Polmic - FB


Filharmonie

Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga

Ulica: ul. Żeromskiego 12
Kod i miasto: 25-369 Kielce
Mail: sekretariat@filharmonia.kielce.com.pl
Telefon: (+48 41) 368 05 01
Strona www: www.filharmonia.kielce.com.pl

Dyrektor naczelny i artystyczny: Jacek Rogala

Historia Orkiestry sięga trzeciej dekady XX stulecia (za datę jej powstania uznaje się rok 1929), gdy do Kielc przyjechał z Warszawy kompozytor, dyrygent, skrzypek i pedagog, Leon Solski. Stworzył on Szkołę Muzyczną im. Stanisława Moniuszki, a z jej absolwentów – orkiestrę, z którą, w nieistniejącym już dziś Teatrze Lardellich, koncertował aż do wybuchu wojny.
Po wyzwoleniu miasta, a dokładnie 14 lutego 1945 zorganizowano Orkiestrę Ziemi Kieleckiej – była to pierwsza reaktywowana orkiestra w kraju. Obok niej, z inicjatywy Mariana Stroińskiego, przy zakładach przemysłu spożywczego „Społem” powstał dziewiętnastoosobowy zespół instrumentalny. Niebawem, 15 lipca 1945, Stroiński uzyskał zgodę na połączenie obu zespołów i ich pracę w budynku byłego Hotelu Polskiego (obecnej siedzibie Teatru im. Stefana Żeromskiego). Dzięki temu, 28 lipca 1945 swój pierwszy sezon artystyczny rozpoczęła Wojewódzka Orkiestra Symfoniczna. Marian Stroiński kierował nią do roku 1955, a po nim – do roku 1957 – Felicjan Lasota. W 1952 zespół powrócił do swej przedwojennej siedziby, dawnego Teatru Lardellich.
Status filharmonii i nazwę Państwowa Filharmonia im. Oskara Kolberga nadano orkiestrze w roku 1968. Stało się tak dzięki aktywności kolejnego dyrektora, Karola Anbilda, który prowadził ją w latach 1957-90. Z jego inicjatywy zorganizowano w maju 1964 roku Festiwal „Świętokrzyskie Dni Muzyki” oraz powołano w 1984 roku Chór Filharmonii.
W latach 1990-95 funkcję dyrektora Filharmonii sprawował Tomasz Szreder. W tym czasie budynek dawnego Teatru Lardellich został przekazany miastu, a siedzibą orkiestry, po trzech sezonach gościnnego koncertowania w Wojewódzkim Domu Kultury, stało się Kieleckie Centrum Kultury.
Od 1995 do 2001 stanowisko dyrektora naczelnego i artystycznego sprawował Szymon Kawalla, który po trzydziestoletniej przerwie, w 1996, reaktywował Festiwal „Świętokrzyskie Dni Muzyki”. W 1998 Państwowa Filharmonia została przemianowana na Filharmonię Świętokrzyską. Od października 2001 Filharmonią kieruje dyrygent i kompozytor, Jacek Rogala.
Orkiestra Filharmonii daje od 50 do 100 koncertów symfonicznych rocznie, uczestniczy w festiwalach: Świętokrzyskie Dni Muzyki, Jeunesses Musicales, dokonuje nagrań radiowych i płytowych. Koncertowała m.in. w Bułgarii, Danii, Francji, Szwajcarii, Szwecji, Belgii, Holandii, Luksemburgu, Niemczech, we Włoszech, na Węgrzech i w Korei Południowej.
Od września 1945 Filharmonia prowadzi nieprzerwanie edukację muzyczną dzieci i młodzieży, polegającą na organizowaniu audycji w szkołach całego województwa (obecnie odbywa się ich ok. 600). Ponadto, niemal od początku działalności przygotowuje również koncerty szkolne, które, pod zmienioną w 2001 nazwą na Akademia Melomana cieszą się niesłabnącym powodzeniem.
Współpracowało z nią wielu wybitnych dyrygentów, m.in.: Jacek Kaspszyk, Jerzy Katlewicz, Jerzy Maksymiuk, Adam Natanek, Jerzy Salwarowski, Józef Wiłkomirski, Krzysztof Missona, Tadeusz Strugała. Z towarzyszeniem Orkiestry wystąpiła cała plejada znanych solistów, wśród nich pianiści: Halina Czerny-Stefańska, Bella Dawidowicz, Zbigniew Drzewiecki, Adam Harasiewicz, Kevin Kenner, Marc Laforet, Witold Małcużyński, Janusz Olejniczak, Piotr Paleczny, Bernard Ringeissen, Christian Zacharias, Krystian Zimerman; skrzypkowie: Krzysztof Jakowicz, Konstanty Andrzej Kulka, Wanda Wiłkomirska; wiolonczeliści: Jeremy Findley, Stanisław Firlej, Tomasz Strahl; śpiewacy: Andrzej Hiolski, Zofia Kilanowicz, Wiesław Ochman, Stefania Woytowicz i inni.
 

aktualizacja: 2004, 2010 (iz), 2016 (wa)

Warszawska Opera Kameralna

Ulica: ul. Obrońców 31
Kod i miasto: 03-933 Warszawa
Mail: sekretariat@operakameralna.pl
Telefon: +48 22 628 30 96
Strona www: www.operakameralna.pl

Warszawska Opera Kameralna jest instytucją muzyczną o różnorodnych kierunkach działania. Założył ją w 1961 roku Stefan Sutkowski, dyrektor naczelny i artystyczny od początku jej istnienia. Pierwszą premierą sceniczną tego Zespołu była La serva padrona G. B. Pergolesiego, wykonana 4 września 1961 roku. Repertuar Opery Kameralnej cechuje ogromna różnorodność muzycznych stylów i form prezentowanych dzieł: od średniowiecznych misteriów, poprzez opery wczesnego i późnego baroku, opery klasyczne, XVIII-wieczne pantomimy, opery Rossiniego, Donizettiego, po sceniczne dzieła współczesne, spośród których kilka powstało na zamówienie Warszawskiej Opery Kameralnej. Artyści Opery z powodzeniem wykonują również muzykę kameralną, oratoryjną i symfoniczną różnych epok.

Od 15 października 1986 roku Warszawska Opera Kameralna występuje we własnym teatrze mieszczącym się w zabytkowym budynku z 1775 roku przy al. Solidarności 76b. Siedziba Opery, o kameralnym wnętrzu z doskonałą akustyką, wpisana jest do rejestru zabytków Warszawy.

W skład zespołu artystycznego Warszawskiej Opery Kameralnej w różnych okresach wchodziły (oprócz dyrygentów, solistów, rezyserów, scenografów) orkiestry (Orkiestra Warszawskiej Opery Kameralnej, Sinfonietta Warszawskiej Opery Kameralnej, Zespół Instrumentów Dawnych Musicae Antiquae Collegium Varsoviense), Scena Mimów, Chór, Zespół Wokalny. Przy Operze działał też Chór Muzyki Starocerkiewnej.

Od 1984 roku w Warszawskiej Operze Kameralnej działał Ośrodek Dokumentacji i Badań Dawnej Muzyki Polskiej. Placówka ta realizowała różnorakie zadania – od czysto naukowo-badawczych do praktycznych, jak np. przygotowanie do wykonania scenicznego lub estradowego nowo odnalezionych zabytków muzyki polskiej.

Warszawska Opera Kameralna jest organizatorem wielu festiwali, m. in. Festiwalu Mozartowskiego, Festiwalu Oper Barokowych, Festiwalu Claudio Monteverdiego, Festiwalu Gioacchino Rossiniego czy Festiwalu Polskich Oper Współczesnych. Od wielu lat szczególne miejsce w dorobku Warszawskiej Opery Kameralnej zajmuje twórczość Wolfganga Amadeusa Mozarta. Ukoronowaniem tych zainteresowań był I Festiwal Mozartowski w Warszawie (15 czerwca – 26 lipca 1991 roku), zorganizowany dla uczczenia 200-lecia śmierci kompozytora. Na tym festiwalu artyści Warszawskiej Opery Kameralnej wykonali wszystkie dzieła sceniczne Mozarta. To osiągnięcie, bez precedensu w historii pojedynczego teatru operowego, wywołało ogromne zainteresowanie, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Z tego też powodu Festiwal Mozartowski w Warszawie stał się imprezą coroczną, odbywającą się zawsze pomiędzy 15 czerwca i 26 lipca. Program tego festiwalu stanowi komplet dzieł scenicznych genialnego Salzburczyka i, zmieniający się co roku, wybór jego utworów koncertowych.

Innym ważnym przedsięwzięciem, zrealizowanym przez Stefana Sutkowskiego i jego Zespół Warszawskiej Opery Kameralnej, był I Festiwal Oper Barokowych w Warszawie, który odbył się w październiku 1993 roku. Także to artystyczne wydarzenie okazało się sukcesem, a opery J. Periego, C. Monteverdiego, H. Purcella, J. Blowa, F. Caccini, J. B. Lully’ego i innych kompozytorów dzieł scenicznych z okresu baroku mają swój doroczny festiwal, przy czym twórczości C. Monteverdiego przypadła tutaj szczególna rola, bowiem od jesieni 1995 roku był organizowany Festiwal Claudio Monteverdiego. W jego programie Zespół Warszawskiej Opery Kameralnej prezentował wszystkie dotychczas zachowane utwory sceniczne tego najwybitniejszego spośród twórców opery jako gatunku w muzyce, w tym 3 pełnospektaklowe opery: L’Orfeo, Il ritorno d’Ulisse in patria i L’incoronazione di Poppea.
W 1992 roku przy Warszawskiej Operze Kameralnej powstała Fundacja Pro Musica Camerata. Jej głównym zadaniem było wydawanie nut z muzyką polską – od Średniowiecza po wiek XIX. Nuty te służą zarówno muzykologom jak i muzykom-wykonawcom. Inny kierunek działalności tej fundacji stanowiło nagrywanie i wydawanie, pod własnym znakiem firmowym, płyt kompaktowych zawierających między innymi nowo odnalezione dzieła dawnej muzyki polskiej, wykonywane głównie przez artystów Warszawskiej Opery Kameralnej.
Od 1972 roku Warszawska Opera Kameralna prezentuje swój dorobek poza granicami Polski. Trasy tych występów objęły dotychczas 16 państw Europy, a także Japonię, USA i Kanadę, w tym udział w wielu prestiżowych, międzynarodowych festiwalach muzycznych. 

W grudniu 2012 roku Dyrektorem Naczelnym Warszawskiej Opery Kameralnej został Jerzy Lach. Za jego kadencji Warszawska Opera Kameralna podjęła nowe przedsięwzięcia: cykle koncertów - Piątki w Łazienkach Królewskich, Środy u Dominikanów, Gwiazdy Warszawskiej Opery Kameralnej, RADI/O/PERA, Barok w Teatrze Królewskim, cykle edukacyjne: Rodzinne Poranki Operowe, Opera Enter oraz spotkania/koncerty pod nazwą Loża Miłośników Opery. Zainicjowano także Scenę Młodych oraz reaktywowano Scenę Marionetek.

Od października 2016 p.o. Dyrektora Warszawskiej Opery Kameralnej była Alicja Węgorzewska-Whiskerd. Od października 2017 roku stanowisko to pełni Danuta Bodzek.

aktualizacja: grudzień 2017 (wa)

Teatr Wielki w Łodzi

Ulica: pl. Dąbrowskiego
Kod i miasto: 90-249 Łódź
Mail: teatr@teatr-wielki.lodz.pl
Telefon: (+48 42) 647 20 00
Strona www: www.operalodz.com

Teatr Wielki w Łodzi zainaugurował swoją działalność w 1967 roku. Uroczyste otwarcie obecnego gmachu Teatru nastąpiło 19 stycznia 1967 roku. Nie był to jednak początek działalności Opery Łódzkiej i zespołu baletowego. Pierwszą łódzką premierą Opery był Straszny dwór Stanisława Moniuszki wystawiony na scenie Teatru Nowego 18 października 1954 roku. Nie istniał wtedy jeszcze zespół baletowy, tak więc przedstawienie odbyło się bez mazura. Mimo to publiczność była oczarowana. Były to czasy „opery wędrującej”, bez własnej siedziby, pozycje repertuarowe były prezentowane na różnych scenach łódzkich: w Teatrze Nowym, Teatrze Jaracza, Teatrze Muzycznym, Teatrze Powszechnym.
Balet Teatru Wielkiego powstał nieco później, bo w roku 1957 jako balet Opery Łódzkiej. Założycielem i pierwszym choreografem zespołu był znany polski tancerz Feliks Parnell.

Teatr Wielki w Łodzi jest jedną z największych scen w kraju. Przygotował wiele premier polskich i światowych, których znaczna częśćweszła na trwałe do polskiej historii sztuki operowej i baletowej.

Teatr Wielki prowadzi także rozległą działalność impresaryjną, dzięki której jego spektakle prezentowane są w krajach całej Europy oraz Stanach Zjednoczonych.

Od początku swego istnienia Teatr Wielki jest miejscem Międzynarodowego Festiwalu „Łódzkie Spotkania Baletowe”, w którym wzięły udział najwybitniejsze zespoły z całego świata, z grupami Maurice’a Béjarta, Jiříego Kyliana, Johna Neumeyera, Alicii Alonso, Elisy Monte na czele.

Wskutek reformy administracyjnej 1 stycznia 1991 roku Teatr Wielki w Łodzi stał się Instytucją Kultury Samorządu Województwa Łódzkiego. Od 2020 roku instytucja jest współprowadzona przez Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Teatr Wielki w Łodzi dwukrotnie został laureatem plebiscytu Energia Kultury – łódzkiej nagrody kulturalnej za organizację Koncertu Placida Domingo (2009) oraz za spektakl Straszny dwór w reżyserii Krystyny Jandy pod kierownictwem muzycznym Piotra Wajraka (2014). Kilkakrotnie zdobył Złote Maski – najważniejsze nagrody teatralne.

W 2019 roku, jako jedna z pierwszych tego typu placówek w Polsce, Teatr Wielki w Łodzi stworzył Cyfrowe Muzeum, w którym można zobaczyć ponad 12 tysięcy zdjęć, ponad 300 plakatów i afiszy oraz ponad 800 kostiumów w wersji 3D. Projekt został sfinansowany dzięki środkom pozyskanym z Funduszy Unijnych.

aktualizacja: 2002 (iz), 2022 (wa)

Teatr Wielki - Opera Narodowa

Ulica: pl. Teatralny
Kod i miasto: 00-950 Warszawa
Mail: office@teatrwielki.pl
Telefon: (+48 22) 692 02 00
Strona www: www.teatrwielki.pl
  • Dyrektor naczelny: Waldemar Dąbrowski
  • Dyrektor artystyczny: Mariusz Treliński

 

Operę zaszczepił w Polsce królewicz Władysław IV Waza zaledwie w dwadzieścia lat po jej narodzinach we Florencji. W 1628 roku zaprosił on do Warszawy pierwszą włoską trupę operową. Gdy zaś w 1632 roku objął tron polski, urządził w Zamku Królewskim salę teatralną, w której zainicjował regularne przedstawienia operowe włoskiego zespołu pod dyrekcją Marca Scacchiego.
W końcu XVII wieku wznowił prezentacje operowe król Jan III Sobieski, popierali je potem królowie August II Mocny i August III, który doprowadził do wzniesienia w Warszawie pierwszego budynku operowego, tzw. Opernhausu. Prawdziwy rozkwit opery, teatru i baletu w Polsce przypada jednak na lata panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764-1795).
Od 1774 roku warszawskie przedstawienia operowe, teatralne i baletowe odbywały się w Pałacu Radziwiłłowskim na Krakowskim Przedmieściu (obecny Pałac Prezydencki). Tam 11 lipca 1778 roku miała miejsce premiera pierwszej polskiej opery w wykonaniu polskich aktorów. Była nią Nędza uszczęśliwiona Macieja Kamieńskiego z librettem Wojciecha Bogusławskiego według komedii Franciszka Bohomolca. Tak narodziła się polska Opera Narodowa.
W latach 1779-1833 przedstawienia grane były przy Placu Krasińskich w nowym budynku teatralnym, zwanym z czasem Teatrem Narodowym. Na tej scenie rozwinął swoją twórczość znakomity aktor, śpiewak, reżyser, dramaturg i antreprener, ojciec teatru narodowego Wojciech Bogusławski. Tu również, w 1785 roku rozpoczął działalność polski zespół Tancerzy Jego Królewskiej Mości pod kierunkiem baletmistrzów François Gabriela Le Doux z Paryża i Daniela Curza z Wenecji. Balet warszawski osiągnął wkrótce europejską renomę.
Od ponad 160 lat reprezentacyjną polską sceną operowo-baletową jest Teatr Wielki. Wzniesiony został w latach 1825-1833 według projektu włoskiego architekta Antonia Corazziego z Livorno jako siedziba działających już wcześniej w Warszawie zespołów narodowej opery, baletu i dramatu. Pierwsze przedstawienie w nowo otwartym teatrze odbyło się 24 lutego 1833 roku, a był nim Cyrulik sewilski Gioacchina Rossiniego.
Gmach był kilkakrotnie przebudowywany. W okresie zaborów (1795-1918) spełniał znaczącą rolę kulturalną i polityczną. Wystawiano w nim utwory polskich kompozytorów i choreografów. Tu odbyły się m.in. prapremiery dwóch wybitnych dzieł operowych Stanisława Moniuszki: pełnej wersji Halki (1858 rok) i Strasznego dworu (1865 rok). Tu również włoski choreograf Virgilius Calori zrealizował Pana Twardowskiego (1874 rok), który najpierw w opracowaniu muzycznym Adolfa Sonnenfelda, a później Ludomira Różyckiego, na długie lata zdominował narodowy repertuar baletowy. Pokazywano tu opery Władysława Żeleńskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Karola Szymanowskiego i innych kompozytorów polskich, a także widowiska baletowe Romana Turczynowicza, Piotra Zajlicha, Feliksa Parnella i innych polskich choreografów. Przez wszystkie lata grane były również najważniejsze pozycje światowego repertuaru operowego i baletowego. Występowali na tej scenie najwybitniejsi śpiewacy i tancerze polscy i zagraniczni.
W latach 1945-1965 zespół działał na innych scenach, a gmach teatru został odbudowany z gruzów i rozbudowany według projektu Bohdana Pniewskiego. Budowa przebiegała pod kierunkiem Arnolda Szyfmana. Uroczysty koncert inaugurujący działalność teatru po odbudowie odbył się 19 listopada 1965 roku. Po ponownym otwarciu Teatr Wielki stał się jednym z najokazalszych i najlepiej wyposażonych budynków teatralnych w Europie, a zainstalowane w nim urządzenia uchodziły za szczyt nowoczesności w zakresie techniki teatralnej.
Opera Narodowa kultywuje w Teatrze Wielkim swoje ponad 200-letnie tradycje, wystawiając dzieła kompozytorów polskich: od Karola Kurpińskiego, poprzez Stanisława Moniuszkę, aż po Krzysztofa Pendereckiego. Klasykę światową reprezentowały w repertuarze najcenniejsze opery takich kompozytorów, jak: Ludwig van Beethoven, Vincenzo Bellini, Alban Berg, Georges Bizet, Aleksander Borodin, Piotr Czajkowski, Gaetano Donizetti, Charles François Gounod, Jules Massenet, Wolfgang Amadeus Mozart, Jacques Offenbach, Sergiusz Prokofiew, Giacomo Puccini, Giacchino Rossini, Richard Strauss, Dmitrij Szostakowicz, Giuseppe Verdi i Richard Wagner (w tym także Pierścień Nibelunga). Z warszawskim zespołem baletowym pracowali m.in.: Françoise Adret, Alicia Alonso, Maurice Béjart, John Butler, Birgit Cullberg, Joseph Lazzini, Serge Lifar, Hans van Manen, Alberto Méndez, Asaf Messerer, John Neumeier, Alfred Rodrigues, Erich Walter, Oleg Winogradow, i wielu choreografów polskich: Leon Wójcikowski, Stanisław Miszczyk, Jerzy Gogół, Eugeniusz Papliński, Witold Gruca, Witold Borkowski, Jerzy Makarowski, Teresa Kujawa, Zofia Rudnicka, Andrzej Glegolski, Emil Wesołowski, Waldemar Wołk-Karaczewski, Marek Różycki i Krzysztof Pastor.

Teatr Muzyczny Operetka Wrocławska

Ulica: ul. Marszałka J. Piłsudskiego 72
Kod i miasto: 50-020 Wrocław
Mail: operetka@teatr-muzyczny.pl
Telefon: (+48 71) 344 49 16
Strona www: www.teatr-muzyczny.pl
Teatr Muzyczny – Operetka Wrocławska jako ośrodek kulturotwórczy na Dolnym Śląsku rozpoczął działalność już 27 września 1945 roku. Jednak za dzień powstania Teatru przyjmuje się 21 marca 1955 roku, kiedy to wystawiono Zemstę nietoperza Johanna Straussa w reżyserii Szymona Szurmieja.
Siedziba Teatru Muzycznego mieści się w zabytkowym obiekcie przedwojennego kinoteatru „Capitol” wybudowanego w 1929 roku.
Złotymi zgłoskami w historii Teatru zapisali się dyrektorzy: Beata Artemska, Barbara Kostrzewska i Leon Langer – znani artyści polskiej sceny i realizatorzy wybitnych spektakli. Od 1984 roku dzięki dyrektorowi administracyjnemu, a następnie od 1991 roku naczelnemu i artystycznemu – Markowi Rosteckiemu – siedziba Operetki została wyremontowana i wyposażona technicznie. Pozwoliło to na rozszerzenie możliwości repertuarowych, przekształcając scenę w Teatr Muzyczny.
W Teatrze pracują wybitni artyści, cieszący się uznaniem i powodzeniem nie tylko we Wrocławiu. Większość z nich to absolwenci wrocławskich uczelni artystycznych. Teatr Muzyczny rokrocznie przyjmuje nowych artystów, lecz coraz trudniej jest zdać egzamin na miejsce w zespole. Podkreślić należy również fakt, iż wysoko wykwalifikowany zespół pracowników technicznych przyczynia się w znacznej mierze do sukcesów artystycznych teatru. Sukcesy te są wynikiem współpracy z wybitnymi reżyserami, choreografami, dyrygentami i scenografami krajowymi i zagranicznymi.
Wysoki poziom artystyczny sprawia, że otrzymywanych jest coraz więcej zaproszeń z kraju i zagranicy. Od 1992 roku Teatr Muzyczny – Operetka Wrocławska ciągle zaznacza swoją obecność za granicą. Jest to wynikiem współpracy z impresariami współproducentami wielu spektakli. W koprodukcji z impresariem niemieckim i holenderskim zrealizowano: Wiedeńską krew, Hallo, Dolly!, Uprowadzenie z Seraju, Studenta żebraka, Hrabiego Luxemburga, Ptasznika z Tyrolu, Księżniczkę czardasza. Premiery tych przedstawień odbyły się w Niemczech i Holandii. W ciągu 8 lat Teatr wystawił ok. 350 przedstawień na scenach Niemiec, Danii, Austrii, Francji, Belgii, Holandii, Ukrainy, prezentując się w ważnych ośrodkach kulturalnych, takich jak: Amsterdam, Berlin, Fulda, Monachium, Dortmund, Essen, Ingolstadt, Garmisch-Partenkirchen, Strasbourg, Kijów.
Teatr Muzyczny współpracuje i prowadzi wymianę artystyczną z pokrewnymi teatrami Kowna i Kijowa. W swojej siedzibie od kilku lat prowadzi działalność pedagogiczną, głównie baletową i taneczną (Szkoła Baletowa, Studio Musicalowe, Młodzieżowy Teatr Tańca) dla uzdolnionych dzieci i młodzieży, tworząc tym samym bogaty ośrodek kulturotwórczy.