concerts

Sofia Gubaidulina należy do grona najwybitniejszych kompozytorów współczesnych na świecie. Laureatka najbardziej prestiżowych nagród muzycznych: Praemium Imperiale oraz Polar Music Prize. Członkini m.in. Akademie der Künste w Berlinie, Freie Akademie der Künste w Hamburgu, Royal Music Academy w Sztokholmie. Urodzona 24 października 1931 roku w Republice Tatarstanu (b. ZSRR) studiowała fortepian i kompozycję w konserwatorium w Kazaniu, a następnie w Konserwatorium Moskiewskim. Od 1963 roku była kompozytorem niezależnym, mieszkała w Moskwie. W 1992 roku emigrowała do Niemiec, mieszka niedaleko Hamburga.

Gubajdulinę uważa się obecnie za jedną z największych osobowości nowej muzyki. Jej twórczość, obok dzieł Henryka Mikołaja Góreckiego, Arvo Pärta i Johna Tavenera zaliczana jest do nurtu "nowej muzyki religijnej". W jej muzyce wyczuwalne są intensywne wpływy religijne, w szczególności wpływy prawosławia. Jej zainteresowania kompozytorskie kształtowało z jednej strony odkrywanie tradycji rosyjskiej, kaukaskiej i azjatyckiej, z drugiej zaś – szybkie przyswajanie i zindywidualizowanie współczesnych zachodnich technik muzycznych oraz głęboka wiara w mistyczne właściwości muzyki.

Mimo niechęci władz sowieckich muzykę Gubaiduliny prezentowali światu m.in. Vladimir Tonkha, Friedrich Lips, Mark Pekarsky, Valery Popov, Gidon Kremer, Kronos Quartet, Kent Nagano, Kurt Masur, Sir Simon Rattle, Sir Andrew Davis, Anne-Sophie Muter. Od pierwszej swojej wizyty na Zachodzie (1985) kariera kompozytorki pięła się mocno w górę, do dzisiaj Gubaidulina otrzymuje prestiżowe zamówienia m.in. z Berlina, Helsinek, Biblioteki Kongresu, Filharmoników Nowojorskich oraz in. organizacji i zespołów. Muzyka Gubaiduliny wydawana jest na płytach CD w prestiżowych wydawnictwach: DG, Chandos, Philips, Sony Classical, BIS, Berlin Classics. Kompozytorka dwukrotnie została także uhonorowana prestiżową nagrodą Koussevitzky International Recording Award.
 

Sonnengesang czyli Pieśń słoneczna (zwana także Pochwałą stworzeń) to kantyk religijny z XIII wieku, najstarszy zabytek poezji w języku włoskim, modlitwa przypisywana św. Franciszkowi z Asyżu. Została ułożona na dwa lata przed śmiercią Franciszka, między zimą a wiosną 1225.

Autor pieśni znalazł inspiracje w Biblii, szczególnie w tzw. „Pieśni trzech młodzieńców w piecu ognistym”. W odróżnieniu od tekstu biblijnego Franciszek brata się ze stworzeniami i żywiołami, nazywając ich „braćmi” i „siostrami”. Jedność stworzeń wynika w kantyku Franciszka z odniesienia do wspólnego źródła pochodzenia, jakim jest Stworzyciel. Żywioły tracą w tym świetle swój niszczycielski charakter. Nie jest to świat odrealniony, ale taki, jaki był u zarania dziejów, jaki byłby bez piętna grzechu. Franciszka nie jest w stanie przerazić nawet śmierć. Nawet ona nie może uczynić żadnej krzywdy. Pieśń ta jest śpiewem człowieka uduchowionego, mistyka, w którym ucichły wszelkie konflikty, który zjednoczony jest z całym stworzeniem w oddawaniu czci i chwały Bogu.

Kantyk jest hymnem pochwalnym, w którym wyrażona zostaje pochwała Stwórcy poprzez dostrzeżenie piękna jego stworzeń. Autor przedstawił w nim pozytywny obraz natury, która jest odbiciem piękna i harmonii Boga. W następującej kolejności wymienione zostają elementy natury, żywioły i inne stworzenia: Słońce, Księżyc z gwiazdami, wiatr, powietrze, aura, woda, ogień, Ziemia, przebaczający, śmierć.

Sofia Gubaidulina zadedykowała Sonnengesang Mścisławowi Rostropowiczowi.

Back