| 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 |
|---|
| I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII |
|---|
|
Viktor Ullmann urodził się 1.01.1898 w Cieszynie. Po I Wojnie Światowej, podczas której dosłużył się stopnia podporucznika cesarskiej armii austriackiej, studiował prawo na Uniwersytecie Wiedeńskim oraz uczęszczał na seminaria kompozytorskie prowadzone przez Arnolda Schönberga. W maju 1919 Ullmann opuścił Austrię i przeprowadził się do Pragi. Jego mentorem i pedagogiem był Alexander von Zemlinsky, dyrektor Nowego Teatru Niemieckiego, w którym Ullmann pracował do 1927 roku na stanowisku dyrygenta. Równolegle, przez dwa sezony kierował operą w Ústi nad Łabą. Pierwsze liczące się kompozycje Ullmanna pochodzą z roku 1923. Na początku lat trzydziestych kompozytor pracował jako dyrygent w Zurychu, a następnie przebywał w Stuttgarcie, gdzie prowadził księgarnię specjalizującą się w tematyce antropozoficznej. W roku 1934 za Wariacje Schönbergowskie Op.3b otrzymał Nagrodę Emila Hertzki’ego - byłego dyrektora i założyciela wydawnictwa Universal Edition w Wiedniu. Dojście Hitlera do władzy było powodem pośpiesznego powrotu do Pragi. Ullmann poświęcił się odtąd przede wszystkim komponowaniu. W latach 1935 – 37 współpracował blisko z Aloisem Hábą, rozwijając zainteresowanie techniką ćwierćtonową. Dnia 8.09.1942 wraz z żoną Elisabeth, Ullmann wywieziony został do Terezina. Do tego czasu stworzył 41 opusów i zaliczał się do grupy czołowych kompozytorów. Większość utworów przedwojennych zaginęła. Uratowało się zaledwie 13 kompozycji, przechowywanych w czasie wojny przez jednego z przyjaciół. Viktor Ullmann należał w Terezinie do najaktywniejszych artystów. Komponował, brał czynny udział w realizacji projektów w ramach tzw. Organizacji Wolnego Czasu (Freizeitgestaltung) oraz w pracach Collegium musicum – Studio nowej muzyki. Pisał recenzje z odbywających się w obozie koncertów, występował jako akompaniator. Utwory, które wykonane zostaną podczas warszawskiego koncertu powstały w getcie Terezin. Opera Cesarz Atlantydy to wyraźna aluzja do wszelkiej formy tyranii a postać Śmierci tak dalece skojarzyła się cenzurze SS z osobą Hitlera, że nie dopuszczono do prezentacji dzieła na terenie obozu. Viktor Ullmann jest autorem siedmiu sonat fortepianowych. Powstawały one w latach 1936 – 44 i należą z pewnością do najwybitniejszych utworów tego gatunku w muzyce 20-go wieku. W Sonacie fortepianowej nr. 7 szczególną uwagę zwraca ostatnia część: kompozytor cytuje w niej pieśń hebrajską, a następnie wykorzystując podobieństwo melodyczne wprowadza motyw znanej czeskiej pieśni patriotycznej. W manuskrypcie Sonaty odnaleziono po wojnie oznaczenia instrumentów orkiestrowych, co sugeruje, że kompozytor planował utwór zinstrumentować i nadać mu formę symfonii. Kwartet smyczkowy nr 3 napisał Ullmann dla muzyków współwięźniów w Terezinie. Ta nastrojowa, pełna liryzmu i melancholii kompozycja posiada budowę czteroczęściową. Jednakże życzeniem kompozytora było wykonywanie utworu, w miarę możliwości, bez przerw. Pieśń o miłości i śmierci... to ostatni utwór, jaki Ullmann napisał w Terezinie. Dzieło, podobnie jak Sonata fortepianowa, pomyślane było jako utwór orkiestrowy. Do instrumentacji jednak nie doszło. Dnia 18.10.1944 roku Viktor Ullmann i jego żona zostali zamordowani w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. |
|
|
|