miejsca amerykańskich i angielskich list przebojów, a o Góreckim mówi cały świat. Sprawiła to płyta amerykańskiej firmy Elektra Nonesuch z nagraniem Symfonii w wykonaniu amerykańskiej śpiewaczki Dawn Upshaw i zespołu London Sinfonietta pod batutą mało znanego dyrygenta Davida Zinmana. Angielskie radio „Classic FM” na żądanie słuchaczy nadawało fragmenty utworu Góreckiego na okrągło. Słuchali III Symfonii melomani i ludzie nie mający na codzień nic wspólnego z muzyką poważną, młodzież i kierowcy długodystansowych ciężarówek. Górecki ze swoją prostą, ale żarliwą muzyką trafił do nich wszystkich, odsłaniając świat najbardziej podstawowych emocji.

Kompozycje:

Cztery preludia op. 1 na fortepian (1955)

Toccata op. 2 na dwa fortepiany (1955)

Trzy pieśni op. 3 na głos średni i fortepian (1956)

Wariacje op. 4 na skrzypce i fortepian (1956)

Quartettino op. 5 na dwa flety, obój i skrzypce (1956)

Sonatina w jednej części op. 8 na skrzypce i fortepian (1956)

Z ptasiego gniazda op. 9a na fortepian (1956)

Kołysanka op. 9 na fortepian (1956, 1980)

Dwie pieśni do słów Federico Garcii Lorci op. 42 na głos średni i fortepian (1956, 1980)

Sonata na fortepian nr 1 op. 6 (1956, 1990)

Utwory różne op. 52 na fortepian (1956-61,19)

Sonata na dwoje skrzypiec op. 10  (1957)

Koncert na pięć instrumentów i kwartet smyczkowy op. 11 (1957)

Epitafium op. 12 na chór mieszany i zespół instrumentalny (1958)

Pięć utworów op. 13 na dwa fortepiany (1959)

Symfonia nr 1 „1959” op. 14 na orkiestrę smyczkową i perkusję (1959)

Trzy diagramy op. 15 na flet solo (1959)

Pieśni o radości i rytmie op. 7 na dwa fortepiany i orkiestrę kameralną (1959-60,19)

Monologhi op. 16 na sopran i trzy grupy instrumentów (1960)

Scontri op. 17 na orkiestrę (1960)

Diagram IV op. 18 na flet solo (1961)

Chorał w formie kanonu na kwartet smyczkowy (1961, 1984)

Genesis – I. Elementi op. 19 nr 1 per tre archi (1962)

Genesis – II. Canti strumentali op. 19 nr 2 per 15 esecutori (1962)

Genesis – III. Monodramma op. 19 nr 3 per soprano, metalli di percussione e sei violbassi (1963)

Trzy utwory w dawnym stylu na orkiestrę smyczkową (1963)

Choros I op. 20 per strumenti ad arco (1964)

Refren op. 21 na orkiestrę (1965)

Muzyczka I op. 22 na dwie trąbki i gitarę (1967)

Muzyczka II op. 23 na 4 trąbki, 4 puzony, 2 fortepiany i perkusję (1967)

Muzyczka III op. 25 na altówki (1967)

Muzyka staropolska op. 24 na instrumenty dęte blaszane i smyczki (1967-69)

Kantata op. 26 na organy (1968)

Canticum graduum op. 27 na orkiestrę (1969)

Muzyczka IV „Koncert puzonowy” op. 28 na klarnet, puzon, wiolonczelę i fortepian (1970)

Ad Matrem op. 29 na sopran solo, chór mieszany i orkiestrę (1971)

Dwie pieśni sakralne op. 30 na baryton solo i orkiestrę (1971)

Dwie pieśni sakralne op. 30bis na baryton solo i orkiestrę (1971)

Symfonia nr 2 „Kopernikowska” op. 31 na sopran i baryton solo, chór mieszany i orkiestrę (1972)

Dwie piosenki op. 33 na chór 4 równych głosów (1972)

Euntes ibant et flebant op. 32 na chór mieszany a cappella (1972-73)

Trzy tańce op. 34 na orkiestrę symfoniczną (1973)

Amen op. 35 na chór mieszany a cappella (1975)

Symfonia nr 3 „Symfonia pieśni żałosnych” op. 36 na sopran solo i orkiestrę (1976)

Trzy małe utworki op. 37 na skrzypce i fortepian (1977)

Beatus vir op. 38, psalm na baryton solo, chór mieszany i wielką orkiestrę (1979)

Szeroka woda op. 39, 5 pieśni na chór mieszany a cappella (1979)

Koncert na klawesyn (lub fortepian) i orkiestrę smyczkową op. 40 (1980)

Mazurki op. 41 na fortepian (1980)

Błogosławione pieśni malinowe op. 43 na głos i fortepian (1980)

Wieczór ciemny się uniża op. 45, 5 pieśni ludowych na chór mieszany a cappella (1981)

Wisło moja, Wisło szara op. 46, pieśń ludowa na chór mieszany a cappella (1981)

Miserere op. 44 na chór mieszany a cappella (1981-87)

Kołysanki i tańce op. 47 na skrzypce i fortepian (1982)

O Domina Nostra – Medytacje o Jasnogórskiej Pani Naszej op. 55 na sopran solo i organy (1982-85,19)

Śpiewy do słów Juliusza Słowackiego op. 48 na głos i fortepian (1983)

Ach, mój wianku lewandowy op. 50, 7 pieśni ludowych na chór mieszany a cappella (1984)

Idzie chmura, pada deszcz op. 51, 5 pieśni ludowych na chór mieszany a cappella (1984)

Recitativa i ariosa „Lerchenmusik” op. 53 na klarnet, wiolonczelę i fortepian (1984, 1986)

Trzy kołysanki op. 49 na chór mieszany a cappella (1984, 1991)

Pieśni Maryjne op. 54, 5 pieśni na chór mieszany a cappella (1985)

Pod Twoją obronę op. 56, pieśń maryjna na 8-głosowy chór mieszany a cappella (1985)

Na Anioł Pański biją dzwony op. 57 na chór mieszany a cappella (1986)

Dla Ciebie, Anne-Lill op. 58 na flet i fortepian (1986, 1990)

Aria (scena operowa) op. 59 na tubę, fortepian, tam-tam i wielki bęben (1987)

Totus Tuus op. 60 na chór mieszany a cappella (1987)

Przybądź Duchu Święty op. 61 na chór mieszany a cappella (1988)

Już się zmierzcha. Kwartet smyczkowy nr 1 op. 62 (1988)

Dobranoc op. 63 na sopran, flet altowy, 3 tam-tamy i fortepian (1988-90)

Intermezzo na fortepian (1990)

Quasi una fantasia. Kwartet smyczkowy nr 2 op. 64 (1990-91)

Concerto-Cantata op. 65 na flet solo i orkiestrę (1991-92)

Małe Requiem dla pewnej Polki (Kleines Requiem für eine Polka) op. 66 na fortepian i 13 instrumentów (1993)

Piece for String Quartet (1993)

Lento cantabile na flet, skrzypce i wiolonczelę (1994)

Moment musical na fortepian (1994)

U okienka, u mojego na głos i fortepian (1995)

Trzy fragmenty do słów Stanisława Wyspiańskiego op. 69 na głos i fortepian (1995-96)

Valentine Piece op. 70 na flet i dzwonek (1996)

Mała fantazja op. 73 na skrzypce i fortepian (1997)

Salve Sidus Polonorum. Kantata o Św. Wojciechu op. 71 na wielki chór mieszany, dwa fortepiany, organy i zespół instrumentów perkusyjnych (1997-2000)

Hej, z góry, z góry! Kóniku bury op. 75, 5 pieśni kurpiowskich na chór a cappella (1999)

„... pieśni śpiewają”. Kwartet smyczkowy nr 3 op. 67 (1999-2005)

Lobgesang op. 76 na chór mieszany i dzwonki orkiestrowe (2000)

Niech nam żyją i śpiewają na zespół wokalny (2000)

Quasi una fantasia op. 78 na orkiestrę smyczkową (2002)

Dla Jasiunia op. 79, 3 małe utwory na skrzypce i fortepian (2003)

Po co żeś tu przyszło Siwa Mgło op. 80, drobne utwory na dwie grupy skrzypiec (2003)

Pieśń Rodzin Katyńskich op. 81 na chór mieszany a cappella (2004)

Symfonia nr 4 "Tansman Epizody" op. 85 na wielką orkiestrę, organy i fortepian (2006)

Literatura:

Droba Krzysztof, Górecki Henryk Mikołaj, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „efg”, PWM, Kraków 1987

Helman Zofia, Górecki Henryk Mikołaj, w: Komponisten der Gegenwart (Hg. Hanns-Werner Heister, Walter-Wolfgang Sparrer), edition text + kritik, München 1992-

Jacobson Bernard, A Polish Renaissance, Phaidon Press Ltd., London 1996

Thomas Adrian, Górecki, Clarendon Press, Oxford 1997

Thomas Adrian, Górecki, PWM, Kraków 1998

Droba Krzysztof, Między wzniosłością a cierpieniem. O muzyce Henryka Mikołaja Góreckiego, "Ruch Muzyczny" 2008 nr 25, s. 6-8.

Doksa Magdalena, Całe moje życie to muzyka, Henrykowi Mokołajowi Góreckiemu z okazji 75. rocznicy urodzin, "Kultura i Biznes" nr 45, listopad - grudzień 2008, s. 12-13.

Osoby Tagi: Kompozytor

kompozytor i pedagog; ur. 6 grudnia 1933, Czernica koło Rybnika; zm. 12 listopada 2010, Katowice. Regularną naukę muzyki rozpoczął w 1952 w Średniej Szkole Muzycznej w Rybniku na wydziale instruktorsko-pedagogicznym. Następnie studiował kompozycję w klasie Bolesława Szabelskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach (1955-60). 27 lutego 1958 odbył się koncert kompozytorski Góreckiego, pierwszy w historii tej uczelni studencki koncert monograficzny – wykonano wówczas po raz pierwszy pięć jego utworów, m.in. I wersję Pieśni o radości i rytmie op. 7 na dwa fortepiany i orkiestrę kameralną (1956) oraz Koncert na pięć instrumentów i kwartet smyczkowy op. 11 (1957). W tym samym roku zadebiutował na II Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, gdzie wykonano jego Epitafium op. 12 na chór mieszany i zespół instrumentalny (1958). Dzięki temu utworowi Górecki zyskał opinię jednego z najbardziej radykalnych kompozytorów awangardowych w Polsce. W 1960 ukończył studia, otrzymując dyplom z najwyższym odznaczeniem. Tego samego roku jego Monologhi op. 16 na sopran i trzy grupy instrumentalne (1960) zdobyły I nagrodę na Konkursie Młodych Kompozytorów Związku Kompozytorów Polskich. 21 września 1960 na IV Festiwalu „Warszawska Jesień” zostały zaprezentowane Scontri op. 17 na orkiestrę (1960), wywołując duże poruszenie wśród audytorium. W 1961 Górecki działał na polu muzycznym w Paryżu, gdzie jego I Symfonia „1959” op. 14 (1959) zdobyła I nagrodę na II Biennale Młodych. W stolicy Francji spotkał się również z Pierrem Boulezem, a w Kolonii – z Karlheinzem Stockhausenem. Od 1965 Górecki pracował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach, od 1968 – jako wykładowca, od 1972 – na stanowisku docenta, uczył czytania partytur, instrumentacji i kompozycji. W latach 1973-74 dzięki pomocy Deutscher Akademischer Austauschdienst przebywał w Berlinie. W 1975 został rektorem katowickiej uczelni muzycznej i funkcję tę pełnił przez cztery lata. W 1977 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Jego studentami byli m.in.: Eugeniusz Knapik, Andrzej Krzanowski, Rafał Augustyn. Lata te przyniosły Góreckiemu wiele sukcesów na polu muzyki: w 1967 jego Refren op. 21 na orkiestrę (1965) zajął III miejsce na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu, w 1968 Kantata op. 26 na organy (1968) zdobyła I nagrodę na Szczecińskim Konkursie Kompozytorskim, w 1973 Ad Matrem op. 29 na sopran solo, chór mieszany i orkiestrę (1971) uzyskała I nagrodę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu. Ponadto Górecki otrzymał: Nagrodę Muzyczną Województwa Katowickiego (1958 i 1975), Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (III stopnia – 1965, I stopnia – 1969 i 1973), Nagrody Państwowe I stopnia (1967, 1970), Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich (1970), Nagrodę Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (1974), Nagrodę Ministra Spraw Zagranicznych (1992), Złoty Krzyż Legii Honorowej Związku Narodowego Polski w Stanach Zjednoczonych (1994), Nagrodę TV Polonia (1995), Award of Highest Honor Uniwersytetu Soka w Tokio (1996), Nagrodę „Totus”, przyznaną przez Fundację Nowego Tysiąclecia Episkopatu Polski (2002), Nagrodę Muzyczną Polskiego Radia (2003), Nagrodę „Lux ex Silesia” („Światło ze Śląska”), której fundatorem był abp Damian Zimoń, metropolita katowicki (2003), Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2003), najwyższe odznaczenie papieskie – Order świętego Grzegorza Wielkiego (2009). Kompozytor otrzymał doktoraty honoris causa Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (1993), Uniwersytetu Warszawskiego (1994), Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2000), Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (2004), Akademii Muzycznej w Katowicach (2004), Akademii Muzycznej w Krakowie (2008), a także Uniwersytetu Katolickiego w Waszyngtonie, Uniwersytetu Michigan w Ann Arbor, Uniwersytetu Victoria w Victorii i Uniwersytetu w Montrealu.
Ożeniony z pianistką Jadwigą Rurańską miał dwoje dzieci: córka Anna jest pianistką, a syn Mikołaj – kompozytorem.

aktualizacja: maj 2018 (iz)

Kompozycje:

Miniatury na kontrabas i taśmę (1990)

Lux in tenebris na taśmę (1992)

Voak gefeustich, teatr instrumentalny dla pięciorga muzyków-aktorów (1992)

Święty Boże na sopran, struny fortepianu, taśmy i światła (1993)

Ogród igier boskich na smyczki i brzmienie komputerowe (1994)

Quadrofonietta na instrument smyczkowy i live electronics (1996)

Printemps Mandale na taśmę (1997)

Actus contra Naturam na taśmę i tancerza (1997)

Eco-Ethno-Polish-Mountains-Spheroid na taśmę (1998)

Abraxas na orkiestrę smyczkową i taśmę (1998)

Man in Fish na kontrabas i taśmę (1999)

Bas-el-Karneval na instrument smyczkowy i live electronics (2000)

L’ultima volta con de-cadenza na taśmę (2000)

Folklorietta, muzyka komputerowa z użyciem autentycznych nagrań ludowych z Beskidu Śląskiego (2001)

Patrix na kontrabas i taśmę (2001)

Deus Irae na skrzypce, altówkę, wiolonczelę, instrumenty perkusyjne, akordeon, fortepian, kontrabas i gadułkę (2002)

Aleksandrietta na 2 kontrabasy dla 1 wykonawcy (2003)

Avanti, Amico! [wersja I] na klarnet (2003)

Da ich ein Knabe war ... na głos wysoki, klarnet, waltornię, fortepian, skrzypce i wiolonczelę, do słów F. Hölderlina (2003)

Avanti, Amico! [wersja II] na klarnet basowy (2003)

Nano dla kreatywnego kontrabasisty (2004)

Jekyll-Hyde dla kreatywnego kontrabasisty (2004)

If it’s Truth na kontrabas i kwartet smyczkowy (2005)

Bas-El na taśmę (2006)

Glorietta na chór solistów i taśmę [wspólnie z Ryszardem Gabrysiem] (2007)

Donquixoterie na (kontra)tenor, gitarę, kontrabas i live-electronics (2008)

Pax, Freunde, Pax na trąbkę i taśmę (2008)

Nokturn, muzyka do cyklu fotografii Carla Cordonniera (2009)

Nowa Chowańszczyzna, muzyka do filmu animowanego, reż. Ewa Słowik-Grabowska (2009)

Avunculus, muzyka do filmu dokumentalnego, reż. Alicja Żebrowska (2009)

elUle na róg i skrzypce (2010)

CARRILLO_N13¿ Einetransgradiale Musik-Installation instalacja/performance (współkompozycja) (2012)

Bestiarium na róg i skrzypce (2012)

Bestiarium – Fortune Square trio tripSinfAct na skrzypce, róg i orkiestrę symfoniczną (2013)

metAtem – interaktywny stragan dźwiękowy podług Dantego Alighieri i „Mikrogramów” Roberta Walsera, akcja muzyczno-plenerowa dla czterech performerów, na instrumenty samogrające, kontrabas, lupofon i elektronikę (2014)

Walser Code, scenariusz dla skrzypka (2014)

BASSBOXTRING dla trojga wykonawców i syntezę audiovideo live (2015)

Prāṇāhtron na zespół śpiewaków, kontrabas i live electronics (2015)

Loculus Archimedius (Ostomachion) dla siedmiu wykonawców (2015)

2-Pol-Run na flet/flet basowy, głos i media (2016)

ILINX na flet basowy, kontrabas, electronic media i creative mixing (2017)

PARTITURA, performance na fale dźwiękowe 3D (2018)

BASSBOXTRING II dla pięciorga wykonawców i syntezę audiovideo live (2019)

BASILESIA na 20 wokalistów, elektronikę i wideo (2019)

Natural Born Rebels, performance na festiwalu Sound Gardens w Bukareszcie (2019)

MANIFESTO PLAYBOX, muzyczny scenariusz dla dwóch kreatywnych pianistów (2020)

CoExRa, elektro-video-muzyka na Drone Night w Novi Sad (2020)

Nass, Dym & Fire, wideoklip [współautor] (2020)

Instrukcja 2020, wideoklip [współautor] (2020)

Sonata Belzebuba, teatr instrumentalno-elektroniczny na motywach z Witkacego (2021)

Dyskografia:

Bassolo – Aleksander Gabryś. XXth & XXIst centuries’ Contrabass Music [album 2-płytowy] - DUX 0800/0801 (2010)

Ryszard & Aleksander Gabryś – Music for strings [płyta monograficzna] – Acte Préalable, AP0228 (2009)

Gabryś Aleksander Bas-El na komputer, ZKPKE 006 (2007)

Szalonek Witold Musica concertante per violbasso e orchestra, ZKPKE 005 (2005)

Bogusławski Edward Concerto-Fantasia per contabasso e archi [utwór dedykowany Aleksandrowi Gabrysiowi] – Radio Katowice SA, PRK CD 064 (2004)

Gabrys Aleksander Da ich ein Knabe war für Sopran, Horn, Klarinette, Geige, Violoncello und Klavier, na CD: Robert Walser in der Schweizer Musik, Musiques Suisses, MGB CD6231 (2005)

Gabryś Aleksander BASILESIA, Camerata Silesia sings Silesian Composers, Vol. 2, TPMCD02 (2020)

Gabryś Aleksander Pax, Freunde, Pax, Phoenix Goes Solo (Live), Ensemble Phoenix Basel, United Phoenix Records (2015)

Gabryś Ryszard Aleksandryny - ZPR Records, ZCD-036 (1998)

Gwyn Pritchard music for double bass and harp - Sargasso, SCD28058 (2008)

Radko Piotr Introdukcja. Allegro Barbaro - Związek Kompozytorów Polskich - Oddział w Katowicach, ZKPKE 002 (1997)

Scelsi Giacinto Pranam II; Riti: I funerali di Alessandro Magno, Okanagon, na CD: RITO Ensemble Phoenix Basel, Radio SRF Kultur 2, CD TLS 191 (2014)

Łukaszewski Paweł Aragena na sopran, kontrabas i komputer - musica sacra edition 007 (2006)

Literatura:

Dziadek Magdalena, Gabryś Aleksander,  w: Kompozytorzy polscy 1918-2000 (pod red. Marka Podhajskiego), Gdańsk-Warszawa 2005

Kaniowska Małgorzata, Dyrygent – współtwórca. Granice ingerencji w interpretację współczesnych partytur muzycznych. Ryszard & Aleksander Gabryś - Muzyka na smyczki, Częstochowa 2012

Dziadek Magdalena Szwajcarskie Bestiarium i inne utwory. Aleksander Gabryś, "Śląsk": miesięcznik społeczno-kulturalny, 2015 nr 2 (R. 20/21), s. 36-37

Grella-Możejko Piotr, Aleksander Gabryś. Język w strunach, "Śląsk": miesięcznik społeczno-kulturalny, 2018 nr 12 (R. 24), s. 73

Osoby Tagi: Kompozytor, Wykonawca

kompozytor i kontrabasista; ur. 22 października 1974, Siemianowice Śląskie. Studiował w klasie kontrabasu Waldemara Tamowskiego w Akademii Muzycznej w Katowicach, którą ukończył dyplomem z wyróżnieniem w 1998. Następnie – od 1999 do 2002 – odbył studia w Musik-Akademie der Stadt Basel, gdzie pod kierunkiem Wolfganga Güttlera uzyskał dyplom solisty. Jako kompozytor kształcił się u ojca – Ryszarda Gabrysia, a także Witolda Szalonka i Thomasa Kesslera. W 1997 otrzymał stypendium twórcze Rządu Brandenburgii do Künstlerhaus-Schloss w Wiepersdorf, w 2002 Stypendium Fundacji Siemensa i Przyjaciół „Warszawskiej Jesieni”. Uczestniczył także w kursach mistrzowskich w Łańcucie, Katowicach, Wrocławiu, Trossingen (Niemcy), Ftan (Szwajcaria), na których kształcił się jako kontrabasista.

Jest dwukrotnym laureatem I nagrody na ogólnopolskich konkursach kompozytorskich im. Andrzeja Krzanowskiego (1990 i 1992) oraz I nagrody na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim „Patri Patriae” w Katowicach na utwór dedykowany Janowi Pawłowi II. Ponadto zdobył wyróżnienie na Concours International de Musique Electroacoustique w Bourges (1998), na Konkursie Kompozytorskim im. Andrzeja Panufnika w Krakowie (1999) oraz na Konkursie Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda w Warszawie (2001), Prix Ars Electronica w Linz (2021) oraz I nagrody Society for Electro-Acoustic Music in the United States SEAMUS (2021). Jako kontrabasista jest podwójnym laureatem Konkursu im. Adama Bronisława Ciechańskiego w Poznaniu (1997), uhonorowanym m.in. za najlepsze wykonanie utworu obowiązkowego. Jest także zdobywcą II nagrody na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Kameralnej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie (1998).

Utwory Aleksandra Gabrysia były prezentowane na Śląskich Trybunach Kompozytorów, Śląskich Dniach Muzyki Współczesnej, festiwalach: Warszawska Jesień, Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich, Musica Polonica Nova we Wrocławiu, Legnickie Conversatorium Organowe, Ars Cameralis Silesiae Superioris, Dni Muzyki Nowej w Gdańsku, Unerhörte Musik w Berlinie, Hudobné Salóny w Bańskiej Bystrzycy, Synthése w Bourges, Tage für Neue Musik w Zurychu, Festiwal Sound Gardens w Bukareszcie, w Uniwersytecie Stanford w Kalifornii, a także podczas kilkudziesięciu recitali autorskich w Polsce, Szwajcarii, Niemczech, Hiszpanii, Holandii, Chorwacji, Serbii, Bośni i Hercegowinie, we Francji i Włoszech.

Był pierwszym polskim odtwórcą Sonaty na kontrabas Sofii Gubajduliny, utworów Giacinto Scelsiego, Iannisa Xenakisa, Concertina Ilii Zeljenki oraz kontrabasowej wersji 1+1+1+1 Witolda Szalonka. Jest adresatem kilkunastu dedykacji miniatur kontrabasowych i większych form (w tym trzech koncertów kontrabasowych), autorstwa m. in. Agaty Zubel, Thomasa Kesslera, Jevgienija Iršai'a, Edwarda Bogusławskiego, Dagmary Jack, Ryszarda Klisowskiego, Piotra Radko, Ryszarda Gabrysia, Thomasa Kesslera, Krzysztofa Knittla, Michela Rotha, Alfreda Knüsela, Junghae Lee, Douglasa McCauslanda, Davora Branimira Vincze, Chrisa Lortie, Hassana Estakhriana, Arama Hovhannisyana, Emre Sihan Kaleli, Andrew Leslie Hookera, Zbigniewa Karkowskiego, Nicolasa Tzortzisa, Thomasa Wally, Erika Ulmana i Helmuta Oehringa, u którego wystąpił w roli solisty w operach symfonicznych Angelus Novus III, AscheMOND oder The Fairy Queen i FinsterHERZ.

Dokonał licznych premierowych nagrań dla Polskiego Radia i Telewizji Górnośląskiej, jak i dla radia szwajcarskiego SRF2 oraz na płyty kompaktowe sygnowane przez Związek Kompozytorów Polskich i Krakowski Instytut Sztuki, a także przez instytucje szwajcarskie, austriackie, niemieckie i angielskie. W warszawskiej firmie DUX wydał w roku 2010 dwupłytowy solowy album BASSOLO, w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Młoda Polska”. Pochlebną recenzję tej edycji zamieściło pismo „The Strad” (listopad 2011 nr 1459).

Aleksander Gabryś koncertuje jako solista (m.in. z Orkiestrą Filharmonii Śląskiej, Śląską Orkiestrą Kameralną, Orkiestrą Camerata Impuls, Basel-Sinfonieorchester, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia) i kameralista – m.in. w trio „Proporzioni”, pre-art soloists w Zurichu, X-Quartett w Bazylei. Jest członkiem Ensemble Phoenix Basel, współpracuje z Collegium Novum Zürich, Ensemble Modern we Frankfurcie, Klangforum Wien, Österreichisches Ensemble für Neue Musik w Salzburgu, Ensemble Tzara w Zurichu, zespołem KLANK w Bremen, Ensemble Aventure we Freiburgu, Musik Fabrik w Köln, ox&öl w Zurichu i MW2 w Krakowie. Z tymi zespołami grał na forach europejskich i światowych, m.in. La Biennale di Venezia, na "Warszawskiej Jesieni", "Audio Art" w Krakowie, Maerzmusik i Ultraschall w Berlinie, na festiwalu Wien Modern, a także w Nowym Yorku, Moskwie, Buenos Aires, São Paulo, Cape Town, Montevideo, Tbilisi, Warszawie, Erewaniu i Zurichu.

Prowadził seminaria akademickie z zakresu wykonawstwa muzyki nowej. Jest jednym z założycieli Polskiego Stowarzyszenia Kontrabasistów. Na początku 2020 roku odbył rezydenturę w The Department of Music Composition na Stanford University, gdzie prowadził kursy i zagrał recital solowy w Centre for Computer Research in Music and Acoustics (CCRMA).

Wywiady z Aleksandrem Gabrysiem i artykuły mu poświęcone zamieszczał m.in. „Ruch Muzyczny”, „Twoja Muza”, „Śląsk”, dziennik „Basler Zeitung”, szwajcarski miesięcznik „Dissonanz”.

aktualizacja: 2003 (mk), 2015 (ai), 2020 (wa), 2021 (Paulina Szurgacz)

Oficjalna strona artysty: https://www.agabrys.com/