Polmic - FB

z historii muzyki polskiej

Kątski Antoni

Kątski Antoni, pianista i kompozytor; ur. 27 października 1817, Kraków; zm. 7 grudnia 1899, Iwanicze koło Nowogrodu. Brat Apolinarego Kątskiego. Naukę gry na fortepianie i skrzypcach rozpoczął u swojego ojca, Grzegorza Kątskiego – urzędnika sądowego, skrzypka-amatora i kompozytora. Pod koniec lat 20-ych był prawdopodobnie uczniem Szkoły Głównej Muzyki w Warszawie. W latach 1829-30 uczył się w Moskwie pod kierunkiem Johna Fielda, a od 1832 w Konserwatorium w Wiedniu u Simona Sechtera (kompozycja) i Sigismunda Thalberga (fortepian).
Po raz pierwszy wystąpił publicznie (wraz z bratem Karolem, skrzypkiem) w Krakowie 3 lutego 1822. Od tej pory koncertował jako „cudowne dziecko” w Polsce (Warszawa, Kraków, Lublin, Wilno, Lwów, Poznań, Wrocław), a także w Austrii, Rumunii, Niemczech, Rosji i na Węgrzech. Od 1836 mieszkał w Paryżu – tu zbliżył się do emigracji polskiej (Adama Mickiewicza i Fryderyka Chopina), poznał Luigi Cherubiniego, Gioacchino Rossiniego, Gasparo Spontiniego, Daniela Aubera, Fromentala Halévy’ego. Jako profesor fortepianu uczestniczył w sądach konkursów urządzanych każdego roku w Konserwatorium Paryskim. W 1849 rozpoczął kilkuletnie tournées po Europie. Na zaproszenie królowej Hiszpanii występował w Madrycie i Sewilli. Następnie udał się do Portugalii – grał w Lizbonie, a na życzenie króla opracował projekt reorganizacji miejscowego Konserwatorium, za co został odznaczony Orderem Niepokalanego Poczęcia. W latach 1851-53 przebywał w Berlinie jako nauczyciel gry na fortepianie księżniczki pruskiej Ludwiki i nadworny pianista. W tym czasie koncertował w wielu miastach Niemiec, Austrii, a także odbył podróż artystyczną z bratem Apolinarym do Polski, Grecji, Turcji, Egiptu i Włoch. Od 1854 do 1867 mieszkał w Petersburgu. Tu założył Towarzystwo Miłośników Muzyki Klasycznej i działał jako pedagog. W dalszym ciągu koncertował, sam lub z Apolinarym w wielu miastach Rosji. W 1867 przeniósł się do Londynu, gdzie przez 16 lat zajmował się pedagogiką muzyczną, komponowaniem oraz występował. W 1883 wyjechał na stałe do Stanów Zjednoczonych. Początkowo osiadł w Buffalo, później w stanie Michigan i objął stanowisko profesora Konserwatorium w Grand Rapids. Równocześnie odbywał tournées po Stanach Zjednoczonych, a w 1890 koncertował w Japonii. W 1897, w wieku 80 lat, rozpoczął wielką podróż koncertową dookoła świata, która obejmowała Australię, Nową Zelandię, Indie, Chiny, Japonię, Syjam, Rosję i Polskę.
Antoni Kątski dysponował obszernym repertuarem, obejmującym utwory m.in. Wolfganga Amadeusa Mozarta, Johanna Nepomuka Hummla, Johna Fielda, Ludwiga van Beethovena, Friedricha Wilhelma Kalkbrennera, Carla Marii van Webera, Fryderyka Chopina, Johannesa Brahmsa oraz swoje własne. Napisał szkołę gry na fortepianie (L’indispensable du pianiste op. 100), która obowiązywała w konserwatoriach Paryża, Berlina i Petersburga.
Posiadał wiele medali i orderów nadanych mu przez koronowane głowy w całej Europie.

WAŻNIEJSZE KOMPOZYCJE:

– orkiestrowe:
Symfonia a-moll op. 220
Symfonia c-moll
Marsz koronacyjny
Uwertura uroczysta
Koncert fortepianowy es-moll (przed 1863)
Koncert fortepianowy F-dur

– kameralne:
Kwartet smyczkowy
Trio fortepianowe

– na fortepian:
12 Études op. 25
12 Études op. 53
Polonaise et Six Mazurkas op. 44
Le réveil du lion. Caprice héroïque op. 115
Grande sonate op. 156
Grande polonaise op. 194
Berceuse op. 218
Ballada op. 253
Toccata op. 359

– na chór mieszany a cappella:
Gruss an die Viadrina

– wokalno-instrumentalne:
Murrello, opera (1880)
Les deux distraits, operetka
Le sultan deZanzibar, operetka