| 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
|---|
| I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII |
|---|
|
CHOPINOSKOP Wystawa portretów Fryderyka Chopina z kolekcji Muzeum Chopina powstałych w II połowie wieku XIX, w wieku XX i na początku XXI prezentuje szerokie spektrum wizerunków kompozytora – to kontynuacja otwartej 1 marca wystawy poświęconej portretom powstałym za jego życia, której punktem wyjścia stało się pozyskanie w roku 2012 czterech niezwykle ważnych portretów Chopina ze słynnej kolekcji André Meyera. Wśród ówczesnych wizerunków dominowało postrzeganie Chopina jako mieszczanina albo arystokraty rozpowszechniane głównie w litografiach, podobnie portretowano Chopina jako artystę, dodając tylko incipit utworu albo ukazując go wśród innych pianistów. Tylko w obiegu nieoficjalnym przedstawiano Chopina grającego na fortepianie lub tworzono jego wizerunki symboliczne bądź alegoryczne. Po śmierci kompozytora jego ikonografia z jednej strony powtarza wizerunki powstałe za jego życia – spośród których szczególną popularność zyskują cztery portrety (Bovy’ego, Delacroix, Scheffera i dagerotyp z atelier Bissonów) – z drugiej zaś wprowadza nowe interpretacje roli odgrywanej przez „poetę fortepianu”. Znajdziemy wśród nich Chopina romantyka skupionego na swej twórczości, a obok – kompozytora patriotę prowadzącego, niczym wieszcz, naród ku niepodległości i muzyką podtrzymującego tożsamość narodową. Przetwarzanie wizerunków powstałych za życia Chopina w różnych odmianach stylistycznych nie zmienia w sposób istotny postrzegania jego osoby. Twórcy portretów innowacyjnych starają się natomiast albo utrzymywać dość sformalizowany wizerunek Chopina, albo też przełamują go poprzez stosowanie rozpowszechnionego w danym momencie języka wizualnego, który redefiniuje wyobrażenia o kompozytorze. W tej grupie pojawiają się ujęcia alegoryczne i symboliczne, które przeważnie stanowią swoiste ilustracje kolejnych biografii (począwszy od tej wydanej w 1852 roku autorstwa Liszta, poprzez Szulca, Karasowskiego, aż po monumentalne dzieło Hoesicka kilkukrotnie publikowane na przełomie wieków). Najbardziej zróżnicowane wizje Fryderyka Chopina prezentują grafiki, rysunki i obrazy olejne, najwięcej inwencji i swobody w przekształcaniu portretu dostrzegamy w plakacie, w rzeźbie natomiast dominują dość tradycyjne popiersia. Medalierstwo rozpięte jest pomiędzy kontynuowanie wizerunków tradycyjnych wynikające z antycznych jeszcze wzorców a śmiałe stylistycznie ujęcia inspirowane syntetycznym, skrótowym podejściem do portretu. W przedmiotach o wymiarze użytkowym: pocztówkach, znaczkach pocztowych, banknotach wydawanych często przez instytucje państwowe obecność portretu Chopina wyraźnie wskazuje na przynależność kompozytora do oficjalnie uznanego kanonu kultury. Jednocześnie Chopin, użyczając swojej twarzy przedmiotom reprodukowanym masowo i funkcjonującym w codzienności, jeszcze bardziej utrwala się w zbiorowej wyobraźni. Wykorzystanie wizerunku Chopina na tak różnych obiektach – tych będących wynikiem niezależnej i indywidualnej kreacji artystycznej, tych tworzonych na potrzeby szczególnych okoliczności, wreszcie tych obecnych wokół nas na co dzień – świadczy bez wątpienia o niezwykle ważnym miejscu, jakie kompozytor zajmuje w kulturze. Wystawa jest zatem refleksją nad sposobami przedstawiania Chopina i znaczeniami, jakie różne rodzaje wizerunków za sobą niosą. |
|
|
|